Co powinien zawierać protokół szkody w transporcie? Jak go sporządzić?

Zgodnie z art. 74 prawo przewozowe protokół o ubytku lub uszkodzeniu przesyłki sporządza się w przypadku gdy:

1. Przed wydaniem przesyłki okaże się, że doznała ona ubytku lub uszkodzenia.
2. Uprawniony twierdzi, że przesyłka jest naruszona i żąda on sporządzenia protokołu.

Protokół zawsze sporządza przewoźnik – zarówno, kiedy wynika to z jego własnej inicjatywy jak i w sytuacji, gdy zażąda tego uprawniony. Przewoźnik ustala protokolarnie stan przesyłki oraz okoliczności powstania szkody niezwłocznie po ich stwierdzeniu (zwrócenie się z żądaniem sporządzenia protokołu niezwłocznie).

Co ważne, należy pamiętać, iż osoba uprawniona może zostać obarczona kosztami, jeżeli ustalenia protokolarne podjęte na jej żądanie nie wykażą szkody lub ubytku w przesyłce, lub wykażą jedynie te szkody, które stwierdzone zostały już uprzednio przez przewoźnika.

Ponadto ustalenia protokolarne powinny być dokonane w obecności osoby uprawnionej, którą najczęściej jest odbiorca przesyłki. Natomiast w przypadku, kiedy wezwanie go nie jest możliwe albo nie zgłosi się on w wyznaczonym terminie, przewoźnik dokonuje ustaleń w obecności osób zaproszonych przez siebie do tej czynności (w przypadku prawidłowe zgłoszenie powstałej szkody czy żądanie naprawienia szkody w razie wcześniejszego rozpakowania przesyłki przez sprzedawcę kupującemu będącemu konsumentem, gdzie z kolei należy sporządzać protokół szkody).

Zobacz również: Dokumenty transportowe – lista najważniejszych dokumentów wraz z omówieniem

Powyższe zasady odnoszą się do sytuacji, kiedy szkody widoczne są już na pierwszy rzut oka. Czasem jednak zdarza się, że nie można ich ujawnić bez uprzedniego rozpakowania przesyłki, a wtedy powyższe wytyczne nie mają zastosowania, ponieważ przesyłka została już przekazana odbiorcy.

Szkody niewidoczne z zewnątrz a sporządzanie protokołu

Niestety nie wszystkie ubytki lub uszkodzenia towaru można zauważyć od razu. Zdarza się, że nie można wykryć szkody z zewnątrz, lecz staje się ona widoczna dopiero po wypakowaniu przesyłki. Takie sytuacje uregulowane zostały w art. 74 pkt 3 ustawy Prawo przewozowe. Czytamy w nim, że: „Jeżeli po wydaniu przesyłki ujawniono ubytek lub uszkodzenie nie dające się z zewnątrz zauważyć przy odbiorze, przewoźnik ustala stan przesyłki na żądanie uprawnionego zgłoszone niezwłocznie po ujawnieniu szkody, nie później jednak niż w ciągu 7 dni od dnia odbioru przesyłki.” W praktyce oznacza to, że na szkodę niewidoczną z zewnątrz również można sporządzić protokół, jednakże należy zgłosić ją do przewoźnika w terminie do 7 dni od odbioru przesyłki.

W zależności od tego jaka firma transportowa realizuje przewóz towaru, protokół szkody w transporcie może nieco się różnić. Ustawodawca nie wskazał szczegółowo co powinno zostać zawarte w dokumencie, jednakże zwyczajowo powinny się w nim znaleźć takie elementy jak:

1. Numer listu przewozowego.
2. Sposób zewnętrznego zapakowania przesyłki, np. karton, paleta.
3. Rodzaj uszkodzenia opakowania zewnętrznego przesyłki, np. zgniecenie.
4. Rodzaj oraz rozmiar powstałej szkody, a także przyczyny jej powstania, np. zamoczenie, stłuczenie.
5. Datę, godzinę oraz miejsce dokonywania ustaleń stanu przesyłki.
6. Podpisy – przewoźnika i uprawnionego.

Dodatkowo w protokole mogą zostać zawarte informacje o tym jak przesyłka została zabezpieczona wewnętrznie i czy opakowanie zawierało oznaczenia ostrzegawcze (np. że jest to towar podatny na stłuczenie). Powinno znaleźć się w nim także miejsce na wskazanie przyczyn odmowy przyjęcia przesyłki przez uprawnionego. Oczywiście, czym więcej szczegółowych informacji zostanie zawartych w protokole, tym lepiej z punktu widzenia adresata przesyłki, dla którego dokument ten stanowi dowód i podstawę dochodzenia swoich praw z tytułu reklamacji lub odszkodowania.

Zobacz również: Wzór zlecenia transportowego

Podpisy

Zgodnie z art. 74 pkt 4 ustawy Prawo przewozowe protokół winien zostać podpisany przez wszystkie osoby, które uczestniczyły w ustaleniu stanu przesyłki.

Warto również zaznaczyć, że jeżeli uprawniony nie chce złożyć podpisu, ponieważ nie zgadza się z treścią sporządzonego protokołu, to ma on możliwość zamieszczenia w nim swoich zastrzeżeń wraz z odpowiednim uzasadnieniem.

Zobacz również: Zaniżone odszkodowanie przez ubezpieczyciela