Czynności ładunkowe, rozmieszczające, zabezpieczające w Prawie przewozowym – kto za nie odpowiada?

Dla zachowania bezpieczeństwa transportu oraz przewożonej przesyłki kluczową kwestią podczas załadunku jest właściwe rozmieszczenie oraz – co najważniejsze – zabezpieczenie towaru w pojeździe. Dzięki temu transport przebiegnie sprawnie, a ładunek dotrze na miejsce docelowe bez uszkodzeń lub zniszczeń.

Czynności te regulowane są przez odpowiednie akty prawne, które jasno wskazują jak prawidłowo powinny one przebiegać.

Czynności rozmieszczające – jak prawidłowo rozmieścić ładunek?

Ustawodawca precyzyjnie określa wiele norm, jakie powinny zostać zachowane w trakcie rozmieszczenia ładunku. Dotyczy to np. odpowiedniego dostosowania nacisku na osie pojazdu, czy położenie środka ciężkości. Jeśli towar wypełnia całą powierzchnię załadunkową to zasadniczo nie ma większych problemów z jego rozmieszczeniem. Sprawa komplikuje się w momencie, gdy ładunek zajmuje tylko część wolnej przestrzeni. Wtedy istotną kwestią staje się rozlokowanie go w sposób równomierny, na całej dostępnej przestrzeni, tak aby ciężar się rozłożył. Ponadto, ważne jest, aby ładunek został umieszczony na podłożu w taki sposób, który zagwarantuje jego stabilność. Ma to niebagatelny wpływ zarówno na sam komfort jazdy, jak i przede wszystkim bezpieczeństwo.

Czynności zabezpieczające – na co zwrócić uwagę?

Podobnie jak w przypadku czynności rozmieszczających, kwestie prawidłowego zabezpieczenia ładunku są również uregulowane prawnie. W tym przypadku warto wiedzieć, że:- towar umieszczony na podłodze winien być zabezpieczony w taki sposób, aby uniemożliwić jego przechylenie, przemieszczenie lub całkowite wywrócenie; – Wykonane zabezpieczenie powinno zrównoważyć siły wynikające z przyśpieszenia oraz hamowania pojazdu;

– ładunek musi zostać zabezpieczony tak, by nie mógł spowodować wywrócenia pojazdu na skutek przemieszczania się wewnątrz.

Ważną kwestią jest dokładne sprawdzenie zarówno rozmieszczenia jak i zabezpieczenia transportowanego towaru podczas każdej czynności – załadunku, przeładunku oraz częściowego rozładunku, a także po gwałtownym hamowaniu lub innym, nieprzewidzianym zdarzeniu, które mogłoby w jakikolwiek sposób wpłynąć negatywnie na mocowanie towaru.

Kto ponosi odpowiedzialność za należyte rozmieszczenie oraz zabezpieczenie przewożonego towaru?

Prawo nie określa w sposób jednoznaczny kto ponosi odpowiedzialność za właściwe rozmieszczenie i zabezpieczenie transportowanego ładunku. Jeśli więc umowa przewozu nie stanowi inaczej, stosowane są przepisy prawa dotyczące załadunku. Oznacza to, iż za prawidłowe rozmieszczenie i zabezpieczenie odpowiada najczęściej nadawca. Powszechnie przyjmuje się, iż za właściwe mocowanie ładunku w środku transportowym odpowiedzialność ponosi przewoźnik. To on bowiem zajmuje się zabezpieczaniem towaru w pojeździe przy wykorzystaniu odpowiednich pasów, lin, klinów i innych niezbędnych materiałów, czemu wtóruje zasada, że to przewoźnik sprawuje pieczę nad przesyłką w trakcie jej transportu. Tymczasem nadawca najczęściej zabezpiecza rzeczy przygotowane do przewozu pakując je w kontenery, skrzynie lub inne pojemniki, przeznaczone do przewozu towarów.

Odpowiedzialność przewoźnika

Prawo przewozowe głównie opiera się na tezie, iż osobami odpowiedzialnymi za należyte przeprowadzenie czynności ładunkowych, rozmieszczających i zabezpieczających są nadawca oraz odbiorca przesyłki transportowej, chyba że strony przyjęły umowę, która stanowi inaczej. Co jednakże z odpowiedzialnością przewoźnika?

Choć nie jest to jednoznacznie określone w krajowym ustawodawstwie, w doktrynie przyjęło się przekonanie, iż to przewoźnik sprawuje pieczę nad transportowanymi przez niego rzeczami. Warto powyższe rozwiązanie wyraźnie zaznaczyć w umowie dotyczącej przewozu. W przeciwnym wypadku, z pewnością podejmie próbę uwolnienia się od ponoszenia odpowiedzialności, , jeżeli dojdzie do niebezpiecznej sytuacji, uszkodzenia lub zniszczenia mienia. Choć przewoźnik działający jako podmiot profesjonalny powinien kooperować w trakcie przeprowadzania czynności załadunkowych i reagować na jakiekolwiek odstępstwa, mogące spowodować szkody, to jednak warto precyzyjnie określić zakres jego zadań oraz ponoszonej odpowiedzialności w umowie przewozu. W przeciwnym razie, jeżeli np. będzie on transportować rzeczy, które w sposób wadliwy zostały zapakowane lub zabezpieczone przez nadawcę, przewoźnik może łatwo uwolnić się od odpowiedzialności, wskazując na ewidentne zaniedbania właśnie ze strony nadawcy. Co do zasady, przewoźnik powinien jednak odpowiadać za wszelkie czynności przeładunkowe, dokonywane w trakcie transportu. Jest to bowiem niezbędny element właściwego wywiązania się z podjętych zobowiązań. Natomiast zgodnie z brzmieniem ustawy – Prawo przewozowe, przedsiębiorstwo transportowe zwolnione jest od ponoszenia odpowiedzialności za transportowany ładunek, którego uszkodzenie lub utrata wynika z nienależytego ładowania, rozładunku, tudzież zabezpieczenia przez nadawcę lub odbiorcę.