|
7 grudnia 2023 | Ostatnio zmodyfikowano 3 października, 2024 o 16:39 | Czas na przeczytanie: 8 minut
Pozostałe Artykuły
Kto może zostać zarządcą masy sanacyjnej
Obecnie, w polskim systemie prawnym funkcjonują 4 typy postępowań restrukturyzacyjnych, którzy mogą wszcząć przedsiębiorcy. Jest to:
- Postępowanie o zatwierdzenie układu
- Przyspieszone postępowanie układowe
- Postępowanie układowe
- Postępowanie sanacyjne
Tak jak sygnalizowaliśmy we wstępie, w każdym z tych rodzajów postępowań przedsiębiorca musi współpracować z określonymi specjalistami. Zazwyczaj będzie to w pierwszej kolejności prawnik, który przede wszystkim zdiagnozuje konieczność wykonania restrukturyzacji oraz pomoże przygotować odpowiednią dokumentację i strategię. Przepisy prawa restrukturyzacyjnego przewidują jednak, że żadna restrukturyzacja sądowa (tj. procedura przewidziana w prawie restrukturyzacyjnym) nie może odbyć się bez udziału doradcy restrukturyzacyjnego (szczególnie przy otwarciu postępowania sanacyjnego czy prawomocnego umorzenia postępowania restrukturyzacyjnego).
Doradcą restrukturyzacyjnym jest osoba, która spełnia przesłanki określone w ustawie o licencji doradcy restrukturyzacyjnego, złożyła odpowiedni państwowy egzamin i uzyskała licencję. Doradca restrukturyzacyjny to osoba z odpowiednim doświadczeniem, przygotowaniem praktycznym i merytorycznym, która może wykonywać określone funkcje nie tylko związane z restrukturyzacją, ale także z upadłością (np. może pełnić funkcję syndyka masy upadłości w postępowaniu restrukturyzacyjnym czy po prawomocnym ustaleniu wynagrodzenia ostatecznego czy w przedmiocie wynagrodzenia ostatecznego zarządca).
Kiedy przedsiębiorcę musi restrukturyzować kwalifikowany doradca restrukturyzacyjny
Nie zawsze obecność licencjonowanego doradcy restrukturyzacyjnego będzie jednak wystarczająca do przeprowadzenia restrukturyzacji przedsiębiorstwa. Przepisy prawa w niektórych przypadkach wymagają, aby proces poprawy kondycji finansowej został przeprowadzony przez podmiot o szczególnych kwalifikacjach- tj. kwalifikowanego doradcę restrukturyzacyjnego. Jest to podmiot, który w toku prowadzenia działalności zdobył znaczące doświadczenie oraz może poszczycić się znacznymi sukcesami zawodowymi (w tym w przedmiocie wynagrodzenia ostatecznego niezwłocznie).
Kiedy wymagana jest obecność kwalifikowanego doradcy restrukturyzacyjnego?
- W przypadku restrukturyzacji czy upadłości dużych przedsiębiorców, czyli przedsiębiorców, którzy w co najmniej jednym z dwóch ostatnich lat zatrudniali średnio ponad 250 pracowników lub ich roczny obrót przekracza 50 mln euro lub też suma aktywów bilansu przekroczyła 43 mln euro.
- spółek o istotnym znaczeniu dla gospodarki państwa lub szczególnym znaczeniu gospodarczo-obronnym.
W znacznej większości przypadków przedsiębiorcy z problemami finansowymi nie będa jednak musieli szukać doradcy restrukturyzacyjnego o wyżej opisywanych szczególnych uprawnieniach.
W jakim rodzaju restrukturyzacji występuje zarządca?
Doradca restrukturyzacyjny pełniący rolę zarządcy sądowego występuje wyłącznie w postępowaniu sanacyjnym. Sanacja jest to najbardziej sformalizowany rodzaj restrukturyzacji, w którym przez podejmowane przez zarządcę czynności faktyczne i prawne, ma on doprowadzić do trwałej poprawy sytuacji finansowej przedsiębiorstwa.
Określenie „zarządca” jest w tym zakresie jak najbardziej trafne. Pozycja zarządcy sanacyjnego w systemie prawnym jak najbardziej jest adekwatna do zakresu jego uprawnień i zadań. Ogólnie zarządca prowadzi przedsiębiorstwo w trakcie restrukturyzacji w imieniu dłużnika (do czasu prawomocnym umorzeniu postępowania restrukturyzacyjnego w toku postępowania sanacyjnego). Szczegółowo kwestię jak działa zarządca sanacyjny, opisujemy poniżej.
Dla porównania warto wskazać, że doradca restrukturyzacyjny w postępowaniu układowym, przyspieszonym postępowaniu układowym i postępowaniu o zatwierdzenie układu występuje nadzorca (sądowy bądź nadzorca układu). To określenie również jest adekwatne, bowiem w tego rodzaju postępowaniach doradca restrukturyzacyjny raczej sprawuje nadzór nad prawidłowym przebiegiem postępowania, aniżeli faktycznie je prowadzi.
Jaki zarządca ma wpływ na firmę?
Zarządca w postępowaniu sanacyjnym, to zaraz po sądzie restrukturyzacyjnym najważniejszy organ dla przedsiębiorcy w kontekście bieżącej działalności. W pierwszej kolejności powinien on jednak zapoznać się z aktualną sytuacją finansową przedsiębiorcy, w tym również ze sprawozdaniami finansowymi, ale także danymi niefinansowymi, np. w kontekście aktualnych trendów rynkowych, konkurencji czy historii przedsiębiorstwa. Przepisy co do zasady nie wymagają, aby dłużnik współpracował z zarządcą czy udzielał mu wyjaśnień, aczkolwiek nie ulega wątpliwości, że współpraca pomiędzy zarządcą a dłużnikiem jest kluczowa dla powodzenia restrukturyzacji.
Zarządca obejmuje swoją funkcję w momencie wydania stosownego postanowienia przez sąd restrukturyzacyjny. Zazwyczaj odbywa to się równocześnie z rozpoczęciem postępowania. Co do zasady na decyzję sądu w tym zakresie dłużnik nie ma wpływu, aczkolwiek jeżeli wniosek jest poparty przez wierzycieli mających łącznie więcej niż 30% ogólnej sumy wierzytelności, sąd restrukturyzacyjny zostaje związany tym wnioskiem.
Przepisy prawa restrukturyzacyjnego w zasadzie dość wyczerpująco określają zadania zarządcy masy sanacyjnej. Z drugiej strony jednak jego kompetencje są uregulowane w ramach tzw. klauzuli generalnej. Co to w praktyce oznacza dla przedsiębiorcy?
Zadania zarządcy
Przepisy prawa restrukturyzacyjnego wprost określają, jakie zadania ma podjąć zarządca niezwłocznie po objęciu swojej funkcji. Należą do nich:
- objęcie zarządu nad masą sanacyjną;
- sporządzenie spisu inwentarza wraz z oszacowaniem;
- sporządzenie i realizacja planu restrukturyzacyjnego;
- ocena złożonych propozycji układowych i podjęcie działań na rzecz złożenia jak największej ilości ważnych głosów;
- wzięcie udziału w zgromadzeniu wierzycieli;
- przedłożenie opinii o możliwości wykonania układu.
Warto również podkreślić, że rozpoczęcie czynności powinno się odbyć niezwłocznie. Przepisy jednak nie definiują precyzyjnie tego terminu. Na gruncie praktycznym trzeba wskazać, że objęcie zarządu nad masą sanacyjną wiąże się między innymi z obowiązkiem zabezpieczenia majątku dłużnika. Zwłaszcza mając na uwadze, że wielu wierzycieli może naciskać na dłużnika i próbować zaspokajać się poza postępowaniem, zarządca powinien podjąć czynności przy pierwszej możliwej okazji.
Uprawnienia zarządcy
Zarządca przede wszystkim uprawniony jest do dokonywania wszystkich czynności faktycznych i prawnych, które mogą prowadzić do restrukturyzacji zadłużonego przedsiębiorstwa. Oznacza to, że może nie tylko kontaktować się z wierzycielami, poszukiwać nowych kontraktów czy przygotowywać propozycje układowe. Może także np. dokonać redukcji zatrudnienia, sprzedać część majątku przedsiębiorstwa czy nawet jego zorganizowaną część. W praktyce zarządca sanacyjny prowadzi wszystkie sprawy przedsiębiorstwa, które stanowi masę sanacyjną.
Nie ulega wątpliwości, że dłużnik nie zawsze musi zgadzać się z czynnościami zarządcy. Wynika to m.in. z faktu, że przedsiębiorcy z dużo większym sentymentem traktują swoje biznesy i z ich strony może nie być aprobaty np. na zwolnienie długoletnich współpracowników (którzy np. pobierają nierynkowo duże wynagrodzenie). Zarządca sanacyjny realizując swoje uprawnienia, powinien kierować się przede wszystkim dobrem restrukturyzowanego przedsiębiorstwa.
Czy oznacza to, że przedsiębiorca w toku sanacji nie ma żadnych uprawnień? W niektórych przypadkach przepisy dopuszczają pozostawienie dłużnikowi zarządu nad przedsiębiorstwem. Sąd może zezwolić przedsiębiorcy na dokonywanie czynności zwykłego zarządu, gdy ten będzie dawał gwarancję należytego sprawowania zarządu.
Podsumowanie
Zarządca sanacyjny jako organ wykonujący tak naprawdę najważniejsze czynności w postępowaniu sanacyjnym ma doniosłe zadania i wszystkie uprawnienia, aby ww. zadania wykonać. Dotyczy to nie tylko ogólnych uprawnień, które przyznaje mu prawo restrukturyzacyjne, ale przede wszystkim wymogu posiadania licencji doradcy restrukturyzacyjnego (już sama licencja zazwyczaj daję rękojmię należytego przygotowania do pełnienia funkcji zarządcy). Warto jednak wskazać, że nawet najlepszy zarządca nie będzie w stanie skutecznie zrestrukturyzować przedsiębiorstwa, jeżeli przedsiębiorca nie będzie z nim współpracował. Jeżeli ta kwestia budzi Państwa wątpliwości, zachęcamy do kontaktu z zespołem kancelarii.
Pytania i odpowiedzi
Co do zasady zarządcę sanacyjnego można odwołać lub zmienić. Należy jednak wskazać, że wyłączną kompetencję do tego ma sąd restrukturyzacyjny i zazwyczaj sąd decyduje się na taki ruch dopiero w razie ciężkich naruszeń ze strony zarządcy. Dłużnik co do zasady nie ma wpływu na zmianę czy odwołanie zarządcy (aczkolwiek może są poinformować o naruszeniach, jeżeli takowe wystąpią).
Zarządcę masy sanacyjnej co do zasady powołuje sąd. Tak jak wspominaliśmy w tekście, przepisy w niektórych przypadkach umożliwiają powołanie wybranego doradcy restrukturyzacyjnego jako zarządcę- dotyczy to sytuacji, gdy współdziała dłużnik oraz wierzyciele posiadający co najmniej 30% ogólnej sumy zadłużenia.
Wynagrodzenie zarządcy masy sanacyjnej składa się z 4 części składowych. Na wynagrodzenie wpływ ma m.in. wartość zadłużenia, wysokość majątku czy liczba wierzycieli i ich finalne zaspokojenie. Nie jest możliwe obliczenie wynagrodzenia zarządcy bez konkretnego stanu faktycznego, w pewnym uogólnieniu można powiedzieć, że może to być od kilkunastu- do kilkudziesięciu tysięcy.
Zaufali nam:
