Bezwzględne przeszkody rejestracji. Znaki towarowe niedystynktywne i opisowe

Bezwzględne podstawy do odmowy rejestracji

Na początek wyjaśnijmy sobie, czym są bezwzględne przeszkody rejestracji znaków towarowych, są to przesłanki zawarte w ustawodawstwie, wykorzystywane przez organ, który zajmuje się rejestrowaniem znaku towarowego. Jednocześnie stanowią element badania zgłoszenia znaku towarowego przez Urząd Patentowy RP. Co istotne w przypadku rejestracji znaku towarowego mogą być one podniesione jako przyczyna unieważnienia znaku towarowego. Na podstawie art. 129¹ Prawa własności przemysłowej wyszczególnione zostały następujące przyczyny odmowy rejestracji:

nie może być znakiem towarowym;
nie nadaje się do odróżniania w obrocie towarów, dla których zostało zgłoszone;
składa się wyłącznie z elementów mogących służyć w obrocie do wskazania, w szczególności rodzaju towaru, jego pochodzenia, jakości, ilości, wartości, przeznaczenia, sposobu wytwarzania, składu, funkcji lub przydatności;
składa się wyłącznie z elementów, które weszły do języka potocznego lub są zwyczajowo używane w uczciwych i utrwalonych praktykach handlowych;
składa się wyłącznie z kształtu lub innej właściwości towaru, wynikającej z charakteru samego towaru, niezbędnej do uzyskania efektu technicznego lub zwiększającej znacznie wartość towaru;
zostało zgłoszone w złej wierze;
jest sprzeczne z porządkiem publicznym lub dobrymi obyczajami;
zawiera element o wysokiej wartości symbolicznej, w szczególności o charakterze religijnym, patriotycznym lub kulturowym, którego używanie obrażałoby uczucia religijne, patriotyczne lub tradycję narodową;
zawiera symbol Rzeczypospolitej Polskiej (godło, barwy lub hymn)
zawiera symbol (herb, flagę, godło) obcego państwa, nazwę, skrót nazwy,
zawiera urzędowo uznane oznaczenie przyjęte do stosowania w obrocie,
ze swojej istoty może wprowadzać odbiorców w błąd, w szczególności co do charakteru, jakości lub pochodzenia geograficznego towaru;
stanowi lub odtwarza w swoich zasadniczych elementach nazwę odmiany roślin zarejestrowaną z wcześniejszym pierwszeństwem w Rzeczypospolitej Polskiej lub na podstawie przepisów prawa Unii Europejskiej

W odniesieniu do wyrobów alkoholowych znak towarowy zawierający element geograficzny niezgodny z pochodzeniem wyrobu uważa się za znak wprowadzający odbiorców w błąd.

Nie udziela się prawa ochronnego na znak towarowy zawierający element geograficzny prawdziwy w sensie dosłownym co do terytorium, regionu lub miejsca, z którego towar pochodzi, który mógłby wprowadzić odbiorców w błąd, że towar pochodzi z innego, słynącego z danych wyrobów terenu. W przypadku homonimicznych oznaczeń geograficznych dla wina i piwa ochrona może być przyznana, z tym że Urząd Patentowy wezwie osobę, która dokonała zgłoszenia później, do dokonania w znaku odpowiednich zmian pozwalających na odróżnienie go od znaku wcześniejszego.

Nie udziela się prawa ochronnego na znak towarowy wyłączony z rejestracji na podstawie przepisów prawa krajowego, prawa Unii Europejskiej lub umowy międzynarodowej przewidujących ochronę oznaczenia geograficznego, nazwy pochodzenia, określenia tradycyjnego dla wina lub gwarantowanej tradycyjnej specjalności, w zakresie w nich przewidzianych.

Względne przeszkody rejestracyjne – kolizja z wcześniejszymi znakami towarowymi lub wcześniejszymi prawami

Z drugiej strony nie można zapominać o względnych przeszkodach rejestracyjnych, które oznaczają kolizję ze znakami towarowymi i innymi wcześniejszymi prawami przysługującymi. W Polsce przeciwstawienie się wcześniejszych praw wobec zgłoszonego znaku towarowego ma miejsce przed Urzędem Patentowym RP (dalej jako: UPRP), zaś w Unii Europejskiej cały proces odbywa się przed Urzędem UE ds. Własności Intelektualnej (dalej jako: EUIPO) na podstawie sprzeciwu składanego przez osobę trzecią.

W tym miejscu należy dodać, iż po rejestracji znaku towarowego możliwy jest także wniosek o unieważnienie na tej podstawie z pewnymi ograniczeniami. W praktyce oznacza to, ze urząd nie tylko sprawdza, czy dane oznaczenie spełnia bezwzględne przesłanki rejestracji, ale także ustala, czy istnieje koalicja pomiędzy dwoma oznaczeniami. Warto dodać, że w Polsce jeszcze do 2016 r. procedura badania względnych przeszkód rejestracji przez Urząd Patentowy RP miała miejsca, jednak obecnie UPRP bada jedynie względne przeszkody rejestracji.

Weryfikacja przeszkód rejestracyjnych na określonym terytorium

Każde państwo wprowadza i stosuje odrębne regulacje prawne dotyczące znaków towarowych, a przy tym ustanawia odpowiednie przesłanki uniemożliwiające lub ograniczające możliwość zastrzeżenia znaków towarowych. Przesłanki te są weryfikowane bez względu na tryb zgłoszenia znaku towarowego na danym terytorium. Pod lupę weźmiemy bezwzględne przyczyny odmowy rejestracji w Polsce (UPRP) oraz Unii Europejskiej (EUIPO). W tym zakresie podstawowe znaczenie ma terytorium państwa, na którym chcemy zastrzec dane oznaczenie, ponieważ w każdy kraju kryteria mogą być nieco inne i to właśnie do nich musimy się dostosować. Ciekawą kwestią jest fakt, iż w w zakresie rejestracji znaków towarowych w Zjednoczonych Emiratach Arabskich nie wolno rejestrować znaków towarowych, które obejmują wieprzowinę, alkohol czy usługi klubów nocnych.

Podstawa prawna

W Urzędzie Patentowym RP aktem, które reguluje kwestie bezwzględnych przeszkód rejestracji znaków towarowych, jest ustawa z dnia 30 czerwca 2000 r. Prawo własności przemysłowej (Dz. U. z 2017 poz. 776 z późn. zm.; dalej: „ustawa PWP”), a dokładnie art. 129^{1. Z drugiej strony funkcjonuje Urząd UE ds. Własności Intelektualnej (EUIPO) stosujący rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/1001 z dnia 14 czerwca 2017 r. w sprawie znaku towarowego Unii Europejskiej (Dz. Urz. L 154 z 16.6.2017; dalej: „rozporządzenie ZTUE”), a bezwzględne przeszkody rejestracji zostały zawarte w art. 7 rozporządzenia ZTUE.}

Główne powody odmowy rejestracji znaku towarowego

Zarówno o regulacjach znajdujących się w polskim ustawodawstwie jak i w rozporządzeniu ZTUE możemy mówić, że są zbliżone do siebie. Za podstawowe przyczyny odmowy rejestracji uznaje się:

Znaki towarowe pozbawione charakteru opisowego (znaki towarowe niedystynktywne)

Zgodnie z art. 129¹ pkt 2 ustawy PWP nie udziela się prawa ochronnego na oznaczenie, które nie nadaje się do odróżniania w obrocie towarów, dla których zostało zgłoszone.

Art. 7 ust. 1 lit. b rozporządzenia ZTUE wskazuje, że nie są rejestrowane znaki towarowe, które pozbawione są jakiegokolwiek odróżniającego charakteru.

Odnosząc się do powyższych przepisów niedystynktywne znaki towarowe, to są takie oznaczenia, które nie wyróżniają się dla objętych wykazem towarów lub usług. Dany znak towarowym jest badany przede wszystkim pod kątem jego struktury, sensu i funkcji, jaką będzie pełnił na rynku. Badanie dystynktywności polega w dużej mierze na uwzględnieniu codziennych okoliczności, które są związane z używaniem takiego znaku przez odbiorców oraz sytuację takiej osoby, czyli takiej, która jest odpowiednio poinformowana i uważna.

Co na to wszystko regulacje prawne? Otóż wymagane są określone przesłanki, które dany znak towarowy musi spełnić, aby uzyskać pełną i prawną ochronę. Oznaczenie musi nadawać się do odróżniania w obrocie towarów, czyli musi posiadać indywidualny charakter. Wymogi te nazywa się także koniecznością dysponowania przez oznaczenie dystynktywnością albo tzw. konkretną zdolnością rejestracyjną. Prościej mówiąc, znak towarowym ma identyfikować produkty, które są nim oznaczone w sprzedaży. Głównym celem jest pokazanie odbiorcy, czym różnią się produkty jednego przedsiębiorcy od produktów danego przedsiębiorcy oznaczonych tym znakiem od takich samych lub zbliżonych produktów innego przedsiębiorcy.

Nie uzyskamy prawa ochronnego na określenia takie jak:

mają wyłącznie charakter podkreślający cechy, funkcje typu MEGA, PREMIUM, ECO itd.
albo są jedynie prostymi oznaczeniami graficznymi, dekoracyjnymi:
czy też zbyt mało wyróżniającymi się przedstawieniami przestrzennymi (trójwymiarowymi), jak na przykład uniwersalny kształt tabletek do zmywarek

Opisowe znaki towarowe

‘’Na mocy art. 129(1) pkt 2 ustawy PWP nie udziela się prawa ochronnego na oznaczenie, które składa się wyłącznie z elementów mogących służyć w obrocie do wskazania, w szczególności rodzaju towaru, jego pochodzenia, jakości, ilości, wartości, przeznaczenia, sposobu wytwarzania, składu, funkcji lub przydatności.’’

Co to oznacza w praktyce? Najprościej rzecz ujmując znak opisowy, jest takim oznaczeniem, które opisuje produkty lub odnosi się do konkretnych, wyszczególnionych w zgłoszeniu znaku towarów i usług. Taka opisowość badana jest zawsze w określonym kontekście produktów, nie abstrakcyjnie. Niekiedy zdarza się też tak, że część z elementów znaku mają charakter opisowy, a pozostałe nie. W takich przypadkach biorąc pod uwagę całościową ocenę znaku towarowego, nie jest wykluczone, że oznaczenie jako całość nie jest opisowe.

Warto jeszcze wspomnieć o znakach aluzyjnych, sugerujących, czyli takich, które wywołują pewne skojarzenia, czy pośrednio odnoszą się do danych produktów (co wymaga dodatkowego nieoczywistego wnioskowania). Takie oznaczenia nie są wyłączone z rejestracji, oczywiście jednak granica między opisowością a aluzyjnością jest bardzo cienka.

Często jest tak, że określony znak mierzy się z kilkoma podstawami odmowy, gdyż jest na przykład zarazem opisowy jak i niedystynktywny. Co więcej, nie można zapominać o takich oznaczeniach, które nie mogą być w ogóle uznane za znaki towarowe dlatego, że nie spełniają kryteriów odpowiednich do znaków towarowych zgodnie z przepisami PWP lub rozporządzenia ZTUE.

Reasumując przed podjęciem działań związanych z zastrzeżeniem praw do znaku towarowego, należy zastanowić się, czy oznaczenia spełnia konkretne przesłanki, bowiem ułatwi to cały proces i przyśpieszy jego przebieg. Jednocześnie warto pamiętać o ochronie praw do znaku towarowego już na samym początku tworzenia danej marki, ponieważ im szybciej rozpoczniemy, tym lepsze będzie miało to skutki w przyszłości.

MAM PYTANIA | JESTEM ZAINTERESOWANY / A OFERTĄ

Zaufali nam: