Praca na kilka „etatów” na B2B w IT

Według doniesień płynących z dużych korporacji IT w połowie ubiegłego roku ponad połowa osób zatrudnionych w tym sektorze wykonywała swoje obowiązki na podstawie B2B. Można się spodziewać, że od tamtej pory ten odsetek znacząco wzrósł. Za wyborem samozatrudnienia przemawia duża elastyczność oraz możliwość otrzymania wyższego wynagrodzenia niż w przypadku umowy o pracę. Wynika to z faktu, że obciążenie podmiotu korzystającego z usług profesjonalisty sprowadza się do zapłaty kwoty widniejącej na fakturze. Nie musi on uwzględniać składek ZUS oraz podatku, ponieważ osoba samozatrudniona sama dba o terminowe rozliczenie tych należności i biurokrację.

Elementem charakterystycznym współpracy w modelu B2B jest także oparcie jej na zasadzie swobody umów wyrażonej w art. 3531 k.c. Z jednej strony stwarza to możliwość niemal dowolnego ukształtowania treści umowy (np. o zakazie konkurencji, pracę zdalną, postanowienia o pełnym wymiarze godzin, sztucznej inteligencji itd.). Z drugiej jednak pozbawia przedsiębiorcę gwarancji i uprawnień wynikających z kodeksu pracy, który w tej relacji nie znajduje zastosowania, co pozwala im pracować na co najmniej dwóch etatach jednocześnie o ile są w stanie pracować dla tylu różnych firm i kilku etatach jednocześnie, wciąż będąc z głównym pracodawcą i dla innego pracodawcy pracowników it z ich punktu widzenia jest to overemployment w it, który są w stanie wykonywać niezależnie od formy zatrudnienia, gdyż jest to powszechna praktyka jeśli chodzi o specjaliści it w wielu projektach jednocześnie i etatów jednocześnie z praca zdalna.

Jakie elementy powinny znaleźć się w umowie, aby zabezpieczony został interes przedsiębiorcy, który pracuje na rzecz software house’u, a jakie na potrzeby firmy, która korzysta z jego usług?

Wykonując zadania na rzecz usługodawcy specjaliści z branży IT często wchodzą w posiadanie informacji o strategicznym znaczeniu dla firmy. Mogą to być np.:

• Bazy danych klientów;
• Specyfikacje produktów;
• Cenniki marż i opłat;
• Architektura systemu i jego słabe strony.

Firma korzystająca z usług przedsiębiorcy może zabezpieczyć swój interes poprzez zobowiązanie profesjonalisty do zachowania poufności (popularna klauzula lub umowa NDA). W takim porozumieniu należy zwrócić szczególną uwagę na:

• Precyzyjne określenie informacji stanowiących tajemnicę przedsiębiorstwa, poprzez wskazanie konkretnych dokumentów, wersji oprogramowania lub nazw plików;
• Określenie minimalnego standardu ochrony informacji oraz wskazanie, kiedy można mówić o jego naruszeniu;
• Wskazanie czasu trwania obowiązku zachowania poufności;
• Sankcji za naruszenie obowiązku;
• Wynagrodzenie za przestrzeganie NDA (fakultatywnie).

Możliwie dokładne określenie informacji ma kluczowe znaczenie nie tylko dla zamawiającego, ale również dla usługodawcy. Z jednej strony wytycza granice, których przekroczenie będzie uprawniało do wystąpienia z roszczeniem. Z drugiej stwarza bezpieczną sferę dla działań, które z pewnością nie prowadzą do naruszenia zakazu.

Odpowiedzialność za naruszenie tajemnicy przedsiębiorstwa na gruncie ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji

Brak wprowadzenia do umowy klauzuli zakazu konkurencji nie oznacza jeszcze, że wykonawca może dowolnie dysponować informacjami pozyskanymi podczas realizacji prac. W takiej sytuacji zastosowanie znajdzie art. 11 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji, który uznaje za czyn nieuczciwej konkurencji:

• Ujawnienie;
• Wykorzystanie;
• Pozyskanie

– cudzych informacji stanowiących tajemnicę przedsiębiorstwa. Zgodnie z powołanym przepisem za tajemnicę przedsiębiorstwa uznaje się informacje techniczne, technologiczne, organizacyjne lub inne posiadające wartość gospodarczą. Wystarczy, że dane te nie są powszechnie znane lub łatwo dostępne osobom trzecim pod warunkiem, że uprawniony do korzystania z informacji podjął działania w celu zachowania ich poufności. Niezależnie od odpowiedzialności cywilnej ustawa o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji przewiduje także odpowiedzialność karną dla naruszyciela.

Z uwagi na brak zastosowania regulacji kodeksu pracy, wykonawca nie może po prostu złożyć u zamawiającego wniosku o urlop. Strony umowy B2B umawiają się na określoną dostępność wykonawcy. Za czas niewykonywania obowiązków nie otrzymuje on wynagrodzenia. Jak w takim razie pogodzić sytuację, kiedy niezbędne jest skupienie się na kluczowym projekcie realizowanym przez jedną z firm tak, aby nie ucierpiały na tym pozostałe współprace?

Przykładowym rozwiązaniem może być wprowadzenie do umowy zastrzeżenia, zgodnie z którym zamawiający zgadza się, aby na czas nieobecności wykonawca przewidział zastępstwo innego specjalisty.

Umowa B2B powinna określać czy takie zastępstwo jest w ogóle dopuszczalne, a także, czy zamawiający musi wyrazić na nie zgodę, a jeżeli tak – w jakiej formie. Zwłaszcza przy złożonych projektach wymagających posiadania określonych kwalifikacji zamawiający może być zainteresowany, aby zastępca legitymował się konkretnym doświadczeniem. Oczywiście ma też możliwość całkowitego wykluczenia podwykonawstwa.

Teoretycznie w przypadku powierzenia podwykonawstwa profesjonaliście zastosowanie znajdzie art. 429 k.c., czyli zwolnienie wykonawcy za szkodę wyrządzoną zamawiającemu przez podwykonawcę, jeżeli dana osoba w zakresie swej działalności zawodowej trudni się wykonywaniem określonego rodzaju czynności. Standardem jest jednak wprowadzenie do umowy postanowienia, zgodnie z którym wykonawca odpowiada za szkody wyrządzone przez podwykonawcę jak za działania własne. Dodatkowo zamawiający może zabezpieczyć się poprzez wprowadzenie do umowy kary umownej lub klauzuli pozwalającej na rozwiązanie umowy bez zachowania okresu wypowiedzenia, jeżeli wykonawca naruszył zasady podwykonawstwa.