Co stało się z uproszczonym postępowaniem restrukturyzacyjnym?
Uproszczone postępowanie restrukturyzacyjne zostało wprowadzone na mocy ustawy o dopłatach do oprocentowania kredytów bankowych udzielanych przedsiębiorcom dotkniętym skutkami COVID-19 oraz o uproszczonym postępowaniu o zatwierdzenie układu w związku wystąpieniem COVID-19.
Zgodnie z art. 15 ust. 1 tej ustawy z uproszczonego postępowania restrukturyzacyjnego przedsiębiorcy mogli skorzystać do dnia 30 listopada 2021 r. Od 1 grudnia 2021 r. konstrukcja prawna trafiła na stałe do polskiego porządku prawnego pod nazwą postępowania o zatwierdzenie układu pod reżimem ustawy prawo restrukturyzacyjne.
Kto może skorzystać z postępowania o zatwierdzenie układu?
Ogólne założenia postępowania o zatwierdzenie układu wprowadza art. 3 ust. 2 ustawy prawo restrukturyzacyjne. Zgodnie z powołanym przepisem ten tryb postępowania:
- umożliwia zawarcie układu w wyniku samodzielnego zbierania głosów wierzycieli przez dłużnika bez udziału sądu;
- może być prowadzone, jeżeli suma wierzytelności spornych uprawniających do głosowania nad układem nie przekracza 15% sumy wierzytelności uprawniających do głosowania nad układem.
Celem ustawodawcy jest, aby postępowanie o zatwierdzenie układu odbyło się z minimalnym udziałem czynnika państwowego. Nie jest ono dostępne również dla firm, których sytuacja jest silnie skomplikowana i obejmuje np. szereg sporów sądowych z wierzycielami.
Podstawy wszczęcia postępowania restrukturyzacyjnego zostały wymienione w art. 6 ustawy. Postępowanie restrukturyzacyjne może być prowadzone wobec dłużnika niewypłacalnego lub zagrożonego niewypłacalnością.
Pojęcie niewypłacalności definiuje się na podstawie art. 11 ustawy prawo upadłościowe. Dłużnika uznaje się za niewypłacalnego, jeśli utracił zdolność do wykonywania wymagalnych zobowiązań pieniężnych. Domniemanie braku zdolności wykonywania zobowiązań powstaje, kiedy opóźnienie przekracza 3 miesiące.
W przypadku osób prawnych lub jednostek organizacyjnych niewypłacalność powstaje również wtedy, gdy zobowiązania pieniężne przekraczają wartość majątku, a stan ten utrzymuje się przez okres przekraczający 24 miesiące.
Z kolei o zagrożeniu niewypłacalnością można mówić, kiedy sytuacja ekonomiczna dłużnika wskazuje, że w niedługim czasie stanie się on niewypłacalny. Jest to przesłanka ocenna, ale co do zasady postępowanie restrukturyzacyjne wszczyna się na wniosek dłużnika w przeciwieństwie do postępowania upadłościowego, o którą może wnioskować również wierzyciel.
Na czym polega postępowanie o zatwierdzenie układu w uproszczonym postępowaniu restrukturyzacyjnym?
Postępowanie o zatwierdzenie układu zostało uregulowane w art. 210 i następnych ustawy prawo restrukturyzacyjne. Rozpoczyna się ono od zawarcia umowy o sprawowanie nadzoru nad układem z nadzorcą układu. Do jego zadań należy:
- wsparcie dłużnika w przygotowaniu propozycji układowych oraz planu restrukturyzacji;
- współpraca z dłużnikami i wierzycielami przy wypracowaniu wspólnego stanowiska;
- złożenie sprawozdania do sądu.
Kolejnym krokiem jest ustalenie tzw. dnia układowego. Według stanu na ten dzień nastąpi określenie uprawnień wierzycieli do głosowania nad układem oraz ustalenie skutków przyjętego układu. To istotne, ponieważ wierzytelności zgłoszone po dniu układowym nie zostaną objęte układem. Dzień układowy może przypadać nie wcześniej niż 3 miesiące i nie później niż 1 dzień przed złożeniem wniosku o zatwierdzenie układu.
Całe postępowanie prowadzone jest w systemie teleinformatycznym. Za jego pośrednictwem udostępniane są też akta osobom, które chcą się z nimi zapoznać.
Przygotowany plan restrukturyzacji doręcza się również podmiotowi, który udziela dłużnikowi wsparcia państwowego lub przy użyciu zasobów państwowych.
Zebranie głosów wierzycieli
Po ustaleniu dnia układowego nadzorca układu zbiera głosy wierzycieli, którzy oddaje je poprzez system teleinformatyczny, korzystając z wirtualnej karty do głosowania. O sposobie głosowania wierzyciele są informowanie poprzez wysłanie zawiadomienia za pomocą operatora wyznaczonego lub komornika sądowego na adresy wskazane w rejestrze albo inne adresy znane nadzorcy. Dlatego tak ważne jest, aby wierzyciele zadbali o aktualne dane kontaktowe.
W celu głosowania nad układem może zostać również zwołane zgromadzenie wierzycieli. Przewodniczy mu nadzorca układu, a ze zgromadzenia sporządzany jest protokół.
Wzór karty do głosowania jest ściśle określony, a skorzystanie z innego wzoru niż zatwierdzonego przez Ministra Sprawiedliwości powoduje nieważność dokumentu.
W uproszczonym postępowaniu restrukturyzacyjnym duże znaczenie ma szybkość postępowania. Głos oddany przez wierzyciela traci ważność, jeśli wniosek dłużnika o zatwierdzenie układu nie wpłynął do sądu upadłościowego w terminie 3 miesięcy od dnia oddania głosu. Fakt przyjęcia układu stwierdza nadzorca.
Po przyjęciu układu należy skierować do sądu upadłościowego wniosek o jego zatwierdzenie. Ma on silnie sformalizowaną strukturę określoną w art. 219 ustawy prawo restrukturyzacyjne. Dodatkowo do wniosku należy załączyć:
- zebrane przez nadzorcę układu sądowe karty do głosowania wraz z pełnomocnictwami do wykazania uprawnień do oddania głodu oraz ze wskazaniem, czy względem wierzyciela nie zachodzą przesłanki wyłączenia prawa do głosowania nad układem;
- dowód wysłania na co najmniej 3 tygodnie przed dniem złożenia wniosku o zatwierdzenie układu informacji o sposobie głosowania wraz z pouczeniem wraz z dowodami tych doręczeń;
- sprawozdanie nadzorcy układu, zawierające m.in.
- ocenę zgodności z prawem zbierania głosów;
- zastrzeżenia wierzycieli;
- ocenę możliwości wykonania układu;
- wskazanie miejsc, w których znajduje się majątek dłużnika.
Ze względu na sformalizowany charakter wniosku warto rozważyć sporządzenie wniosku przez doświadczoną kancelarią prawną, która będzie monitorowała przebieg całego postępowania restrukturyzacyjnego.
Zatwierdzenie układu następuje w drodze postanowienia wydawanego przez sąd upadłościowy w terminie 2 tygodni od dnia złożenia wniosku o zatwierdzenie układu.
Skutki obwieszczenia o ustaleniu dnia układowego
Nadzorca układu, który sporządził listę wierzytelności niespornych, spornych oraz wstępny plan restrukturyzacyjny może dokonać obwieszczenia o ustaleniu dnia układowego. Nie jest to dopuszczalne, jeśli:
- w ciągu ostatnich 10 lat dłużnik prowadził postępowanie o zatwierdzenie układu, w którym dokonano obwieszczenia;
- w ciągu ostatnich 10 lat umorzono postępowanie restrukturyzacyjne wobec dłużnika, chyba że umorzenia dokonano za zgodą rady wierzycieli.
Odmowa obwieszczenia układu uprawnia do złożenia skargi do sądu za pośrednictwem nadzorcy. Skarga powinna być rozpoznana w terminie tygodniowym od dnia wpływu do sądu pod warunkiem, że nie zawiera braków formalnych. W razie odrzucenia skargi stronie przysługuje zażalenie.
Od dnia obwieszczenia do dnia umorzenia lub zakończenia postępowania nadzorca układu pełni rolę nadzorcy sądowego, monitorując działania dłużnika i wykonanie układu.
Obwieszczenie układu to jeszcze nie koniec postępowania. Dłużnik ma obowiązek w terminie 4 miesięcy od dnia obwieszczenia złożyć do sądu wniosek o formalne zatwierdzenie układu, zgodnie z art. 226g ustawy prawo restrukturyzacyjne. Inaczej skutki obwieszczenia wygasają z mocy prawa.
Czy sąd może uchylić skutki obwieszczenia układu?
Prawo restrukturyzacyjne przewiduje możliwość uchylenia przez sąd skutków obwieszczenia dnia układowego na podstawie art. 226f ustawy. Na wniosek wierzyciela, dłużnika lub nadzorcy sąd uchyla skutki obwieszczenia, jeśli:
- prowadziłyby one do pokrzywdzenia wierzycieli;
- zostanie stwierdzone, że ustalenie dnia układowego względem dłużnika jest niedopuszczalne.
W przypadku skorzystania przez sąd z uprawnienia strony mogą złożyć zażalenie na postanowienie w przedmiocie uchylenia skutków obwieszczenia.
Warto pamiętać, że nawet jeśli sąd odmówi zatwierdzenia układu albo umorzy postępowanie w przedmiocie rozpoznania wniosku o zatwierdzenie układu, wierzyciel nadal może skorzystać z rozwiązań przewidzianych w ustawie i złożyć uproszczony wniosek o:
- otwarcie postępowania sanacyjnego;
- ogłoszenie upadłości.
Uproszczone postępowanie restrukturyzacyjne to możliwość szybkiego osiągnięcia porozumienia przy minimum formalności. O sukcesie procedury decydują najczęściej umiejętnie sformułowane propozycje układowe. Nie oznacza to jednak, że zawsze okaże się ona skutecznym narzędziem, które pomoże w walce z zadłużeniem przedsiębiorstwa. Dlatego przed wdrożeniem strategii mającej na celu oddłużenie firmy należy przeprowadzić jej szczegółowy audyt prawny i finansowy.
Uproszczone postępowanie restrukturyzacyjne – Pytania i odpowiedzi
Zgodnie z art. 11 ust. 5 ustawy prawo upadłościowe domniemywa się, że zobowiązania pieniężne dłużnika przekraczają jego majątek, jeśli zgodnie z bilansem jego zobowiązania (z wyłączeniem rezerw na zobowiązania oraz zobowiązań wobec jednostek powiązanych) przekraczają wartość jego aktywów, a stan ten utrzymuje się przez okres przekraczający 24 miesiące.
Tak, art. 216 ust. 2 ustawy prawo restrukturyzacyjne przyznaje wierzycielom prawo do składania zastrzeżeń do nadzorcy układu co do zgodności z prawem zbierania głosów lub innych okoliczności mających wpływ na zatwierdzenie układu. Takie zastrzeżenia są przekazywane do sądu upadłościowego razem z wnioskiem o zatwierdzenie układu i wraz z nim podlegają ocenie.
Zgodnie z art. 225 ust. 1 ustawy prawo restrukturyzacyjne postanowienia umowy zastrzegające na wypadek złożenia wniosku o zatwierdzenie układu, zatwierdzenia układu lub dokonania obwieszczenia, zmianę albo rozwiązanie stosunku prawnego, którego stroną jest dłużnik, są nieważne.
Zaufali nam: