Rozpoczynając własną działalność gospodarczą, każdy przedsiębiorca z pewnością zastanawia się nad skutecznym odróżnieniem swoich produktów od wszechobecnej na rynku konkurencji, a także nad ich rozpoznawalnością wśród klientów. Niemal każda działalność opiera się na marce, budującej nie tylko wizję przedsiębiorstwa lecz także zaufanie i prestiż określonego produktu. Każdemu konsumentowi kojarzą się najbardziej popularne znaki towarowe na świecie, które przez lata swojej dostępności na rynku ugruntowały swoją pozycję i stały się produktami o określonym prestiżu.
Zapewne każdy z nas posiada ulubione marki, które występują niemal w każdej dziedzinie naszego życia. Nie trudno bowiem wśród najbardziej popularnych znaków towarowych na świecie wymienić chociażby słynne “nadgryźnięte jabłko” marki produkującej telefony oraz laptopy, znaki szybkich samochodów osobowych, renomowane marki kosmetyków, czy też szyldy sklepów odzieżowych, które znajdziemy w każdej galerii w mieście.
Niestety nie każdy przedsiębiorca zdaje sobie sprawę z tego, iż do uzyskania prawa ochronnego na znak towarowy konieczne jest podjęcie kilku prawnych kroków. Natomiast brak uzyskania ochrony spowodować może daleko idące negatywne skutki dla prowadzonej działalności gospodarczej.
Z tego artykułu dowiesz się czym jest znak towarowy, komu przysługuje prawo ochronne na znak towarowy oraz jakie korzyści wynikają z rejestracji znaku towarowego.
CZYM JEST ZNAK TOWAROWY ?
Podstawą regulacji dotyczących znaków towarowych oraz ich rejestracji w Urzędzie Patentowej Rzeczpospolitej, a także uprawnień wynikających z uzyskania ochrony stanowi ustawa: Prawo własności przemysłowej, która w art. 120 stwierdza, iż:
- Znakiem towarowym może być każde oznaczenie, które można przedstawić w sposób graficzny, jeżeli oznaczenie takie nadaje się do odróżnienia towarów jednego przedsiębiorstwa od towarów innego przedsiębiorstwa.
- Znakiem towarowym, w rozumieniu ust. 1, może być w szczególności wyraz, rysunek, ornament, kompozycja kolorystyczna, forma przestrzenna, w tym forma towaru lub opakowania, a także melodia lub inny sygnał dźwiękowy.
JAKIE SĄ PRZESŁANKI DO UDZIELENIA OCHRONY ZNAKOM TOWAROWYM ?
Definicja ustawowa znaku towarowego określa, iż znak towarowy winien spełniać kryterium umożliwiające odróżnienie towarów jednego przedsiębiorstwa od towarów innego przedsiębiorstwa, a także możliwość przedstawienia określonego znaku towarowego w rejestrze znaków towarowych.
KOMU PRZYSŁUGUJE PRAWO OCHRONNE NA ZNAK TOWAROWY
Uprawnionym do uzyskania prawa ochronnego na znak towarowy jest podmiot, który go zgłosił lub osoba, która nabyła prawo do tego znaku towarowego.
Istnieją dwie możliwości uzyskania prawa ochronnego na znak towarowy: ochrona przyznana indywidualnie lub ochrona przyznana na wspólny znak towarowy.
Pamiętaj, że indywidualny znak towarowy przysługuje tylko na rzecz jednego uprawnionego, natomiast ze wspólnego znaku towarowego może korzystać kilka osób.
Na podstawie art. 136 ust. 11 Ustawy Prawo własności przemysłowej – “Prawo używania wspólnego znaku towarowego przysługuje w przypadku:
1)organizacji – tej organizacji lub jej członkom;
2)osoby prawnej działającej na podstawie przepisów prawa publicznego – tej osobie lub osobom upoważnionym do używania tego znaku na podstawie regulaminu używania znaku”.
CO MOŻE ZATEM STANOWIĆ PRZEDMIOT ZNAKU TOWAROWEGO?:
Pamiętaj, iż każdy znak towarowy powinien być precyzyjnie określony:
Szczegółowy zakres definicji określenia znaku towarowego przedstawia §6 Rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów w sprawie dokonywania i rozpatrywania zgłoszeń znaków towarowych. Z treści Rozporządzenia wynika obowiązek określenia zgłaszanego znaku w sposób szczegółowy, a polegający na przedstawieniu bądź wyrażeniu go w sposób graficzny oraz kolorystyczny, a także w razie potrzeby także na jego dokładnym opisaniu.
Zgodnie z treścią art. 141 ust. 2 ustawy prawa własności przemysłowej zgłoszenie znaku powinno także zawierać dołączone fotografie lub odbitki przedstawiające w sposób wyraźny zgłaszany znak. Natomiast zgłoszenie znaku dźwiękowego powinno zawierać dołączone nagranie dźwięku na informatycznym nośniku danych.
Rozporządzenie zawiera dokładne informacje, jakie elementy powinno zawierać podanie zgłoszeniowe.
Zgodnie z Rozporządzeniem dokonując zgłoszenia, w podaniu musimy określić:
nazwisko i imię oraz adres zamieszkania lub nazwę oraz adres siedziby zgłaszającego;
numer identyfikacyjny REGON, w przypadku osób prawnych i jednostek organizacyjnych nieposiadających osobowości prawnej, o ile zgłaszający go posiada;
nazwisko i imię oraz adres pełnomocnika, jeżeli zgłaszający działa przez pełnomocnika;
wniosek o udzielenie prawa ochronnego na znak towarowy, wspólny znak towarowy, wspólny znak towarowy gwarancyjny albo o udzielenie wspólnego prawa ochronnego na znak towarowy;
oświadczenie zgłaszającego, że zamierza skorzystać z uprzedniego pierwszeństwa, jeżeli ubiega się o przyznanie tego pierwszeństwa, wskazujące co najmniej datę i kraj dokonania pierwszego zgłoszenia lub nazwę, miejsce i kraj wystawy oraz datę wystawienia towaru oznaczonego znakiem towarowym na wystawie;
wykaz towarów, dla których znak towarowy jest przeznaczony;
wskazanie osoby upoważnionej do odbioru korespondencji, jeżeli jest kilku zgłaszających i nie działają przez wspólnego pełnomocnika;
podpis zgłaszającego lub pełnomocnika, jeżeli zgłaszający działa przez pełnomocnika;
spis załączonych dokumentów i oświadczeń.
Po otrzymaniu zgłoszenia Urząd Patentowy niezwłocznie dokonuje czynności zgłoszeniowych, które określone są w art. 41 ust. 1 ustawy prawo własności przemysłowej, czyli nadaje numer zgłoszenia, stwierdza datę wpłynięcia podania do Urzędu oraz zawiadamia, o tym zgłaszającego.
Rejestracja krajowa – inicjacja postępowania w Urzędzie Patentowym:
Po pierwsze należy zaznaczyć, iż wystąpienie w wnioskiem o dokonanie rejestracji w Urzędzie Patentowym oraz wydanie decyzji przez Urząd w tym zakresie, potwierdza korzystanie z ochrony prawnej zarejestrowanego znaku towarowego wyłącznie na terenie Rzeczpospolitej Polskiej.
Urząd Patentowy zaleca, aby podmiot dokonujący zgłoszenia dokonał sprawdzenia, czy istnieje podobny lub identyczny znak względem zgłaszanego. W tym celu UP daje możliwość skorzystania z przeglądarek, umożliwiających dokonanie e-wyszukiwania.
W przypadku braku przeszkód ze strony Urzędu w dokonaniu rejestracji, znak towarowy zostanie opublikowany w Biuletynie Urzędu Patentowego.
Pamiętaj o przysługującym sprzeciwie:
Jeżeli uważasz, że zgłoszony znak towarowy jest identyczny lub podobny do znaku oznaczającego Twoje przedsiębiorstwo, pamiętaj, iż możesz skorzystać z uprawnienia w postaci zgłoszenia sprzeciwu, który może zostać zgłoszony w terminie 3-miesięcznym.
Zgodnie z art. 15217 ustawy Prawo własności przemysłowej – “sprzeciw do zgłoszonego znaku towarowego może wnieść:
1)uprawniony do wcześniejszego znaku towarowego;
2)uprawniony z wcześniejszego prawa osobistego lub majątkowego;
3)osoba uprawniona do wykonywania praw wynikających z chronionej nazwy pochodzenia lub chronionego oznaczenia geograficznego”.
Urząd Patentowy udziela prawa ochronnego na znak towarowy na 10- letni okres od dokonania daty zgłoszenia, a więc wniesienia podania.
Celem dokonania przedłużenia ochrony na kolejne okresy ochronne, należy wnieść w ustawowym terminie na konto Urzędu Patentowego wymaganą opłatę. Obowiązek uiszczenia opłaty na rachunek Urzędu zastąpił jednocześnie wymóg wystąpienia z podaniem inicjującym przedłużenie znaku towarowego, które aktualnie nie jest już wymagane.
Procedura regionalna:
Istotą procedury regionalnej, jest uzyskanie ochrony znaku towarowego, obejmującej swym zakresem określony obszar terytorialny.
Najczęściej spotykanym sposobem w powyższej procedurze jest dokonanie rejestracji na terenie Unii Europejskiej. Postępowanie w tym zakresie inicjowane jest tak samo, jak w przypadku procedury krajowej, za pośrednictwem podania, a toczy się bezpośrednio przed Urzędem Unii Europejskiej ds. Własności Intelektualnej (EUIPO).
Procedura międzynarodowa:
Międzynarodowa procedura rejestracyjna opiera się na Porozumieniu madryckim dotyczącym międzynarodowej rejestracji znaków z 14.04.1891 r., którego Polska stała się członkiem w 18.03.1991r. oraz Protokole do Porozumienia, który w Polsce obowiązuje od 1 kwietnia 1996 r.
Do dokonania rejestracji znaku w procedurze międzynarodowej konieczne jest jednak uprzednie dokonanie zgłoszenia w kraju jego pochodzenia.
Następnym krokiem do ubiegania się o uzyskanie ochrony międzynarodowej w krajach członkowskich Związku Madryckiego jest złożenie za pośrednictwem Urzędu kraju pochodzenia wniosku do Biura Międzynarodowego, mieszczącego się w Genewie.
Opłata za dokonanie powyższej rejestracji pobierana jest we frankach szwajcarskich. Urząd Patentowy wymaga zaś, aby podania były sporządzone wyłącznie w języku angielskim lub francuskim.
SKUTKI UZYSKANIA OCHRONY NA ZNAK TOWAROWY
Na podstawie art. 153 ustawy prawo własności przemysłowej “nabywa się prawo wyłącznego używania znaku towarowego w sposób zarobkowy lub zawodowy na całym obszarze Rzeczypospolitej Polskiej”.
Podstawę udzielenia ochrony przyznaje art. 296 ust. 1 pwp, który stwierdza, iż:
“osoba, której prawo ochronne na znak towarowy zostało naruszone, lub osoba, której ustawa na to zezwala, może żądać od osoby, która naruszyła to prawo, zaniechania naruszania, wydania bezpodstawnie uzyskanych korzyści, a w razie zawinionego naruszenia również naprawienia wyrządzonej szkody:
1) na zasadach ogólnych albo
2) poprzez zapłatę sumy pieniężnej w wysokości odpowiadającej opłacie licencyjnej albo innego stosownego wynagrodzenia, które w chwili ich dochodzenia byłyby należne tytułem udzielenia przez uprawnionego zgody na korzystanie ze znaku towarowego”.
NA CZYM POLEGA NARUSZENIE PRAWA DO ZNAKU TOWAROWEGO:
Stosownie do treści art. 296 ust. 2 pwp:
“Uprawniony z prawa ochronnego na znak towarowy, na który udzielono prawa ochronnego z wcześniejszym pierwszeństwem, może zakazać innej osobie bezprawnego używania w obrocie gospodarczym znaku identycznego:
1) ze znakiem towarowym, na który udzielono prawa ochronnego z wcześniejszym pierwszeństwem na rzecz tego uprawnionego w odniesieniu do identycznych towarów;
2) lub podobnego do znaku towarowego, na który udzielono prawa ochronnego z wcześniejszym pierwszeństwem na rzecz tego uprawnionego w odniesieniu do towarów identycznych lub podobnych, jeżeli zachodzi ryzyko wprowadzenia odbiorców w błąd, które obejmuje w szczególności ryzyko skojarzenia znaku ze znakiem towarowym, na który udzielono prawa ochronnego z wcześniejszym pierwszeństwem na rzecz tego uprawnionego;
3) lub podobnego do renomowanego znaku towarowego, na który udzielono prawa ochronnego z wcześniejszym pierwszeństwem na rzecz tego uprawnionego w odniesieniu do jakichkolwiek towarów, jeżeli używanie tego znaku bez uzasadnionej przyczyny przynosi nienależną korzyść lub jest szkodliwe dla odróżniającego charakteru lub renomy znaku wcześniejszego”.
Należy pamiętać, iż stosownie do art. 120 ust. 3 pkt. 1 pwp: “ilekroć w ustawie jest mowa o znakach towarowych, rozumie się przez to także znaki usługowe”, co oznacza, iż bezprawne naruszenie może dotyczyć zarówno znaków towarowych, jak i znaków usługowych.
Wyszukiwarka znaków towarowych:
Polski Urząd Patentowy na swojej stronie internetowej posiada możliwość wyszukiwania znaku towarowego na podstawie następujących kryteriów: nazwy, właściciela, klas zawartych w wykazie, czy daty zgłoszenia.
Na swojej stronie internetowej UP odsyła do skorzystania z następujących wyszukiwarek internetowych: e-Wyszukiwarka (PUEUP) dla znaków towarowych, TMview, Madrid Monitor, eSearch plus i Global Brand Database.
