Podwyższenie kapitału zakładowego w spółce z o.o. (procedury) - Jak zrobić to zgodnie z prawem?

Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością to jedna z najpopularniejszych form prawnych prowadzenia działalności gospodarczej. Do jej zdecydowanych zalet należą:

1. ograniczona odpowiedzialność wspólników,

2. prostsza niż w spółce akcyjnej struktura,

3. wymóg wniesienia stosunkowo niskiego kapitału zakładowego.

To właśnie ograniczona odpowiedzialność wspólników charakterystyczna dla spółek kapitałowych oraz duża elastyczność struktury okazują się najczęściej decydujące, gdy wspólnicy postanawiają o wyborze tej formy prowadzenia działalności gospodarczej.

W cyklu funkcjonowania dobrze prosperującej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością zazwyczaj przychodzi taki moment, kiedy jej wspólnicy decydują o podwyższeniu kapitału zakładowego. W jakim celu? Dlaczego wysokość kapitału zakładowego jest istotna i czy niski kapitał zakładowy oznacza, że spółka nie jest godna zaufania? W końcu najważniejsze – jak zgodnie z prawem przeprowadzić podwyższenie kapitału zakładowego? Wszystkiego dowiesz się z tego artykułu!

Zmiana umowy spółki, choć nie zawsze jest konieczna (o czym dalej), to jednak jest często spotykanym w praktyce sposobem podwyższenia kapitału zakładowego. Do zgodnego z prawem przeprowadzenia tej procedury:

1. Wymagana jest zmiana umowy spółki poprzez uchwałę wspólników, podjętą większością 2/3 głosów (art. 246 § 1 KSH), umieszczoną w protokole sporządzonym przez notariusza (art. 255 § 3 KSH). Jeśli taka zmiana zmniejsza prawa osobiste wspólników, to konieczna jest nawet jednogłośność. Zmiana umowy powinna zostać następnie zgłoszona do sądu rejestrowego.

2. Konieczne jest podjęcie przez zarząd czynności wykonawczych, w szczególności wezwania dotychczasowych wspólników do wykonania prawa pierwszeństwa w odpowiednim terminie (art. 258 § 1 KSH). Ten punkt jest aktualny pod warunkiem, że prawo pierwszeństwa w umowie spółki nie zostało wyłączone. Jeśli prawo to zostanie wyłączone, możliwe jest np. zaoferowanie ich osobie niebędącej dotychczas wspólnikiem.

3. Niezbędne jest złożenie oświadczeń o objęciu udziałów przez odpowiednie osoby, zasadniczo w formie aktu notarialnego (art. 258 § 2 KSH i art. 259 KSH).

4. Wymagane jest pokrycie objętych udziałów, czyli ich opłacenie wkładem pieniężnym lub niepieniężnym (aportem).

5. Jako ostatnia nastąpić musi rejestracja podwyższenia kapitału zakładowego przez sąd rejestrowy na wniosek zarządu. Wniosek zgłoszony powinien zostać w terminie 6 miesięcy od dnia podjęcia uchwały, o której mowa w punkcie pierwszym. Wpis ma charakter konstytutywny, czyli podwyższenie jest skuteczne dopiero z momentem wpisu do KRS.

Podwyższenie funduszu obowiązkowego spółki z ograniczoną odpowiedzialnością może odbyć się także przy wykorzystaniu jej własnych środków, np. pochodzących z zysków z lat poprzednich. Niezależnie, czy będą to sumy zaczerpnięte z kapitału zapasowego, czy rezerwowego, procedura będzie identyczna, ale środki nie będą pochodziły z wpłat. Co istotne, w takim podwyższeniu nie mogą brać udziału osoby spoza spółki, a wspólnicy otrzymują nowe udziały proporcjonalnie do posiadanych dotychczas. Objęcie ich w formie aktu notarialnego nie jest wymagane.

Podwyższenie kapitału zakładowego niewymagające zmiany umowy spółki

Nie każde podwyższenie kapitału zakładowego wymaga zmiany umowy. Na szczęście ustawodawca umożliwia też wspólnikom zwiększanie jego wartości w nieco prostszy sposób. Musi być to poprzedzone wprowadzeniem odpowiednich postanowień do umowy spółki na etapie jej zawiązywania, czy późniejszych zmian. Powinny określać co najmniej maksymalną wartość podwyższenia kapitału i termin na dokonanie takich czynności. Do zgodnego z prawem przeprowadzenia tej procedury:

1. Konieczne jest ustalenie, czy umowa spółki upoważnia jeden z jej organów do podjęcia stosownej uchwały o podwyższeniu. Zależnie od tego:

   1. Jeżeli umowa spółki nie upoważnia żadnego z jej organów do podjęcia stosownej uchwały, to konieczna jest uchwała zgromadzenia wspólników precyzująca warunki podwyższenia kapitału.

Uchwała taka nie stanowi zmiany umowy spółki, w związku z czym nie jest konieczne dochowywanie związanego z tym rygoru. Decyzja taka może zostać podjęta bezwzględną większością głosów, do sądu rejestrowego treści uchwały, jak ma to miejsce w wypadku zmiany umowy spółki, nie jest wymagane (art. 245 KSH i art. 256 § 1 KSH).

1. 2. Jeżeli umowa spółki upoważnia jeden z jej organów do podjęcia stosownej uchwały (często zarząd), to musi on podjąć stosowną uchwałę. Podobnie jak uchwała zgromadzenia wspólników, powinna precyzować warunki podwyższenia kapitału.

2. Zarząd musi podjąć czynności wykonawcze, a więc podobnie jak przy zmianie umowy spółki m.in. wezwać wszystkich wspólników do wykonania prawa pierwszeństwa w odpowiednim terminie (art. 258 § 1 KSH).

3. Odpowiednie osoby muszą złożyć oświadczenia o objęciu nowych udziałów w formie pisemnej pod rygorem nieważności (art. 257 § 3 KSH).

4. Konieczne jest pokrycie objętych udziałów, czyli ich opłacenie wkładem pieniężnym lub niepieniężnym (aportem).

5. Wymagane jest zgłoszenie przez zarząd wniosku o rejestrację podwyższenia kapitału zakładowego do sądu rejestrowego.

Istotne jest, że w tym trybie niemożliwe jest podwyższenie kapitału ze środków własnych spółki. Wkłady muszą zostać opłacone przez osoby obejmujące udziały w dowolnej formie.