Czy AML (procedura przeciwdziałania praniu pieniędzy) dotyczy kantorów kryptowalut?

Kantor kryptowalut nie posiada definicji legalnej. Na podstawie charakterystyki jego funkcjonowania, można stwierdzić, że kantor kryptowalut oznacza podmiot świadczący usługi wymiany kryptowalut na walutę tradycyjną i odwrotnie. Jest to o tyle ciekawe, że tak jak nie ma definicji, tak w internecie spokojnie odnaleźć można ranking kantorów kryptowalut czy wszelkiego rodzaju giełdy kryptowalut.

Kantor kryptowalut ma określone obowiązki wynikające z poszczególnych przepisów prawa. Część obowiązków, które spoczywają dla kantorów kryptowalut, będzie typowa dla prowadzenia działalności gospodarczej (np. obowiązek uiszczania składek ZUS, opłacania PIT czy CIT oraz VAT, czy sporządzania sprawozdań finansowych). W tym tekście przyjrzymy się jednak obowiązkom charakterystycznym dla przedsiębiorstw tego rodzaju, wynikającym głównie z ostatniej nowelizacji ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu (dalej jako ustawa o AML).

AML- obowiązki instytucji obowiązanej

Ustawa o AML zawiera szereg obowiązków, które dotyczą instytucji obowiązanych. Katalog instytucji obowiązanych został wskazany w ustawie, a w ubiegłym roku został znacznie rozszerzony m.in na biura rachunkowe, firmy pożyczkowe czy pośredników nieruchomości. Instytucją obowiązaną będą również kantory kryptowalut, internetowe kantory kryptowalut, punkty sprzedaży kryptowalut i giełdach kryptowalut, w związku z faktem, że świadczą usługi w zakresie walut wirtualnych (czyli sprzedaż, wymiana czy zakup tych walut). W związku z powyższym, na kantorach kryptowalut spoczywają obowiązki związane z AML, których wybrane aspekty poruszamy poniżej.

Kluczowym obowiązkiem w zakresie AML jest obowiązek wdrożenia w przedsiębiorstwie procedury AML, o której pisaliśmy w tym tekście. Procedura AML jest to w dużym uproszczeniu dokument, który kompleksowo powinien regulować zasady przeciwdziałania praniu pieniędzy w przedsiębiorstwie. Zgodnie z ustawą o AML, procedura powinna zawierać:

• zasady rozpoznawania i oceny ryzyka prania pieniędzy oraz finansowania terroryzmu, które są związane z danymi stosunkami gospodarczymi lub transakcją okazjonalną,

• spis czynności lub działań podejmowanych w celu ograniczenia ryzyka prania pieniędzy

• spis środków stosowanych w celu właściwego zarządzania rozpoznanym ryzykiem prania pieniędzy lub finansowania terroryzmu związanym z danymi stosunkami gospodarczymi lub transakcją okazjonalną;

• zasady stosowania środków bezpieczeństwa finansowego (w tym pod kątem aktualnego kursu kryptowaluty);

• zasady przechowywania dokumentów oraz informacji w instytucji;

• zasady wykonywania obowiązków obejmujących przekazywanie GIIF informacji o transakcjach oraz zawiadomieniach;

• zasady upowszechniania wśród pracowników instytucji obowiązanej wiedzy z zakresu przepisów o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu jeśli chodzi o transakcje realizowane przez te podmioty pod kątem wymiany kryptowalut, sprzedaży bitcoina, czy wypłaty środków;

• zasady zgłaszania przez pracowników naruszeń przepisów z zakresu AML.

Aby zapewniać zgodność z AML, kantor kryptowalut będzie miał obowiązek przeprowadzania wewnętrznych szkoleń (kursy kryptowalut) z zakresu przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu. Dla zachowania zgodności z normami AML bardzo ważne jest, aby pracownicy w kantorze kryptowalut (ale także i zleceniobiorcy czy osoby współpracujące z kantorem na zasadach B2B) znali swoje obowiązki i uprawnienia w zakresie przeciwdziałania praniu pieniędzy. Zasady i zakres przeprowadzania szkoleń również powinien być uwzględniony w procedurze AML.

Ponadto kantor kryptowalut, który jest instytucją obowiązaną, ma obowiązek rejestracji w nowo utworzonym rejestrze działalności w zakresie walut wirtualnych. Obowiązek ten dotyczy przedsiębiorców, którzy świadczą usługi w zakresie:

• wymiany walut wirtualnych i środków płatniczych,

• wymiany pomiędzy walutami wirtualnymi lub pośrednictwa w takiej wymianie,

• prowadzenia portfeli kryptowalutowych,

Rejestr działalności w zakresie walut wirtualnych jest prowadzony w formie elektronicznej przez Ministerstwo Finansów. Zgłoszenie do rejestru wymaga wypełnienia formularza w systemie teleinformatycznym.

Wdrożenie AML w kantorze kryptowalut może być nie lada wyzwaniem, w tym zakresie pomocna może się okazać pomoc kancelarii prawnej specjalizującej się w AML.