Dlaczego ustawodawca wprowadził różne rodzaje postępowania restrukturyzacyjnego?
Ustawa prawo restrukturyzacyjne pozwala na prowadzenie restrukturyzacji na jeden z czterech sposobów, w tym w drodze:
-
postępowania o zatwierdzenie układu;
-
przyspieszonego postępowania układowego;
-
postępowania układowego;
-
postępowania sanacyjnego.
Możliwość wyboru trybu postępowania restrukturyzacyjnego pozwala na dopasowanie go do potrzeb konkretnego przedsiębiorcy. Jednocześnie, pomimo różnic w zakresie stopnia formalizmu w każdej z procedur, prawo restrukturyzacyjne przewiduje wspólną regulację dla wierzytelności objętych układem, propozycji układowych, a także zawarcia, zatwierdzenia, zmiany i uchylenia układu.
Wybór właściwego postępowania ma istotne znaczenie dla podmiotu restrukturyzowanego, ponieważ sąd jest związany wnioskiem w zakresie określenia trybu i nie może zmienić go w trakcie postępowania. Dlatego analizę sytuacji przedsiębiorstwa i przygotowanie formalności do restrukturyzacji najlepiej powierzyć kancelarii prawnej z doświadczeniem w obsłudze korporacyjnej, która zidentyfikuje problemy danej firmy i pomoże wybrać właściwy rodzaj postępowania.
Postępowanie o zatwierdzenie układu
Postępowanie o zatwierdzenie układu jest najmniej sformalizowanym rodzajem postępowania restrukturyzacyjnego. Powstało ono na gruncie uproszczonej restrukturyzacji w czasie pandemii COVID, a następnie zostało przeniesione ze zmianami do prawa restrukturyzacyjnego.
W tym przypadku postępowanie restrukturyzacyjne otwiera i prowadzi doradca restrukturyzacyjny, który jest jednocześnie nadzorcą układu i pomaga wypracować wspólne stanowisko przez dłużnika i wierzycieli. Postępowanie o zatwierdzenie układu przewiduje obwieszczenie dnia układowego. Począwszy od tej daty dłużnik korzysta ze wzmożonej ochrony, dotyczącej m.in. prowadzenia działań egzekucyjnych. Jednocześnie z tą samą chwilą zgoda nadzorcy układu jest niezbędna, aby wykonać czynności przekraczające zwykły zarząd.
Nadzorca układu zbiera głosy poszczególnych wierzycieli, a następnie składa wniosek o zatwierdzenie układu do sądu. Rola sądu ogranicza się do rozpoznania tego wniosku.
Postępowanie o zatwierdzenie układu nie jest dostępne, jeśli suma wierzytelności spornych uprawniających do głosowania nad układem przekracza 15% sumy wierzytelności uprawnionych do głosowania nad układem.
Przyspieszone postępowanie układowe oraz zwykłe postępowanie układowe
Przyspieszone postępowanie układowe pozwala na zastosowanie uproszczonego trybu sporządzania i zatwierdzania spisu wierzytelności. Aby maksymalnie skrócić czas trwania procedury również w tym przypadku, wysokość spornych wierzytelności uprawniających do głosowania nad układem nie może przekraczać 15% sumy wierzytelności.
Przesłanki wszczęcia zwykłego postępowania układowego są podobne z tą różnicą, że wysokość spornych wierzytelności musi przekraczać 15% ogółu wierzytelności uprawnionych do głosowania nad układem.
W obu przypadkach firma jest chroniona przed wszczynaniem postępowania egzekucyjnego względem wierzytelności objętych układem (a nie wszystkich, jak w przypadku postępowania o zatwierdzenie układu). Ochrona polega na zakazie wszczynania nowych postępowań oraz zawieszeniu tych, które już trwają.
Ograniczenia dotyczą również możliwości wypowiadania umów najmu i dzierżawy, a także kontraktów o podstawowym znaczeniu dla przedsiębiorstwa, jak np.:
-
umowa leasingu;
-
umowa ubezpieczenia majątkowego;
-
umowa rachunku bankowego;
-
umowa gwarancji lub akredytywy.
We wszystkich tych przypadkach zgodę na wypowiedzenie kontraktu musi wyrazić rada wierzycieli. Jednocześnie zgoda nadzorcy sądowego jest wymagana do dokonania czynności przekraczającej zakres zwykłego zarządu.
Postępowanie sanacyjne
Postępowanie sanacyjne wyróżnia się najwyższym stopniem skomplikowania i może być prowadzone niezależnie od procentowego udziału wierzytelności spornych w całkowitej sumie wierzytelności. Zasadą – wyrażoną w art. 288 ust. 2 prawa restrukturyzacyjnego – jest odebranie zarządu nad przedsiębiorstwem dłużnikowi i przekazanie go zarządcy. Zachowanie zarządu nad majątkiem przez przedsiębiorcę jest możliwe wyłącznie w ściśle określonych przypadkach i dotyczy wyłącznie czynności nieprzekraczających zwykłego zarządu.
W toku postępowania sanacyjnego wobec dłużnika mogą być wszczęte postępowania sądowe, sądowoadministracyjne oraz przed sądami polubownymi, ale będą prowadzone przeciwko zarządcy, pod warunkiem, że są to roszczenia podlegające umieszczeniu w spisie wierzytelności. Toczące się postępowania egzekucyjne zostają zawieszone i nie ma możliwości wszczynania nowych. Zarządca ma również prawo do wypowiedzenia umowy wzajemnej. Z kolei kontrahenci mają ograniczone pole manewru, jeśli chodzi o wypowiadanie kontraktów, podobnie jak w przypadku postępowań układowych.
Postępowanie sanacyjne daje bardzo szerokie możliwości uzdrowienia przedsiębiorstwa. Wśród wad wymienia się długi czas trwania procedury oraz jej wysokie koszty.
Jak wybrać rodzaj postępowania restrukturyzacyjnego?
Wybierając rodzaj postępowania restrukturyzacyjnego, warto ocenić sytuację przedsiębiorstwa w sposób kompleksowy. Poszczególne tryby różnią się między sobą przede wszystkim kosztami, czasem trwania postępowania oraz stopniem formalizacji.
Należy jednak uwzględnić także konieczność dalszego prowadzenia działalności i wpływ ograniczeń związanych z restrukturyzacją na biznes.
Pytania i odpowiedzi
Zgodnie z art. 283 prawa restrukturyzacyjnego prawo to przysługuje (oprócz dłużnika) również kuratorowi osoby prawnej oraz wierzycielowi osobistemu.
Po rozpoznaniu wniosku o zatwierdzenie układu sąd wydaje postanowienie, na mocy którego zatwierdza albo odmawia zatwierdzenia układu, umarza postępowanie albo odrzuca wniosek.
Zaufali nam: