Podatki od kryptowalut - rozliczanie w Polsce

Czym są kryptowaluty i czy posiadają definicję ustawową?

W pierwszej kolejności należy wyjaśnić, jak w polskim prawie definiowane są kryptowaluty. Do niedawna bowiem w polskich przepisach prawa (odmiennie od regulacji unijnych) nie funkcjonowała żadna definicja kryptowalut.

Ten stan rzeczy wkrótce zmieni się się wraz z wprowadzeniem nowych unijnych regulacji w tym kontekście. Szczególnie chodzi tutaj o regulację MICA, którą opisujemy w tym tekście. Zgodnie z ww. projektem rozporządzenia, kryptoaktywem jest cyfrowe przedstawienie wartości lub prawa z wykorzystaniem kryptografii jako zabezpieczenia. Może ono przybierać postać monety lub tokenu bądź dowolnego innego środka cyfrowego, który można transferować i przechowywać w formie elektronicznej z wykorzystaniem technologii rozproszonego rejestru lub innej podobnej.

Od 2021 roku za sprawą zmiany ustawy o przeciwdziałaniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu wprowadzono definicję, za pomocą której można definiować kryptowaluty. Zgodnie z ustawą, przez walutę wirtualną rozumie się cyfrowe odwzorowanie wartości, które nie jest:

prawnym środkiem płatniczym emitowanym przez NBP, zagraniczne banki centralne lub inne organy administracji publicznej,
międzynarodową jednostką rozrachunkową ustanawianą przez organizację międzynarodową i akceptowaną przez poszczególne kraje należące do tej organizacji lub z nią współpracujące,
pieniądzem elektronicznym w rozumieniu ustawy z dnia 19 sierpnia 2011 r. o usługach płatniczych,
instrumentem finansowym w rozumieniu ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi,
wekslem lub czekiem

– oraz jest wymienialne w obrocie gospodarczym na prawne środki płatnicze i akceptowane jako środek wymiany, a także może być elektronicznie przechowywane lub przeniesione albo może być przedmiotem handlu elektronicznego;

Warto jednak podkreślić, że definicja waluty wirtualnej jest szersza od definicji kryptowaluty. Definicja waluty wirtualnej będzie zawierała także tokeny i np. punkty w grze czy w programach lojalnościowych.

Jak opodatkowany jest handel kryptowalutami?

Podatek od kryptowalut jest opodatkowany jako przychody z kapitałów pieniężnych. W praktyce w kontekście opodatkowania oznacza to, że kryptowaluty są traktowane na równi z papierami wartościowymi czy akcjami.

Przede wszystkim w kontekście opodatkowania kryptowalut trzeba przybliżyć trzy kluczowe pojęcia z zakresu prawa podatkowego, tj:

przychód
koszty uzyskania przychodu
dochód.

Koszty te szczegółowo w kontekście kryptowalut opisujemy w dalszych częściach tekstu.

Podatek od kryptowalut w Polsce to obowiązkowy podatek dochodowy wynoszący 19 proc. Niniejsza stawka jest stała, niezależnie od wysokości zysków. Warto jednak wskazać, że przy zarobku na sprzedaży kryptowalut w wysokości ponad 1 mln zł konieczne jest doliczenie dodatkowych 4% daniny solidarnościowej.

Należy jednak wskazać, że tylko operacje powodujące przychód w rozumieniu ustaw podatkowych będą opodatkowane. Są to w szczególności:

operacje wymiany kryptowaluty na inny prawny środek płatniczy (czyli wymianę kryptowaluty np. na złotówki);
zakup towarów i usług za kryptowaluty
nabycie za kryptowaluty praw majątkowych inne niż waluta wirtualna;
regulowanie innych zobowiązań walutą wirtualną

Z drugiej jednak strony, koszty związane z nabyciem konkretnej kryptowaluty również mogą okazać się bardzo istotne- o tym szerzej piszemy w dalszej części tekstu.

Jak obliczyć podatek i ile on wynosi?

W ogólnym ujęciu, w podatkach w Polsce od zeszłego roku zaszło wiele zmian. Wynika to m.in. z regulacji wprowadzonych w ramach tzw. Polskiego Ładu, czyli największej reformy prawa podatkowego ostatnich lat.

Znamy już stawkę podatku. Podstawą opodatkowania jest dochód (tj. przychód pomniejszony o koszty uzyskania przychodów). W kontekście obliczania podstawy opodatkowania należy także wspomnieć o dwóch pojęciach z zakresu prawa podatkowego: przychodzie i kosztach uzyskania przychodu.

Jak powyżej sygnalizowaliśmy, przychodem jest kwota uzyskana ze sprzedaży walut wirtualnych na giełdzie, w kantorze lub na wolnym rynku, Ponadto przychód powstaje, jeśli podmiot dokonuje zapłaty walutami wirtualnymi za towar, usługę czy np. zmniejsza swoje pasywa poprzez regulowanie wymagalnych zobowiązań kryptowalutami. Bardzo ważne jest jednak, że przychód nie powstanie w przypadku wymiany jednej kryptowaluty na inną.

Kosztami uzyskania przychodów z odpłatnego zbycia walut wirtualnych są udokumentowane wydatki jakie podmiot bezpośrednio poniósł na nabycie walut wirtualnych oraz koszty związane ze zbyciem walut wirtualnych. W szczególności kategoria ta obejmuje udokumentowane wydatki poniesione na rzecz podmiotów, które pośredniczą w sprzedaży tych walut. Do kosztów możliwe jest zaliczenie wyłącznie wydatków bezpośrednio związanych z nabyciem i sprzedażą walut wirtualnych. Zatem za koszty uzyskania nie można uznać kosztów finansowania zakupu walut wirtualnych (np. pożyczek, kredytów itp.). Jeśli w danym roku zostaną poniesione wydatki na nabycie walut wirtualnych przewyższające przychód uzyskany ze zbycia walut wirtualnych (bądź też w danym roku nie zostanie uzyskany przychód z tego tytułu) to nadwyżka kosztów zostanie niejako przeniesiona na rok kolejny- tj. powiększy koszty z tytułu odpłatnego zbycia walut wirtualnych w następnym roku podatkowym.

Finalna wysokość podatku zależy zatem od wielu zmiennych. Jeżeli zachodzą wątpliwości w tym przedmiocie, warto rozważyć dodatkowe formy zabezpieczenia przed kontrolą urzędu skarbowego, np. złożyć wniosek o interpretację indywidualną.

Przykład 1. Pan Kamil zakupił w roku 2021 kryptowalutę za kwotę 10.000 zł. W połowie roku widząc, że zyskał na niej ponad 5.000 zł, sprzedał kryptowalutę i kupił inną kryptowalutę. Na koniec roku Pan Kamil zyskał ponad 7.500 zł. Czy musi zapłacić podatek, jeżeli tak to w jakiej wysokości? Odpowiedź: Pan Kamil musi złożyć deklarację podatkową, ale nie musi płacić podatku- sprzedaż kryptowaluty i zakup innej nie powoduje przychodu w myśl prawa podatkowego.

Przykład 2. Pan Jan zakupił kryptowalutę w marcu 2020 roku i do końca roku zyskał na niej 25.000 zł. Za całość środków zgromadzonych w kryptowalucie ostatniego grudnia 2020 roku kupił samochód. Jaka kwota będzie opodatkowana?Odpowiedź: Pan Jan będzie podlegał podatkowi od kryptowalut. Zakup ruchomości za kryptowalutę powoduje przychód. Pan Jan może pomniejszyć jednak należny podatek poprzez odliczenie kosztów uzyskania przychodu, tj, kosztów zakupu kryptowaluty. .

Czy muszę składać zeznanie podatkowe, handlując kryptowalutami?

Kolejnym istotnym aspektem w kontekście podatków od kryptowalut jest kwestia praktycznego rozliczania kryptowalut. Jak rozliczyć kryptowaluty za 2022 rok, tak aby nie narazić się na ewentualną kontrolę fiskusa?

Aby rozliczyć przychody z kryptowalut za 2022 rok, należy złożyć druk PIT-38, który jest drukiem dodatkowym w stosunku do tradycyjnie składanych PIT-37. Zeznanie należy złożyć nie tylko w sytuacji uzyskania zysku z nabycia kryptowalut, ale także w sytuacji tylko poniesienia kosztów na ich zakup w danym roku kalendarzowym.

Rozliczenie należy złożyć w roku 2023 wyjątkowo do 2 maja. Zazwyczaj ten termin przypada na koniec kwietnia, ale w tym roku 30 kwietnia przypada w niedzielę, zatem termin upływa następnego dnia roboczego (następnym dniem roboczym jest 2 maja, ponieważ święto flagi nie jest dniem wolnym od pracy).

Sprawozdanie może być złożone m.in. przez usługę e-PIT, papierowo (i wysłane do właściwego urzędu skarbowego pocztą) oraz osobiście podczas wizyty w urzędzie. Warto również podkreślić, że sprawozdanie może w imieniu podatnika złożyć pełnomocnik (należy tylko w takim przypadku pamiętać o dołączeniu opłaty 17 zł tytułem opłaty skarbowej od pełnomocnictwa.

Podsumowanie

Z ostatnich objaśnień jasno wynika, że w obecnym stanie prawnym niektóre operacje prawne na kryptowalutach mogą nieść ze sobą obowiązek podatkowy. Przepisy prawa w zakresie kryptowalut, w szczególności ustawa przeciwdziałania praniu pieniędzy (AML) i przepisy unijne w tym zakresie bardzo szybko się zmieniają. Można tutaj, chociażby przytoczyć nową regulację w zakresie kryptowalut, którą opisujemy w tym tekście. Czy podatki od kryptowalut są wysokie? Jeżeli mają Państwo w tym zakresie wątpliwości, zachęcamy do kontaktu ze specjalistami w zakresie fin-tech.

QA

Czy mogę obniżyć podatek od kryptowalut?

Tak, podatek od kryptowalut może zostać obniżony. W tym kontekście należy wrócić do pojęć przychodu i kosztów uzyskania przychodu, o których piszemy powyżej. Od kwoty sprzedaży kryptowaluty można odliczyć koszt ich zakupu. Podatek zapłacimy tylko od różnicy między tymi kwotami.

Do kiedy mam zapłacić podatek po sprzedaży kryptowaluty?

Finalny termin na zapłatę podatku dochodowego od osób fizycznych to 2 maja 2023 roku. Ten termin pokrywa się z terminem złożenia deklaracji PIT 38. W związku z powyższym, jeżeli osoba fizyczna czeka do ostatniego dnia z uregulowaniem tych obowiązków, powinna złożyć zarówno deklarację, jak i opłatę wynikającą z deklaracji nie później niż do 2 maja 2023 roku. Rozliczanie kryptowalut w tym zakresie nie wydaje się być szczególnie skomplikowane- skomplikowane może być natomiast samo obliczenie wysokości podatku.

Czy od posiadania kryptowaluty muszę zapłacić podatek?

Od posiadania kryptowaluty co do zasady nie trzeba płacić podatku. Zgodnie z objaśnieniami Ministerstwa Finansów, podatek należy zapłacić dopiero od zbycia kryptowaluty. Tak jak wskazaliśmy w tekście, można jednak w pewien sposób ten podatek legalnie obniżyć- poprzez odliczenie kosztów zakupu kryptowalut.

Co, jeżeli nie rozliczyłem przychodu z kryptowalut?

Brak rozliczenia podatku w terminie może skutkować negatywnymi konsekwencjami w postaci np. wszczęcia egzekucji administracyjnej przez właściwy urząd skarbowy. Jeżeli podatnik osiągnął przychód, który podlega opodatkowaniu i zapomniał złożyć deklarację czy zapłacić podatek, może skorzystać z tzw. czynnego żalu. Nasza kancelaria może pomóc w przygotowaniu wszystkich formalności koniecznych do złożenia czynnego żalu.

Może Ciebie również zainteresować:

Kantory walut w pigułce:

Warto wiedzieć: