Jakie są zasady obliczania i dzielenia zysku w sp.k.?
Cechą wspólną dla komplementariusza i komandytariusza jest, że uczestniczą w zyskach spółki. Komandytariusz uczestniczy w zyskach spółki proporcjonalnie do wkładu rzeczywiście wniesionego do spółki, chyba że umowa spółki określa inny sposób podziału zysku między wspólników. Komplementariusze natomiast mają prawo do równego udziału w zyskach i uczestniczą w stratach w tym samym stosunku. W kontekście uczestnictwa wspólników spółki komandytowej w zysku istotne jest, że każdy wspólnik może żądać wypłaty zysku z końcem roku obrotowego, ponieważ dopiero z końcem roku obrotowego możliwe jest ustalenie zysku spółki komandytowej.
Ważne jest, że wspólnicy mogą ustalić kwestie udziału w zysku w umowie spółki. Jeżeli jednak umowa spółki nie zawiera postanowień w tym zakresie, to zastosowanie mają powyżej omawiane reguły określone w kodeksie spółek handlowych.
W tym kontekście bardzo istotne jest, żeby wspólnicy w świadomy sposób podeszli do sporządzania i aktualizacji postanowień umowy spółki. Przy tworzeniu kompleksowej i bezpiecznej umowy spółki warto skorzystać z doradztwa kancelarii zajmującej się obsługą spółek.
Wypłata zysku co do zasady odbywa się polubownie, w terminach wspólnie uzgodnionych przez wspólników. Gorzej jednak jeżeli wspólnicy będą w sporze- w takiej sytuacji konieczne może okazać się wystąpienie z roszczeniem o zapłatę zysku do sądu i pozwanie spółki komandytowej.
Przedawnienie- czym jest?
Przedawnienie jest to instytucja prawa cywilnego, która w zasadzie jest już obecna w różnych systemach prawnych już od starożytności. Celem instytucji przedawnienia (analogicznie do innych, podobnych instytucji, np. zasiedzenia czy przedawnienia w prawie karnym) jest zapewnienie stabilności porządku prawnego i wyeliminowaniu sytuacji, w której podmiot tak naprawdę nie wie względem kogo i do czego jest zobowiązany. Powyższe dotyczy oczywiście tylko sytuacji, gdy wierzyciel nie dochodzi skutecznie swoich praw.
Zgodnie z polskim kodeksem cywilnym, co do zasady każde roszczenie majątkowe ulega przedawnieniu. Po upływie terminu przedawnienia ten, przeciwko komu przysługuje roszczenie, może uchylić się od jego zaspokojenia- czyli w szczególności może podnieść tzw. zarzut przedawnienia w toczącym się przeciwko niemu procesie sądowym. Nie można jednak zapominać, że zgodnie z kodeksem cywilnym, po upływie terminu przedawnienia wierzyciel nie można domagać się zaspokojenia roszczenia przysługującego przeciwko konsumentowi.
Kodeks cywilny zawiera różne terminy przedawnienia, aczkolwiek ogólną zasadą jest, że termin przedawnienia wynosi sześć lat, a dla roszczeń o świadczenia okresowe oraz roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej – trzy lata
Przenosząc powyżej przytoczone regulacje kodeksu cywilnego do tematu, trzeba wskazać, że roszczenie o wypłatę zysku tytułem udziału w spółce komandytowej jest roszczeniem majątkowym. Spółka komandytowa nie będzie jednak posiadała statusu konsumenta, zatem, aby skutecznie powoływać się na zasiedzenie, będzie musiała pamiętać o podniesieniu stosownego zarzutu w toku sprawy.
Co zmienia się w przedawnieniu roszczenia o wypłatę zysku? Czy jest to roszczenie związane z prowadzeniem działalności gospodarczej?
Analizując powyższy fragment, można dojść do wniosku, że w zasadzie kwestia przedawnienia roszczenia wspólnika o wypłatę zysku w spółce komandytowej nie budzi żadnych wątpliwości. Nic bardziej mylnego- przede wszystkim wątpliwości istniały co do tego, czy termin przedawnienia takiego roszczenia wynosi 3 czy 6 lat.
Kwestia ta była przedmiotem sporu w doktrynie i brak było jednolitej linii orzeczniczej w tym zakresie. Część orzecznictwa stała na stanowisku, że roszczenie komandytariusza o wypłatę zysku jest roszczeniem stricte związanym z prowadzeniem działalności gospodarczej. Orzecznictwo doszukiwało się w tym zakresie analogii do spółki cywilnej, która to jednak z kilku przyczyn nie jest zasadna, bo wszyscy członkowie spółki cywilnej muszą być przedsiębiorcami. O spółce cywilnej i spółce komandytowej piszemy także w tym tekście. Pytanie o przedawnienie dot. roszczenia byłego wspólnika przeciwko spółce komandytowej zostało nawet ostatnio zadane przed Sądem Najwyższym. Treść pytania brzmiała:
“Czy roszczenie komandytariusza niebędącego przedsiębiorcą o wypłatę przypadającego na niego zysku w spółce komandytowej jest roszczeniem związanym z prowadzeniem działalności gospodarczej w rozumieniu art. 118 KC?”
Sąd Najwyższy stwierdził, że w takim przypadku termin przedawnienia wynosi 6, a nie 3 lata. Zdaniem SN bowiem, nie jest to roszczenie związane z prowadzeniem działalności gospodarczej w rozumieniu przyjętym w art. 118 KC. Warto jednak nadmienić, że wiele zależy od konkretnego stanu faktycznego- zapatrywania prawne SN bowiem nie będą miały zastosowania, jeżeli komandytariusz jest przedsiębiorcą (np. jest osobą fizyczną prowadzącą działalność gospodarczą czy spółką prawa handlowego). Jeżeli zatem komandytariuszem jest osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą, a spółka jest ściśle związana z jego przedsiębiorstwem, wydaje się, że zasadne będzie przyjęcie, że roszczenie o wypłatę zysku przedawnia się w 3-letnim terminie.
Jak obliczyć termin przedawnienia? Niewątpliwie początkiem biegu terminu przedawnienia jest termin wymagalności roszczenia. Wymagalność roszczenia oznacza, że roszczenie może być skutecznie dochodzone przed sądem lub innym organem. Ta kwestia jednak również nie jest jednoznaczna, zatem jeżeli mają Państw problem z obliczeniem wymagalności roszczenia byłego wspólnika o wypłatę zysku, zachęcamy do kontaktu.
Podsumowanie
Zwłaszcza w przypadku sporów między wspólnikami, czy w sytuacjach wystąpienia wspólnika ze spółki w trakcie jej trwania, może dojść do sporu o wypłatę zysku. Spór ten może przybrać również formę sporu sądowego, a takie powództwo należy złożyć najpóźniej w ostatnim dniu biegu terminu przedawnienia, w w czym może Państwu pomóc nasza kancelaria prawna.Pytania i odpowiedzi
Spółka komandytowa, jeżeli jest założona przy udziale profesjonalnego doradcy, może rzeczywiście okazać się tą właściwą formą prowadzenia działalności.Wielu przedsiębiorców decyduje się na założenie spółki komandytowej, w której komplementariuszem jest spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, co nie tylko pozwala na ograniczenie odpowiedzialności majątkowej wspólników za zobowiązania, ale też może być dobrym punktem wyjścia do optymalizacji podatkowej w spółce, zależnie od rodzaju prowadzonej działalności. ,
Co ciekawe, każde orzeczenie Sądu Najwyższego nie ma mocy powszechnie obowiązującej, tj. nie wiąże sądów niższych instancji (np. sądów rejonowych czy nawet apelacyjnych). Faktem jest jednak, że z uwagi na autorytet prawny i pozycję ustrojową Sądu Najwyższego, wielu sędziów korzysta z zapatrywań prawnych i poglądów zamieszczonych w orzeczeniach SN.
Po upływie terminu przedawnienia roszczenie o wypłatę zysku z tytułu statusu wspólnika spółki komandytowej przerodzi się w tzw. zobowiązanie naturalne. Zobowiązanie naturalne to takie zobowiązanie, którego co do zasady nie można skutecznie dochodzić przed sądem, jednak spełnienie ich traktuje się jako należne i zgodne z prawem (dłużnikowi nie przysługuje np. roszczenie o zwrot świadczenia z tytułu bezpodstawnego wzbogacenia).
Zaufali nam: