Jakie są korzyści postępowania restrukturyzacyjnego?

Postępowanie restrukturyzacyjne zazwyczaj wiąże się z koniecznością poświęcenia określonej ilości czasu i środków, aby restrukturyzację wszcząć i skutecznie przeprowadzić. Wielu przedsiębiorców może sobie zadawać pytanie, czy warto jest angażować określone zasoby w ten rodzaj postępowania (tak przyspieszonego postępowania układowego jak i w przypadku postępowania sanacyjnego czy postępowań egzekucyjnych). Na to pytanie można odpowiedzieć twierdząco- restrukturyzacja jest co do zasady bardzo korzystna dla przedsiębiorców w trudnej sytuacji finansowej.

Dane opublikowane przez MGBI pokazują, że w samym 2022 roku otwarto ponad 2,2 tys postępowań restrukturyzacyjnych w skali całego kraju. Postępowania restrukturyzacyjne zatem w ostatnim czasie cieszą się dużą popularnością- wynika to m.in. także z korzyści, które niesie ze sobą restrukturyzacja. Jeżeli chodzi o korzyści działań naprawczych określonych w prawie restrukturyzacyjnym, to w szczególności należy zaliczyć do nich możliwość umorzenia części należności, zmniejszenia miesięcznych rat obciążeń bankowych i pozabankowych, zawieszenie egzekucji czy możliwość ochrony majątku firmowego. Wszystko to na podstawie spisu wierzytelności i informacji w krajowym rejestrze zadłużonych oraz przy zatwierdzeniu spisu wierzytelności czy w przypadku postępowania układowego przy otwarciu postępowania. Na jakich zasadach przedsiębiorcy mogą skorzystać z powyżej wymienionych korzyści?

Możliwość zawarcia układu z wierzycielami

Głównym celem każdej restrukturyzacji jest zawarcie układu z wierzycielami, czyli przygotowanie propozycji układowych oraz uzyskanie wymaganej większości za układem w oparciu o suma wierzytelności spornych uprawniających do takiego kroku. Tryb głosowania i zasady przygotowywania propozycji układowych mogą się różnić w zależności od postępowania.

Zasadą ogólną jest jednak, że układ zawiera postanowienia co do zasady korzystne dla przedsiębiorcy restrukturyzowanego, a także często korzystne również dla wierzycieli. W praktyce układ może doprowadzić m.in. do:

• zmniejszenia miesięcznej raty zobowiązań
• umorzenia części odsetek i należności ubocznych
• w niektórych przypadkach umorzenia części należności głównych
• określenia nowych zasad płatności (np. w przypadku przedsiębiorstw działających sezonowo, może być to płatność rat układowych tylko w miesiącach, w których firma przynosi dochody).

Ochrona przeciwegzekucyjna i ochrona majątku

Ochrona przed komornikiem to jedna z kluczowych korzyści, jakie wiążą się z restrukturyzacją. Zazwyczaj przedsiębiorcy decydując się na rozpoczęcie tego rodzaju procesu, zazwyczaj są w przededniu zajęcia konta czy widma sprzedaży majątku.

Każdy z opisywanych rodzajów restrukturyzacji przyznaje przedsiębiorcy wiąże się z ochroną przeciwegzekucyjną, czyli formalnym zakazem wszczynania przeciwko restrukturyzowanemu przedsiębiorcy egzekucji komorniczej. Egzekucje toczące się w dniu rozpoczęcia restrukturyzacji natomiast podlegają zawieszeniu.

Faktem jest jednak, że niektóre postępowania mogą zapewnić ochronę przeciwegzekucyjną znacznie szybciej. Tak jest w przypadku postępowania o zatwierdzenie układu- tutaj ochrona rozpoczyna się w momencie obwieszczenia o ustaleniu dnia układowego, czyli zazwyczaj w przeciągu kilku-kilkunastu dni od podpisania umowy z nadzorcą układu. W pozostałych przypadkach ochrona przyznawana jest przedsiębiorcy dopiero w momencie wydania postanowienia przez sąd o rozpoczęciu postępowania restrukturyzacyjnego (dotyczy to zarówno postępowań układowych, jak i sanacji).

Zakaz wypowiadania kluczowych umów

Obserwując praktyki rynkowe, można zauważyć niebezpieczną tendencję do wypowiadania przedsiębiorcom z problemami kluczowych umów. Często są to umowy na dostawę mediów, umowy najmu siedziby firmy czy umowy leasingu, którego przedmiotem jest niezbędny dla działalności pojazd czy maszyna. Wypowiadanie takich umów może tylko pogorszyć kondycję przedsiębiorstwa i często w efekcie także pogłębić stan niewypłacalności.

Ustawodawca zauważył ten problem i również w tym zakresie przyznał ochronę przedsiębiorcom decydującym się na wszczęcie restrukturyzacji. Zgodnie z prawem restrukturyzacyjnym, umowy o kluczowym znaczeniu dla przedsiębiorstwa (umieszczone w spisie przedstawionym nadzorcy układu przed wszczęciem postępowania) nie mogą zostać wypowiedziane w toku restrukturyzacji. Zakaz ten ma charakter bezwzględny. Jest to bardzo cenna instytucja dla dłużników, bowiem zyskują oni pewność stałej dostawy mediów czy możliwość nieprzerwanego korzystania z leasingów (na których przed restrukturyzacją powstała zaległość).

Moratorium płatnicze

W uproszczeniu, po formalnym rozpoczęciu restrukturyzacji dłużnik nie musi realizować zaległych płatności. Moratorium płatnicze to nic innego jak zawieszenie obowiązku spłaty na czas trwania restrukturyzacji.

W praktyce moratorium płatnicze objawia się w tym, że dłużnik nie ma obowiązku realizowania zobowiązań bankowych i pozabankowych, a także obciążeń publicznoprawnych (np. układów ratalnych z US czy składek ZUS), które powstały przed formalnym rozpoczęciem restrukturyzacji. W przypadku wielu firm samo zaprzestanie realizowania zobowiązań bankowych (np. z kredytów firmowych) jest równoznaczne ze „złapaniem oddechu”, w kontekście finansów firmy.

Nie można jednak zapominać, że dłużnik ma obowiązek realizowania zobowiązań bieżących, tj. tych, które powstały po obwieszczeniu o dniu układowym. Do takich należności mogą zaliczać się np. bieżące opłaty za media, czynsze najmu czy wynagrodzenia pracowników.

Uproszczona upadłość

Restrukturyzacja to rozwiązanie, które umożliwia przedsiębiorcy poprawę kondycji finansowej. Nie zawsze jednak udaje się przeprowadzić ją skutecznie (np. w sytuacji, gdy większość wierzycieli głosuje przeciwko układowi). W takiej sytuacji upadłość (w tym np. upadłość konsumencka byłego przedsiębiorcy) może okazać się konieczna.

W tym kontekście przeprowadzenie restrukturyzacji przed upadłością niesie za sobą kilka korzyści. Wniosek upadłościowy, który jest składany w następstwie fiaska postępowania restrukturyzacyjnego jest tzw. uproszczonym wnioskiem o ogłoszenie upadłości.

Na czym polegają uproszczenia? Przede wszystkim wniosek zawiera mniej danych koniecznych do przedłożenia, a niewypłacalny przedsiębiorca w efekcie musi poświęcić mniej czasu czy środków na jego przygotowanie. Kwestię tę szerzej opisujemy w tekście: uproszczony wniosek o ogłoszenie upadłości.

Restrukturyzacja to postępowanie, które może przynieść przedsiębiorcom wiele korzyści, pod warunkiem, że jest dobrze przeprowadzona (np. tryb postępowania dobrany pod dany stan faktyczny, a samo wszczęcie procesu poprzedzone jest analizami z udziałem kancelarii prawnej). Najogólniej rzecz biorąc, restrukturyzacja może pomóc przedsiębiorcy uratować biznes i uniknąć upadłości. Jeżeli ta kwestia budzi Państwa wątpliwości, zachęcamy do kontaktu z zespołem kancelarii.

Filip Nowaczyk