Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością to jedna z najpopularniejszych form prawnych prowadzenia działalności gospodarczej. Do jej zdecydowanych zalet należą:
-
ograniczona odpowiedzialność wspólników,
-
prostsza niż w spółce akcyjnej struktura,
-
wymóg wniesienia stosunkowo niskiego kapitału zakładowego.
To właśnie ograniczona odpowiedzialność wspólników charakterystyczna dla spółek kapitałowych oraz duża elastyczność struktury okazują się najczęściej decydujące, gdy wspólnicy postanawiają o wyborze tej formy prowadzenia działalności gospodarczej.
W cyklu funkcjonowania dobrze prosperującej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością zazwyczaj przychodzi taki moment, kiedy jej wspólnicy decydują o podwyższeniu kapitału zakładowego. W jakim celu? Dlaczego wysokość kapitału zakładowego jest istotna i czy niski kapitał zakładowy oznacza, że spółka nie jest godna zaufania? W końcu najważniejsze – jak zgodnie z prawem przeprowadzić podwyższenie kapitału zakładowego? Wszystkiego dowiesz się z tego artykułu!
Czym jest kapitał zakładowy?
Kapitał zakładowy to obowiązkowy fundusz, który musi być utworzony w momencie powstania spółki. Jego minimalna wysokość w sp. z o.o. wynosi 5 000 zł. Jest niemal nienaruszalny. Kapitał zakładowy pozwala spółce na rozpoczęcie funkcjonowania i gwarantuje jej potencjalnym wierzycielom, że w razie jej niewypłacalności będą mogli uzyskać zaspokojenie (teoretycznie, bo oczywiście kapitał rzędu 5000 zł nie pozwala na zaspokojenie często znaczących długów).
Dlaczego warto podwyższyć kapitał zakładowy?
Przed udzieleniem odpowiedzi na pytanie dlaczego warto podwyższyć kapitał zakładowy, trzeba wspomnieć o jeszcze jednej charakteryzującej go cesze. Każdy wspólnik posiada udziały, które odpowiadają ułamkowi kapitału zakładowego. Przystąpienie nowej osoby do spółki możliwe jest więc wyłącznie w drodze podwyższenia kapitału zakładowego lub sprzedaży posiadanych udziałów przez dotychczasowego wspólnika.
Co więcej, skoro kapitał zakładowy pełni funkcję gwarancji dla kontrahentów spółki, to jego podwyższenie należy uznać za krok, mający na celu uwiarygodnienie jej w oczach innych przedsiębiorców. Pozyskanie kontraktów handlowych przy jednoczesnym posiadaniu minimalnego kapitału zakładowego może okazać się trudne, a czasem wręcz niemożliwe. Inni przedsiębiorcy, mogą obawiać się niewypłacalności i mogą nie chcieć ryzykować.
Czy spółka posiadająca minimalny kapitał zakładowy źle prosperuje?
Absolutnie nie. Ocena sytuacji finansowej spółki nie powinna opierać się wyłącznie na informacji o jej kapitale zakładowym, a polegać na przestudiowaniu jej sprawozdań finansowych i rachunków zysków i strat. Poza funduszem obowiązkowym w wysokości 5 000 złotych spółka może niezależnie tworzyć też inne kapitały wewnętrzne, które uwiarygodnią ją w oczach innych przedsiębiorców. Często też kontrahenci nie zwracają uwagi na kapitał zakładowy, w związku z udzielanymi przez strony trzecie gwarancjami (np. w formie ubezpieczeń), czy przekazywanymi formami zabezpieczeń.
Sposoby podwyższenia kapitału zakładowego
Kiedy spółka decyduje się na podwyższenie kapitału zakładowego, staje przed jeszcze jednym wyborem – jak to zrobić. Pytanie to nie dotyczy wyłącznie postępowania zgodnie z przepisami. Wspólnicy muszą wybrać też jedną z kilku możliwych procedur. Wiele zależy od tego, z jakich środków finansowane jest podwyższenie kapitału i jakie kroki poczyniono już wcześniej.
Podwyższenie kapitału zakładowego ze zmianą umowy spółki
Zmiana umowy spółki, choć nie zawsze jest konieczna (o czym dalej), to jednak jest często spotykanym w praktyce sposobem podwyższenia kapitału zakładowego. Do zgodnego z prawem przeprowadzenia tej procedury:
-
Wymagana jest zmiana umowy spółki poprzez uchwałę wspólników, podjętą większością 2/3 głosów (art. 246 § 1 KSH), umieszczoną w protokole sporządzonym przez notariusza (art. 255 § 3 KSH). Jeśli taka zmiana zmniejsza prawa osobiste wspólników, to konieczna jest nawet jednogłośność. Zmiana umowy powinna zostać następnie zgłoszona do sądu rejestrowego.
-
Konieczne jest podjęcie przez zarząd czynności wykonawczych, w szczególności wezwania dotychczasowych wspólników do wykonania prawa pierwszeństwa w odpowiednim terminie (art. 258 § 1 KSH). Ten punkt jest aktualny pod warunkiem, że prawo pierwszeństwa w umowie spółki nie zostało wyłączone. Jeśli prawo to zostanie wyłączone, możliwe jest np. zaoferowanie ich osobie niebędącej dotychczas wspólnikiem.
-
Niezbędne jest złożenie oświadczeń o objęciu udziałów przez odpowiednie osoby, zasadniczo w formie aktu notarialnego (art. 258 § 2 KSH i art. 259 KSH).
-
Wymagane jest pokrycie objętych udziałów, czyli ich opłacenie wkładem pieniężnym lub niepieniężnym (aportem).
-
Jako ostatnia nastąpić musi rejestracja podwyższenia kapitału zakładowego przez sąd rejestrowy na wniosek zarządu. Wniosek zgłoszony powinien zostać w terminie 6 miesięcy od dnia podjęcia uchwały, o której mowa w punkcie pierwszym. Wpis ma charakter konstytutywny, czyli podwyższenie jest skuteczne dopiero z momentem wpisu do KRS.
Podwyższenie funduszu obowiązkowego spółki z ograniczoną odpowiedzialnością może odbyć się także przy wykorzystaniu jej własnych środków, np. pochodzących z zysków z lat poprzednich. Niezależnie, czy będą to sumy zaczerpnięte z kapitału zapasowego, czy rezerwowego, procedura będzie identyczna, ale środki nie będą pochodziły z wpłat. Co istotne, w takim podwyższeniu nie mogą brać udziału osoby spoza spółki, a wspólnicy otrzymują nowe udziały proporcjonalnie do posiadanych dotychczas. Objęcie ich w formie aktu notarialnego nie jest wymagane.
Podwyższenie kapitału zakładowego niewymagające zmiany umowy spółki
Nie każde podwyższenie kapitału zakładowego wymaga zmiany umowy. Na szczęście ustawodawca umożliwia też wspólnikom zwiększanie jego wartości w nieco prostszy sposób. Musi być to poprzedzone wprowadzeniem odpowiednich postanowień do umowy spółki na etapie jej zawiązywania, czy późniejszych zmian. Powinny określać co najmniej maksymalną wartość podwyższenia kapitału i termin na dokonanie takich czynności. Do zgodnego z prawem przeprowadzenia tej procedury:
-
Konieczne jest ustalenie, czy umowa spółki upoważnia jeden z jej organów do podjęcia stosownej uchwały o podwyższeniu. Zależnie od tego:
-
Jeżeli umowa spółki nie upoważnia żadnego z jej organów do podjęcia stosownej uchwały, to konieczna jest uchwała zgromadzenia wspólników precyzująca warunki podwyższenia kapitału.
-
Uchwała taka nie stanowi zmiany umowy spółki, w związku z czym nie jest konieczne dochowywanie związanego z tym rygoru. Decyzja taka może zostać podjęta bezwzględną większością głosów, do sądu rejestrowego treści uchwały, jak ma to miejsce w wypadku zmiany umowy spółki, nie jest wymagane (art. 245 KSH i art. 256 § 1 KSH).
-
-
Jeżeli umowa spółki upoważnia jeden z jej organów do podjęcia stosownej uchwały (często zarząd), to musi on podjąć stosowną uchwałę. Podobnie jak uchwała zgromadzenia wspólników, powinna precyzować warunki podwyższenia kapitału.
-
-
Zarząd musi podjąć czynności wykonawcze, a więc podobnie jak przy zmianie umowy spółki m.in. wezwać wszystkich wspólników do wykonania prawa pierwszeństwa w odpowiednim terminie (art. 258 § 1 KSH).
-
Odpowiednie osoby muszą złożyć oświadczenia o objęciu nowych udziałów w formie pisemnej pod rygorem nieważności (art. 257 § 3 KSH).
-
Konieczne jest pokrycie objętych udziałów, czyli ich opłacenie wkładem pieniężnym lub niepieniężnym (aportem).
-
Wymagane jest zgłoszenie przez zarząd wniosku o rejestrację podwyższenia kapitału zakładowego do sądu rejestrowego.
Istotne jest, że w tym trybie niemożliwe jest podwyższenie kapitału ze środków własnych spółki. Wkłady muszą zostać opłacone przez osoby obejmujące udziały w dowolnej formie.
Kwestie podatkowe
Wszczęcie procedury podwyższenia kapitału zakładowego ze środków spoza spółki powoduje, że otrzymuje ona od osób obejmujących nowopowstałe udziały środki na ich pokrycie. Zgodnie z art. 12 ust. 4 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, przychodów takich nie należy zaliczać do przychodów podatkowych. Spółka nie ma obowiązku uiszczania od nich odpowiednich danin.
W przypadku procedury podwyższenia kapitału zakładowego ze środków własnych spółki, połączonego ze zmianą umowy, sytuacja wspólników staje się mniej korzystna. Nie ponosząc żadnych nakładów, uzyskują przychód w postaci nowych udziałów. Tym samym konieczne staje się rozliczenie przez nich podatku dochodowego, do którego to pobrania zobowiązana jest spółka. Obowiązek ten powstaje w terminie 14 dni od rejestracji podwyższenia kapitału zakładowego przez sąd.
FAQ
Przed procedurą zwiększania kapitału zakładowego spółki należy sobie zadać pytanie- jaki jest cel przeprowadzenia całego procesu? Procedura może zostać przeprowadzona np. w celu zwiększenia wiarygodności spółki dla kontrahentów czy dla wprowadzenia nowego wspólnika. Podwyższenie kapitału z pewnością może pomóc zrealizować te cele, czyli w tym zakresie będzie korzystne.
W procedurze podwyższania kapitału zakładowego nie jest konieczny udział profesjonalnego pełnomocnika. Niemniej jednak należy mieć na uwadze, że podobnie jak większość procedur opisanych w KSH, podwyższenie kapitału zakładowego nie jest prostym procesem. Warto zatem rozważyć skorzystanie z usług prawnika specjalizującego się w obsłudze spółek.
Błędy w procedurze podwyższania kapitału zakładowego zdarzają się bardzo często, gdy przedsiębiorcy pomijają udział kancelarii prawnej w podwyższaniu kapitału zakładowego. Niektóre mogą nawet powodować nieważność całej procedury, jeżeli zostaną podważone przez któregokolwiek wspólnika. Jeżeli pojawiły się błędy w procesie, należy dokonać dokładnej analizy ich potencjalnych skutków prawnych.
Zaufali nam:
