Przekształcenie spółki cywilnej w komandytową – istota spółki komandytowej
Zgodnie z kodeksową definicją, spółka komandytowa jest podmiotem prawa handlowego mającym na celu prowadzenie przedsiębiorstwa pod własną firmą. Może ona prowadzić każdy rodzaj działalności (od klasycznej produkcyjno-usługowo-handlowej po IT i nowe technologie) Elementem charakterystycznym dla tej formy prowadzenia działalności gospodarczej jest dualizm obowiązujący wśród wspólników.
W każdej spółce komandytowej musi znajdować się przynajmniej jeden komplementariusz (czyli podmiot ponoszący pełną odpowiedzialność za zobowiązania spółki osobowej) oraz przynajmniej jeden komandytariusz, czyli wspólnik, którego odpowiedzialność ogranicza się do wysokości sumy komandytowej. W szczególnych przypadkach może się okazać (kiedy wkład komandytariusza jest równy lub wyższy sumie komandytowej), że nie będzie on de facto ponosił żadnej odpowiedzialności za zobowiązania spółki.
Jako jednostka organizacyjna, spółce komandytowej przysługuje wiele cech charakterystycznych dla „pełnowymiarowego” uczestnika obrotu. Emanacją podmiotowości prawnej jest m.in. zdolność sądowa i procesowa, możliwość nabywania praw i zaciągania zobowiązań. Jako samodzielny od wspólników podmiot, spółka komandytowa jest wpisana w KRS i to ona będzie zawierała umowy, zatrudniała pracowników czy ubiegała się o koncesje, a nie wspólnicy. Spółka będzie także stroną w sporze.
Prowadzenie spraw i reprezentacja spółki komandytowej
Wspólnikami w spółce komandytowej mogą być zarówno osoby fizyczne, osoby prawne, jak i jednostki organizacyjne. Zasadniczo, sprawami spółki zajmuje się komplementariusza jako wspólnik aktywny. Komandytariusz nie ma prawa i obowiązku prowadzenia spraw spółki, choć umowa spółki może przyznawać mu w tym zakresie kompetencje.
Role wspólników muszą być ściśle rozdzielone. Ten sam podmiot nie może być komplementariuszem i komandytariuszem jednocześnie, co stanowi znaczą różnice biorąc pod uwagę status wspólnicy spółki cywilnej.
Zalety spółki komandytowej – dlaczego warto przekształcić spółkę cywilną w spółkę komandytową
Warto na początku wskazać na cechy spółki komandytowej, aby uwypuklić korzyści płynące z przekształcenia.
ODPOWIEDZIALNOŚĆ ZA DŁUGI SPÓŁKI KOMANDYTOWEJ
Spółka komandytowa jest spółką tzw. osobową, w której za długi w pierwszej kolejności odpowiada spółka jako odrębny podmiot, ale w dalszej kolejności już wspólnicy. Przy czym odpowiedzialność wspólników jest zróżnicowana – komplementariusz odpowiada całym swoim majątkiem, a komandytariusz odpowiada tylko do wysokości zadeklarowanej w umowie spółki sumy komandytowej (np. 1.000,00 zł).
W przypadku spółki cywilnej to zawsze te konkretne osoby fizyczne (wspólnicy) odpowiadają za długi spółki. Działanie w formie spółki komandytowej pod kątem odpowiedzialności jest więc korzystniejsze, szczególnie, że komplementariuszem można uczynić np. sp. z o.o., której odpowiedzialność jest dodatkowo zmniejszona. stąd, często powstają spółki komandytowej, których wspólnikiem – komplementariuszem jest sp. z o.o.
ŁATWOŚĆ PRZENIESIENIA BIZNESU NA OSOBĘ TRZECIĄ
Wspólnik spółki cywilnej nie przekaże swojej działalności na osobę trzecią, a w przypadku wspólnika spółki komandytowej ogół praw i obowiązków można przenieść na osobę trzecią. W praktyce oznacza to wyjście ze spółki, a spółka jako taka działa dalej z innym składem osobowym.
DOKAPITALIZOWANIE SPÓŁKI KOMANDYTOWEJ
Spółka cywilna chcąc pozyskać finansowanie na działalność, musiałby z inwestorem zawierać umowy, np. umowy pożyczki, a działając w formie spółki komandytowej inwestor na określonych zasadach mógłby wejść do spółki jako jej wspólnik (zwykle komandytariusz) i wnieść wkład – pieniężny lub niepieniężny, a tym samym dokapitalizować jej działalność. Inwestorzy są bardziej skorzy na współpracę ze spółką aniżeli z jednoosobowym przedsiębiorcą.
DZIAŁALNOŚĆ NA WYPADEK ŚMIERCI WSPÓLNIKA SPÓŁKI KOMANDYTOWEJ
Jeżeli jeden ze wspólników spółki komandytowej umrze, spółka może z powodzeniem dalej działać, a w umowie spółki komandytowej wspólnicy określą zasady tego działania. Z kolei w przypadku śmierci wspólnika spółki cywilnej przejęcie po nim działalności jest utrudnione (skomplikowany mechanizm zarządu sukcesyjnego lub niechęć do kontynuowania działalności przez spadkobierców).
Jak wygląda prowadzenie spraw i reprezentacja spółki komandytowej
Wspólnikami w spółce komandytowej mogą być zarówno osoby fizyczne, osoby prawne, jak i jednostki organizacyjne. Zasadniczo, sprawami spółki zajmuje się komplementariusz jako wspólnik aktywny. Komandytariusz nie ma prawa i obowiązku prowadzenia spraw spółki, choć umowa spółki może przyznawać mu w tym zakresie kompetencje.
Role wspólników muszą być ściśle rozdzielone. Ten sam podmiot nie może być komplementariuszem i komandytariuszem jednocześnie, co stanowi znaczą różnice biorąc pod uwagę jednolity status wspólników spółki cywilnej.
Czy komandytariusz zawsze jest bezpieczny?
Komandytariusz odpowiada za zobowiązania spółki komandytowej osobiście oraz solidarnie ze spółką i pozostałymi wspólnikami. Górną granicę tej odpowiedzialności określa wskazana w umowie spółki suma komandytowa. Ustawa kodeks spółek handlowych przewiduje jednak wyjątek od tej zasady.
Zasadniczo, w firmie spółki komandytowej mogą znajdować się jedynie imiona i nazwiska lub nazwy komplementariuszy. Jeżeli wspólnicy podejmą decyzję o umieszczeniu w firmie spółki komandytowej oznaczenia komandytariusza (z powodów brandowych lub innych), ponosi on odpowiedzialność za zobowiązania spółki na takich samych zasadach jak komplementariusz. Należy o tym pamiętać przy formułowaniu postanowień umownych, aby nieświadomie nie doprowadzić do „odsłonięcia” komandytariusza przed ewentualnymi wierzycielami spółki.
Jakie postanowienia powinna zawierać umowa spółki komandytowej?
Umowa spółki komandytowej powinna być zawarta w formie aktu notarialnego pod rygorem nieważności. Alternatywnym rozwiązaniem może okazać się wybór wzorca umowy dostępnego w systemie teleinformatycznym. Jest to jednak dosyć mało elastyczny schemat i nie sprawdzi się, jeżeli dotychczasowi wspólnicy spółki cywilnej planują wprowadzić daleko idące modyfikacje do umowy. Jeżeli chodzi o elementy umowy, spółka komandytowa przypomina (poza jednym wyjątkiem w zakresie sumy komandytowej) umowy innych spółek osobowych. Obligatoryjnymi elementami są zatem:
- firma i siedziba spółki,
- przedmiot działalności spółki,
- czas trwania spółki, jeżeli jest oznaczony,
- oznaczenie wkładów wniesionych przez każdego ze wspólnikiem wraz ze wskazaniem ich wartości (dopuszczalne są zarówno wkłady pieniężne, jak i niepieniężne),
- suma komandytowa, czyli oznaczony kwotowo zakres odpowiedzialności każdego komandytariusza (suma komandytowa może być różna dla każdego ze wspólników pasywnych).
Przekształcenie spółki cywilnej w spółkę komandytową – etapy
Przekształcenie spółki cywilnej w spółkę prawa handlowego stosuje się art. 556 k.s.h. Oznacza to, że wymagane jest:
- sporządzenie planu przekształcenia spółki;
- powzięcia uchwały o przekształceniu spółki;
- określenie wspólników prowadzących sprawy spółki i reprezentujących ją (komplementariuszy).
Plan przekształcenia przygotowują wspólnicy spółki cywilnej uprawnieni do prowadzenia jej spraw. Do planu przekształcenia należy dołączyć:
- projekt uchwały w sprawie przekształcenia spółki;
- projekt umowy spółki przekształconej;
- sprawozdanie finansowe do celów przekształcenia.
Etap I – ustalenie, czy dopuszczalny jest tryb uproszczony przekształcenia
Najlepiej, gdyby przekształcenie spółki cywilnej w komandytową mogło być zrealizowane w trybie uproszczonym. Jest to możliwe, jeżeli wspólnicy nie poczynili ograniczeń w zakresie reprezentacji spółki cywilnej i wszyscy są do tego legitymowani, zgodnie z kodeksowym schematem. Warto pamiętać, że uproszczony tryb przekształcenia nie eliminuje konieczność sporządzania sprawozdania finansowego.
Tryb uproszczony wprowadza szereg ułatwień, m.in. eliminuje konieczność sporządzania planu przekształcenia, informowania wspólników o zamiarze podjęcia uchwały. Dzięki temu cały proces przebiega szybciej, prościej, i w praktyce wystarczy jedna wizyta u notariusza. Jeżeli nie wszyscy wspólnicy są uprawnieni do prowadzenia spraw spółki, mogą oni sporządzić stosowny aneks do umowy spółki cywilnej.
Etap II – faktyczne przekształcenie spółki cywilnej w komandytową
Zasadnicze przekształcenie rozpoczyna się od podjęcia uchwały o przekształceniu spółki cywilnej w spółkę komandytową oraz od przyjęcia brzmienia umowy spółki komandytowej. Uchwała powinna zostać przyjęta w formie aktu notarialnego. Na etapie formułowania treści umowy spółki osobowej wspólnicy mogą dopasować do swoich potrzeb zasady funkcjonowania podmiotu, dlatego warto poświęcić czas na jej opracowanie, aby nie trzeba było w późniejszym czasie niepotrzebnie zmieniać umowy.
Kolejnym etapem jest rejestracja spółki komandytowej w KRS. Zgłoszenie musi być poprzedzone złożeniem stosownego wniosku (wraz z potwierdzeniem opłaty sądowej). Z momentem wpisu do rejestru powstaje przekształcona spółka komandytowa, która zachowuje NIP i REGON dotychczasowej spółki cywilnej. Czas oczekiwania na wpis może wahać się od kilku dni do kilku miesięcy, w zależności od aktualnego obłożenia sądu wydziału rejestrowego.
Po dokonaniu wpisu wspólnicy spółki cywilnej muszą dokonać stosownej zmiany wpisu w CEIDG. Warto pamiętać, że spółka komandytowa musi prowadzić pełną księgowość oraz prowadzić księgi rachunkowe (co wpływa na całościowe koszty prowadzenia działalności).
Obecnie nie ma już możliwości składania do sądu rejestrowego papierowych formularzy. Cały proces rejestracji spółki, a także ewentualne zmiany w tym zakresie muszą być realizowane online przez system PRS.
Tryb pełny przekształcenia spółki cywilnej w komandytową
Jeżeli nie wszyscy wspólnicy spółki cywilnej mają prawo do prowadzenia spraw spółki, tryb uproszczony nie jest dostępny, ale konieczne staje się wdrożenie trybu pełnego.
Procedurę należy rozpocząć od przygotowania planu przekształcenia. Jego składniki oraz niezbędne załączniki zostały szczegółowo wymienione w art. 558 k.s.h. i obejmują:
- ustalenie wartości bilansowej majątku spółki;
- projekt uchwały w sprawie przekształcenia spółki;
- projekt umowy spółki komandytowej;
- sprawozdanie finansowe dla celów przekształcenia.
W omawianym przypadku nie ma konieczności sporządzenia opinii przez biegłego rewidenta (dotyczy wyłącznie przekształceń w spółkę akcyjną) W dalszej kolejności, wspólnicy muszą podjąć uchwałę w sprawie przekształcenia z zachowaniem formy aktu notarialnego oraz zawrzeć umowę docelowej spółki.
Kolejnym krokiem jest podjęcie w formie aktu notarialnego uchwały o przekształceniu spółki. Uchwała w sprawie przekształcenia powinna określać m.in. rodzaj spółki przekształcanej, wysokość sumy komandytowej, zakres praw przyznanych osobiście wspólnikom, wskazywać osoby komplementariuszy oraz zawierać zgodę na brzmienie umowy.
Ostatnim etapem jest złożenie wniosku do sądu rejestrowego o wpisanie nowopowstałej spółki z o.o. do KRS. Również w trybie pełnym procedura rejestracji podmiotu odbywa się z wykorzystaniem portalu PRS.
Przekształcenie spółki cywilnej w komandytową z wykorzystaniem spółki z o.o.
Niekiedy wybieraną przez wspólników metodą jest skorzystanie z trybu uproszczonego przekształcenia i połączenie spółki komandytowej z kapitałową spółką z ograniczoną odpowiedzialnością. To pozornie skomplikowane rozwiązanie niesie ze sobą wiele zalet, choć wymaga bardzo dokładnego zaprojektowania zarówno samych umów, jak i dokumentacji compliance (w tym RODO). Jak zrobić to najprościej?
Wspólnicy spółki cywilnej powinni utworzyć spółkę kapitałową, która przystępuje do spółki cywilnej, jako nowy wspólnik (najlepiej z możliwie małym udziałem i wkładem). Spółka z o.o. w nowym tworze będzie odgrywała rolę komplementariusza, zaś wspólnicy spółki cywilną zajmą role komandytariuszy. Spółkę z o.o. można założyć u notariusza lub przez Internet w systemie S24.
Takie działanie pozwalają na ograniczenie odpowiedzialności poszczególnych podmiotów do minimum (odpowiedzialność u komplementariusza poniosą jedynie subsydiarnie członkowie zarządu).
Tryb pełny przekształcenia spółki cywilnej w komandytową
Jeżeli nie wszyscy wspólnicy spółki cywilnej mają prawo do prowadzenia spraw spółki, tryb uproszczony nie jest dostępny, ale konieczne staje się wdrożenie trybu pełnego.
Procedurę należy rozpocząć od przygotowania planu przekształcenia. Jego składniki oraz niezbędne załączniki zostały szczegółowo wymienione w art. 558 k.s.h. i obejmują:
- ustalenie wartości bilansowej majątku spółki;
- projekt uchwały w sprawie przekształcenia spółki;
- projekt umowy spółki komandytowej;
- sprawozdanie finansowe dla celów przekształcenia.
W omawianym przypadku nie ma konieczności sporządzenia opinii przez biegłego rewidenta (dotyczy wyłącznie przekształceń w spółkę akcyjną) W dalszej kolejności, wspólnicy muszą podjąć uchwałę w sprawie przekształcenia z zachowaniem formy aktu notarialnego oraz zawrzeć umowę docelowej spółki.
Kolejnym krokiem jest podjęcie w formie aktu notarialnego uchwały o przekształceniu spółki. Uchwała w sprawie przekształcenia powinna określać m.in. rodzaj spółki przekształcanej, wysokość sumy komandytowej, zakres praw przyznanych osobiście wspólnikom, wskazywać osoby komplementariuszy oraz zawierać zgodę na brzmienie umowy.
Ostatnim etapem jest złożenie wniosku do sądu rejestrowego o wpisanie nowopowstałej spółki z o.o. do KRS. Również w trybie pełnym procedura rejestracji podmiotu odbywa się z wykorzystaniem portalu PRS.
Przekształcenie spółki cywilnej w komandytową z wykorzystaniem spółki z o.o.
Niekiedy wybieraną przez wspólników metodą jest skorzystanie z trybu uproszczonego przekształcenia i połączenie spółki komandytowej z kapitałową spółką z ograniczoną odpowiedzialnością. To pozornie skomplikowane rozwiązanie niesie ze sobą wiele zalet, choć wymaga bardzo dokładnego zaprojektowania zarówno samych umów, jak i dokumentacji compliance (w tym RODO). Jak zrobić to najprościej?
Wspólnicy spółki cywilnej powinni utworzyć spółkę kapitałową, która przystępuje do spółki cywilnej, jako nowy wspólnik (najlepiej z możliwie małym udziałem i wkładem). Spółka z o.o. w nowym tworze będzie odgrywała rolę komplementariusza, zaś wspólnicy spółki cywilną zajmą role komandytariuszy. Spółkę z o.o. można założyć u notariusza lub przez Internet w systemie S24.
Takie działanie pozwalają na ograniczenie odpowiedzialności poszczególnych podmiotów do minimum (odpowiedzialność u komplementariusza poniosą jedynie subsydiarnie członkowie zarządu).
Skutki przekształcenia spółki cywilnej w komandytową
Skutkiem przekształcenia spółki cywilnej w spółkę komandytową jest to, że z momentem wpisu spółki komandytowej do rejestru KRS byli wspólnicy spółki cywilnej stają się wspólnikami spółki komandytowej, a majątek wspólników spółki cywilnej majątkiem spółki komandytowej. Dochodzi do tzw. sukcesji generalnej, czyli przejęcia wszelkich praw i obowiązków, tj. nie jest więc wymagana zmiana umów z kontrahentami, o ile oczywiście strony danej umowy poprzez szczegółowe postanowienia nie ograniczyli tej “swobody”.
Pozostaje jednak zdecydować, którzy wspólnicy spółki cywilnej zajmą rolę komplementariusza (tego, który będzie reprezentował spółkę, ale i ponosił odpowiedzialność nieograniczoną), a którzy komandytariuszem (tym, który nie może działać w imieniu spółki, ale jego odpowiedzialność jest ograniczona tylko do wysokości zadeklarowanej w umowie).
Koszty przekształcenia spółki cywilnej w komandytową oraz termin realizacji
Koszt: Taksa notarialna (zależna od wartości przedsiębiorstwa oraz wkładów do sp.k.), koszt rejestracji spółki komandytowej (600 zł – 500 zł za dokonanie wpisu oraz 100 zł za ogłoszenie wpisu w MSiG) oraz opodatkowanie PCC (0,5%) jeżeli wzrosła wartość wkładów wspólników w stosunku do wniesionych do s.c., a także ewentualnego wsparcia prawnego (np. kancelarii prawnej obsługującej proces przekształcenia) czy księgowości (koszty związane z przygotowaniem sprawozdania finansowego do celów przekształcenia).
Koszty operacji będą odpowiednio wyższe, jeżeli wspólnicy chcą połączyć spółkę komandytową ze spółką z o.o., ponieważ w tym przypadku konieczne jest też uwzględnienie wydatków na utworzenie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością.
Czas realizacji: Czas przygotowań ww. dokumentów oraz czas realizacji wniosku w KRS (łącznie: ok. 2 miesiące).
Przekształcenie spółki cywilnej w komandytową niesie ze sobą wiele zalet zarówno z biznesowego, jak i prawnego punktu widzenia. Przed podjęciem decyzji o zmianie formy organizacyjno-prawnej wspólnicy powinni jednak starannie przeanalizować wszystkie aspekty operacji, aby zmaksymalizować zyski płynące z transformacji podmiotowej.
Pytania i odpowiedzi
Spółka komandytowa przede wszystkim może być dla przedsiębiorcy bezpieczniejszą formą prowadzenia działalności aniżeli spółka cywilna. Wynika to z solidarnej odpowiedzialności wszystkich wspólników spółki cywilnej za zobowiązania spółki. Niemniej jednak po zmianach Polskiego Ładu, spółka komandytowa może okazać się mniej opłacalna w związku z opodatkowaniem tej formy działalności podatkiem CIT.
Spółka cywilna przede wszystkim jest dość prostą w bieżącym funkcjonowaniu- jest to bowiem nic innego jak umowa pomiędzy dwoma przedsiębiorcami, na mocy której zobowiązują się oni do wspólnego dążenia do określonego celu biznesowego. Nie ma tam np. konieczności składania sprawozdań, wnoszenia wkładu itp.
Przede wszystkim spółkę komandytową należy rozważyć z uwagi na większą możliwość zabezpieczenia majątku osobistego niektórych wspólników. W spółce komandytowej bowiem pełną odpowiedzialność majątkiem osobistym za zobowiązania spółki ponoszą jej komplementariusze.
Może Ciebie również zainteresować:
Zaufali nam: