Likwidacja spółki komandytowej

Wykreślenie spółki komandytowej z KRS jest poprzedzone szeregiem działań po stronie wspólników, które powinny być realizowane według określonej kolejności. Jak wyglądają poszczególne etapy likwidacji spółki komandytowej?

Wyznaczenie likwidatorów i zgłoszenie likwidacji do sądu rejestrowego

Pierwszym krokiem jest wyznaczenie likwidatorów. W spółce będą nimi co do zasady wszyscy komplementariusze, choć zgodnie z art. 70 k.s.h. możliwe jest wskazanie jedynie niektórych spośród nich, jak i osób spoza grona wspólników. Uchwała wyznaczająca likwidatorów musi zapaść jednomyślnie, chyba że umowa spółki stanowi inaczej.

Dopuszczalna jest też możliwość wyboru likwidatorów przez sąd rejestrowy z ważnych powodów na wniosek wspólnika lub innej osoby mającej w tym interes prawny (np. wierzyciela spółki). Jako ważny powód po stronie osoby trzeciej można wskazać np. obawę wierzyciela, komplementariusze będą faworyzowali spłatę jedynie części zobowiązań.

Odwołanie likwidatorów jest możliwe, ale wymaga jednomyślnej uchwały. Jeżeli zostali oni powołani przez sąd rejestrowy – wyłącznie sąd może ich odwołać.

Zarówno otwarcie likwidacji spółki, jak i wyznaczenie likwidatorów należy zgłosić do sądu w terminie 7 dni. Dokonuje tego każdy z likwidatorów. Treść zgłoszenia obejmuje:

• otwarcie likwidacji;
• nazwiska i imiona likwidatorów oraz ich adresy albo adresy do doręczeń elektronicznych;
• sposób reprezentowania spółki przez likwidatorów oraz zmiany w tym zakresie.

Cały proces likwidacji spółki powinien być prowadzony już ze zmienioną firmą – poprzez dodanie w nazwie spółki określenia „w likwidacji”. Otwarcie likwidacji powoduje wygaśnięcie prokury i niemożność jej ustanowienia do czasu zakończenia procedury.

Właściwym rzeczowo i miejscowo sądem jest sąd rejestrowy według siedziby spółki, przy czym wszystkie wnioski powinny być zgłaszane przez portal PRS (nawet, jeżeli spółka została założona z wykorzystaniem systemu S-24). Zgłoszenie otwarcia likwidacji należy opłacić:

• 250 zł tytułem otwarcia likwidacji;
• 100 zł tytułem ogłoszenia o otwarciu likwidacji w MSiG.

Do zgłoszenia powinna zostać załączona uchwała o rozwiązaniu spółki, powołaniu likwidatorów oraz oświadczenia osób pełniących tę funkcję o jej przyjęciu.

Elementem uchwały o wszczęciu likwidacji jest też wskazanie przechowawcy dokumentów spółki. Zgodnie z art. 84§3 k.s.h., księgi i dokumenty powinny być przechowywane przez wspólnika lub osobę trzecią przez okres nie krótszy niż 5 lat.

Sporządzenie bilansu likwidacyjnego spółki komandytowej

Przepisy kodeksu spółek handlowych nakazują składać do sądu rejestrowego bilans likwidacyjny na rozpoczęcie oraz zakończenie likwidacji. W pierwszym przypadku dokument obejmuje aktywa i pasywa spółki według ich wartości zbywczej. W drugim będzie to dokładny podział majątku polikwidacyjnego między wspólników oraz kwestie związane z zaspokojeniem lub zabezpieczeniem wierzycieli.

Bilans na rozpoczęcie likwidacji należy sporządzić w terminie 15 dni od dnia rozpoczęcia likwidacji. Księgi rachunkowe powinny zostać zamknięte na dzień poprzedzający otwarcie likwidacji oraz ponownie otwarte w terminie 15 dni od wszczęcia likwidacji.

W przypadku dużych spółek możliwe jest, że likwidacja będzie trwała dłużej niż 1 rok. W takiej sytuacji sprawozdanie finansowe powinno być sporządzane na koniec każdego roku obrotowego. Co do zasady pierwsze sprawozdanie przygotowuje się w terminie 3 miesięcy od dnia poprzedzającego dzień postawienia spółki w stan likwidacji.

Czynności likwidacyjne spółki komandytowej

Najbardziej czasochłonnym elementem zakończania bytu spółki zwykle są czynności likwidacyjne. Wśród nich należy wyróżnić:

• zakończenie bieżących interesów spółki;
• ściągnięcie wierzytelności;
• wypełnienie zobowiązań spółki;
• upłynnienie majątku spółki.

Poprzez zakończenie bieżących interesów należy rozumieć stopniowe wycofywanie się spółki z rynku. Wiążące ją umowy są stopniowo wypowiadane, zapasy wyprzedawane, a kadra pracownicza – redukowana. Nowe zobowiązania mogą być zaciągane jedynie w wyjątkowych sytuacjach, jeżeli jest to niezbędne do zakończenia likwidacji.

Ściągnięcie wierzytelności obejmuje każdy z etapów dochodzenia wymagalnych należności przez spółkę. Może to być zarówno wezwanie do zapłaty skierowane do dłużnika, wytoczenie powództwa przed sąd powszechny, jak i wszczęcie postępowania egzekucyjnego w oparciu o tytuł wykonawczy. Często z uwagi na czas trwania spraw sądowych to właśnie ten etap bywa szczególnie czasochłonny.

Wypełnienie zobowiązań to zapłata wszelkiego rodzaju należności – pensji pracowniczych, wynagrodzeń podwykonawców, spłata zadłużenia. Wierzytelności niewymagalne oraz sporne powinny zostać zabezpieczone.

Upłynnienie majątku spółki to nic innego jak jego sprzedaż w celu pozyskania sumy pieniężnej.

Podział majątku polikwidacyjnego spółki komandytowej

Jeżeli po zakończeniu czynności likwidacyjnych pozostała tzw. nadwyżka likwidacyjna, czyli kwota do dyspozycji spółki, dzieli się ją między wspólników. Pierwszeństwo w zakresie zasad podziału znajdują postanowienia umowy spółki. W przypadku ich braku podziału majątku dokonuje się z zachowaniem brzmienia art. 82 k.s.h., czyli:

• w pierwszej kolejności udziały spłacane są wspólnikom;
• nadwyżkę spłaca się wspólnikom stosownie do ich udziałów w zysku;
• rzeczy wniesione przez wspólnika do spółki tylko do używania zwracane są w naturze (np. samochód, sprzęt IT).

Likwidacja spółki komandytowej a niewystarczająca ilość majątku

W sytuacji, kiedy majątek spółki nie wystarcza do zaspokojenia wszystkich jej zobowiązań oraz spłaty udziałów, odpowiedzialność w stosownym zakresie ponoszą komplementariusze (oraz komandytariusze do wysokości sumy komandytowej, chyba że wnieśli wkład, którego wartość jest przynajmniej równa tej sumie).

Podobnie jak przy podziale nadwyżki, pierwszeństwo mają postanowienia umowy w zakresie pokrycia niedoboru. W przypadku ich braku stopień partycypacji komplementariusza jest określony przez jego udział w stracie. Jeżeli jeden ze wspólników okaże się niewypłacalny, przypadającą na niego część niedoboru dzieli się między pozostałych wspólników w takim samym stosunku.

Wniosek o wykreślenie spółki komandytowej

Ostatnim etapem likwidacji spółki komandytowej jest złożenie wniosku o wykreślenie podmiotu z rejestru przedsiębiorców. Spółka ulega rozwiązaniu z chwilą uprawomocnienia się postanowienia o jej wykreśleniu z KRS. Wniosek składają likwidatorzy.

Niezależnie od obowiązków, jakie ciążą na spółce względem sądu rejestrowego należy pamiętać o konieczności złożenia formularza VAT-Z, jeżeli podmiot był wpisany do rejestru VAT. Dodatkowo może pojawić się konieczność wyrejestrowania pracowników z ZUS.