Wymogi prawne działalności lombardów. Lombard w świetle nowych przepisów w 2024 r.

Ustawa określa zasady udzielania konsumenckiej pożyczki lombardowej, zasady prowadzenia działalności w zakresie lombardu oraz prawa i obowiązki konsumenta oraz przedsiębiorcy w zakresie obowiązywania ustawy. Ustawodawca tym razem wyraźnie wskazał, że nowej regulacji nie stosuje się do:

• banków krajowych;

• oddziałów banków zagranicznych;

• spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych.

Prowadzenie działalności lombardowej od 7 stycznia 2024r.

Nowy projekt ustawy o konsumenckiej pożyczce lombardowej przewiduje szereg ograniczeń dotyczących prowadzenia działalności lombardowej:

• działalność może być prowadzone wyłącznie w formie sp. z o.o. oraz spółki akcyjnej (formie spółki kapitałowej);

• minimalny kapitał zakładowy wynosi 50 tysięcy złotych i może pochodzić wyłącznie z wkładów pieniężnych;

• w nazwie przedsiębiorstwa musi pojawić się słowo „lombard”;

• członkowie organów muszą legitymować się zaświadczeniem o niekaralności;

• prowadzenie działalności wymaga wpisu do rejestru przedsiębiorców wykonujących działalność lombardową prowadzonego przez KNF, natomiast kontrola zgodności działalności z przepisami ustawy jest przeprowadzana przez Inspekcję Handlową;

• reklama biznesu może być prowadzona wyłącznie pod warunkiem zamieszczenia w niej komunikatu wskazującego na wykonywanie działalności lombardowej.

Zasady udzielania pożyczki lombardowej

Pożyczka lombardowa została zdefiniowana jako umowa, na podstawie której przedsiębiorca zobowiązuje się oddać do dyspozycji konsumenta środki pieniężne, a konsument zobowiązuje się do zapłaty całkowitej kwoty w oznaczonym terminie oraz ustanowienia zabezpieczenia lombardowego. Takie zabezpieczenie polega na ograniczeniu prawa konsumenta do dysponowania przedmiotem zabezpieczenia, przede wszystkim poprzez:

• przeniesienie własności przedmiotu na przedsiębiorcę;

• zobowiązanie się konsumenta do przeniesienia własności przedmiotu na przedsiębiorcę w sytuacji, kiedy konsument nie spłaci pożyczki w terminie;

• upoważnienie przedsiębiorcy do sprzedaży przedmiotu zabezpieczenia w przypadku braku terminowej spłaty;

• ustanowienie zastawu na rzecz przedsiębiorcy.

Nic nie stoi na przeszkodzie, aby strony inaczej określiły warunki umowy tak długo, jak jej konstrukcja odpowiada definicji pożyczki lombardowej. Przedmiotem zabezpieczenia lombardowego może być wyłącznie rzecz ruchoma:

• będąca własnością konsumenta;

• będąca przedmiotem wspólności małżeńskiej;

• której konsument jest współwłaścicielem.

Ta sama rzecz nie może być przedmiotem zabezpieczenia więcej niż jednej umowy pożyczki lombardowej i ustanowiony jest obowiązek wyceny przedmiotu zastawu czy przedmiotu zabezpieczenia lombardowego oraz w postaci obowiązku przeprowadzenia aukcji w przypadku braku spłaty należności i obowiązek następczej sprzedaży przedmiotu zabezpieczenia lombardowego.

Przedsiębiorcy, którzy planują założyć działalność lombardową, powinni skorzystać z pomocy kancelarii prawnej. Doświadczeni prawnicy zagwarantują, aby biznes odpowiadał wymaganiom formalnym i zajmą się jego bieżącą obsługą, szczególnie w przypadku tych proponujących zabezpieczone pożyczki firm.

Prawa i obowiązki konsumenta i przedsiębiorcy

Przed zawarciem umowy pożyczki lombardowej przedsiębiorca przekazuje konsumentowi na trwałym nośniku szczegółowe informacje dotyczące zawieranej umowy, warunków jej spłaty i zabezpieczenia. Zakres obowiązków informacyjnych jest bardzo podobny do tych, które ustawodawca nałożył na instytucje pożyczkowe w ustawie o kredycie konsumenckim.

Sama umowa powinna zawierać elementy określone w art. 10 ustawy, a także zostać zawarta na piśmie pod rygorem nieważności. Jako ciekawostkę można wskazać, że do umowy o pożyczkę lombardową należy załączyć zdjęcie przedmiotu stanowiącego zabezpieczenie.

Niezwłocznie po spłacie zobowiązania przedsiębiorca:

• zwraca przedmiot zabezpieczenia lombardowego;

• wystawia na żądanie konsumenta potwierdzenie przeniesienia własności.

Własność przedmiotu zabezpieczenia z mocy prawa wraz ze spłatą przechodzi na konsumenta.

W sytuacji, kiedy konsument spłaci pożyczkę przed terminem, całkowity koszt pożyczki jest proporcjonalnie pomniejszany o kwotę, stanowiącym równowartość pobranych kosztów za okres wcześniejszej spłaty. Jednocześnie, aby zapobiec nadużyciom, ustawodawca limituje koszty dodatkowe oraz oprocentowanie pożyczki:

• pozaodsetkowe koszty nie mogą być większe niż 45% kwoty konsumenckiej pożyczki lombardowej;

• odsetki nie mogą przekraczać wartości odsetek maksymalnych określonych w kodeksie cywilnym.

W przypadku braku odmiennych regulacji w umowie ustawa reguluje też termin spłaty zobowiązania, który jest uzależniony od kwoty pożyczki i wynosi:

• 2 miesiące – do 3 tysięcy kwoty pożyczki;

• 2 lata – więcej niż 3 tysiące i mniej niż 30 tysięcy kwoty pożyczki;

• 5 lat – powyżej 30 tysięcy kwoty pożyczki.

Konsument nie spłacił pożyczki w terminie i co dalej?

W sytuacji, kiedy konsument nie spłacił zaciągniętej pożyczki w terminie, przedsiębiorca ma prawo po upływie 60 dni od dnia upływu terminu do zapłaty kwoty (z możliwym wydłużeniem o kolejne 60 dni) sprzedać przedmiot zabezpieczenia w trybie określonym w ustawie. Sprzedaż odbywa się na aukcji, która nie może trwać krócej niż 14 dni. Jeżeli ze sprzedaży przedmiotu zabezpieczenia lombard uzyska cenę większą niż wynosi kwota pożyczki, przedsiębiorca zwraca konsumentowi różnicę. Może jednak zatrzymać do 20% kwoty tytułem wynagrodzenia z tytułu prowadzonej działalności.

W prowadzeniu działalności lombardowej szykują się daleko idące zmiany. Przedsiębiorcy powinni z wyprzedzeniem zadbać o przygotowanie wzorców umów, regulaminów, a także dochowanie wymagań prawnych niezbędnych przy prowadzeniu tego typu biznesu. Dostosowanie się do nowych regulacji jest bardzo ważne, ponieważ prowadzenie działalności lombardowej bez rejestru jest zagrożone karą grzywny do 500 tysięcy złotych. Nowe przepisy wejdą w życie po upływie 6 miesięcy od dnia ich ogłoszenia, zgodnie z art. 60 ustawy lombardowej.