Uproszczony wniosek o ogłoszenie upadłości – co to jest i jak wygląda procedura

Instytucja uproszczonego wniosku o ogłoszenie upadłości została uregulowana przepisami ustawy prawo restrukturyzacyjne, w artykułach od 334 do 337. Zgodnie z art. 334 ust. 1 prawa restrukturyzacyjnego taki wniosek może złożyć podmiot uprawniony do złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości dłużnika. Zgodnie z art. 20 ustawy prawo upadłościowe legitymacja w tym zakresie przysługuje:

• dłużnikowi oraz każdemu z jego wierzycieli osobistych;
• w stosunku do spółki jawnej, partnerskiej, komandytowej i komandytowo-akcyjnej – każdy wspólnik odpowiadający za zobowiązania spółki bez ograniczeń;
• w stosunku do osób prawnych oraz jednostek organizacyjnych – każdy, kto na podstawie ustawy, umowy lub statutu ma prawo do prowadzenia spraw dłużnika i do jego reprezentowania, samodzielnie lub łącznie z innymi osobami;
• w stosunku do przedsiębiorstwa państwowego – także organ założycielski;
• w stosunku do jednoosobowej spółki Skarbu Państwa – także pełnomocnik Rządu, państwowa osoba prawna, organ lub inna jednostka uprawniona do wykonywania praw z akcji, lub udziałów należących do Skarbu Państwa;
• w stosunku do spółki prawa handlowego w stanie likwidacji – każdy z likwidatorów;
• w stosunku do osoby prawnej wpisanej do KRS – kurator sądowy;
• w stosunku do dłużnika, któremu udzielono pomoc ze środków publicznych, jeśli jej wartość przekroczyła 100 tysięcy euro – organ udzielający pomocy;
• w stosunku do dłużnika, wobec którego jest prowadzona egzekucja przez zarząd przymusowy albo przez sprzedaż przedsiębiorstwa na podstawie przepisów k.p.c. – zarządca ustanowiony w tym postępowaniu;
• w stosunku do spółki zależnej uczestniczącej w grupie spółek – spółka dominująca.

Warto pamiętać, że w przypadku wierzycieli, prawo do złożenia wniosku przysługuje zarówno podmiotom, które znalazły się w spisie wierzycieli, jak i tym, których wierzytelności powstały dopiero po sporządzeniu spisu.

Kiedy można złożyć uproszczony wniosek o ogłoszenie upadłości?

Uproszczony wniosek o ogłoszenie upadłości można złożyć, kiedy sąd na mocy postanowienia umorzy postępowanie restrukturyzacyjne albo odmówi zatwierdzenia układu. Przesłanki obu instytucji są rozproszone w ustawie prawo restrukturyzacyjne, dlatego w razie wątpliwości dłużnik lub inny podmiot, który chce skorzystać z uproszczonego wniosku, powinien zasięgnąć porady prawnej u doświadczonych specjalistów.

Kiedy sąd umarza postępowanie restrukturyzacyjne?

Obligatoryjne przesłanki umorzenia postępowania restrukturyzacyjnego zostały wymienione w art. 325 ust. 1 prawa restrukturyzacyjnego i obejmują sytuacje, kiedy:

• prowadzenie postępowania zmierzałoby do pokrzywdzenia wierzycieli;
• dłużnik wniósł o umorzenie postępowania i zezwoliła na to rada wierzycieli;
• układ nie został przyjęty;
• uprawomocniło się postanowienie o ogłoszeniu upadłości dłużnika.

Umorzenie postępowania układowego następuje również w sytuacji stwierdzenia, że suma wierzytelności spornych uprawniających do głosowania nad układem przekracza 15% sumy wierzytelności uprawniających do głosowania nad układem.

Dodatkowo sąd może umorzyć postępowanie restrukturyzacyjne, jeśli z okoliczności sprawy, a w szczególności zachowania dłużnika wynika, że układ nie zostanie wykonany. Sąd może też umorzyć postępowanie restrukturyzacyjne, jeśli dłużnik nie wykonuje poleceń sędziego komisarza i zezwoliła na to rada wierzycieli.

Umorzenie stosownie do art. 326 ust. 2 prawa restrukturyzacyjnego powoduje również wtórna niewypłacalność dłużnika – jeśli utracił on zdolność do bieżącego zaspokajania kosztów postępowania i zobowiązań powstałych po jego otwarciu oraz zobowiązań, które nie mogą zostać objęte układem. Domniemanie niewypłacalności powstaje, jeśli opóźnienie w wykonywaniu zobowiązań przekracza 30 dni.

W jakich sytuacjach sąd odmawia zatwierdzenia układu?

Z kolei przesłanki odmowy zatwierdzenia układu wymienia art. 165 ustawy prawo restrukturyzacyjne. Przede wszystkim dotyczą one sytuacji, kiedy układ narusza prawo, przewidują udzielenie pomocy publicznej niezgodnie z przepisami, a także, kiedy jest oczywiste, że układ nie zostanie wykonany. Domniemanie w tym zakresie powstaje, jeśli dłużnik po otwarciu postępowania restrukturyzacyjnego nie realizuje ciążącym na nich zobowiązań.

Sąd może też fakultatywnie odmówić zatwierdzenia układu, kiedy stwierdzi, że jego warunki są krzywdzące dla wierzycieli, którzy głosowali przeciw układowi i zgłosili zastrzeżenia.

Przesłanki odmowy mogą też dotyczyć konkretnych trybów postępowania restrukturyzacyjnego. W postępowaniu o zatwierdzenie układu oraz przyspieszonym postępowaniu układowym – jeśli suma spornych wierzytelności uprawniających do głosowania nad układem przekracza 15% sumy wierzytelności uprawniających do głosowania nad układem. W takiej sytuacji zatwierdzenie może nastąpić jedynie wyjątkowo, po spełnieniu warunków, o których mowa w art. 165 ust. 4 prawa restrukturyzacyjnego.

Niezależnie od tego, czy sąd wydał postanowienie umarzające postępowanie, czy odmawiające zatwierdzenie układu termin do złożenia uproszczonego wniosku o ogłoszenie upadłości jest jednakowy i wynosi 2 tygodnie od obwieszczenia postanowienia na podstawie art. 327 ust. 3 w zw. z art. 334 ust. 1 ustawy prawo restrukturyzacyjne. Warto podkreślić, że ustawowy termin ma charakter zawity, co oznacza, że podjęcie po jego upływie czynności będzie bezskuteczne, a wniosek zostanie odrzucony. Dłużnik, któremu zależy na zabezpieczeniu swojego majątku przed egzekucją wierzycieli, powinien go dopilnować.

W przypadku przeoczenia terminu dłużnik oraz wierzyciele nadal mogą złożyć „pełny” wniosek o upadłość z zachowaniem wszystkich wymagań ustawowych, w tym tych przewidzianych w art. 22-25 ustawy prawo upadłościowe.