Bezpłatność i jawność – oto filary nowego rejestru zadłużonych

Kto będzie się znajdował w rejestrze?

Dowolna osoba, czyli kto dokładnie? art. 2 ustawy zawiera zupełny katalog osób fizycznych i prawnych, które będą wpisane do rejestru.

1. Osoby fizyczne, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne niebędące os. prawnymi, którym ustawa przyznaje zdolność prawną, wobec których są lub były prowadzone postępowania restrukturyzacyjne, upadłościowe lub wtórne postępowania upadłościowe, jak i te wobec których były prowadzone postępowania zakończone prawomocnym orzeczeniem zakazu.

2. Wspólnicy osobowych spółek handlowych, którzy ponoszą odpowiedzialność za zobowiązania spółki bez ograniczenia całym swoim majątkiem, jeżeli ogłoszono upadłość spółki, wszczęto wtórne postępowanie upadłościowe wobec spółki lub oddalono wniosek o ogłoszenie upadłości spółki

3. Osoby fizyczne, osoby prawne oraz spółki, wobec których umorzono postępowanie egzekucyjne z uwagi na fakt, że z egzekucji nie uzyska się sumy wyższej od kosztów egzekucyjnych.

4. Osoby fizyczne, wobec których toczy się egzekucja świadczeń alimentacyjnych oraz egzekucja należności budżetu państwa powstałych z tytułu świadczenia wypłacanego w przypadku bezskuteczności egzekucji alimentów. Osoby fizyczne zostaną wpisani do rejestru, jeżeli będą zalegać ze spłatą przez okres dłuższy niż 3 miesiące.

Możliwość odnalezienia dowolnej osoby rejestrze stanowi najbardziej kontrowersyjny temat w obecnej dyskusji na temat słuszności samego rejestru, z jednej strony podnoszone są argumenty, że jest to krok w przyszłość, a dane takie jak PESEL czy NIP i tak podawane są na wszelakich umowach powszechnie przyjętych w obrocie. Należy zwrócić tu uwagę na fakt, że już w pozwach umieszcza się takie dane, a co za tym idzie, możliwość weryfikacji będzie pojawiać się już na bardzo wczesnym etapie postępowania. Z drugiej strony, pojawiają się słuszne obawy, że może to pogłębiać niekorzystną sytuację dłużnika, ponieważ każdy – pracodawca, wspólnik, ale też przyszła żona będą mogli bez najmniejszych problemów sprawdzić sytuację dłużnika.

W kwestii legalności samych danych to należy zauważyć, że biura mają takie uprawnienie dzięki ustawie z dnia 9 kwietnia 2010 r. o udostępnianiu informacji gospodarczych i wymianie danych osobowych. Dłużnik może zatem dowolnie apelować do biura o usunięcie swoich danych i argumentować, że RODO uniemożliwia wpisanie do rejestru długów. Nie przyniesie to jednak żadnych efektów.

Usunięcie danych z rejestru

Co do zasady zgodnie z art. 11 ustawy, dane zawarte w rejestrze nie mogą zostać usunięte, chyba że ustawa stanowi inaczej. Poniżej przedstawiamy katalog okoliczności, w razie wystąpienia których dane o zadłużonych zostaną usunięte.

1. Zgodnie z art. 5 ustawy – Dane z zakresu ujawnianych informacji o osobach, wobec których są lub były prowadzone postępowania upadłościowe, restrukturyzacyjne, w przedmiocie uznania orzeczenia o wszczęciu zagranicznego postępowania upadłościowego oraz o zakaz prowadzenia działalności gospodarczej – zostają ujawniane za pośrednictwem systemu teleinformatycznego obsługującego postępowanie sądowe jednocześnie z dokonaniem obwieszczenia albo dokonaniem innej czynności, z którą ustawa wiąże skutek ujawnienia w Rejestrze. Dane te usuwane są po 10 latach od dnia prawomocnego zakończenia lub umorzenia postępowania, którego dotyczą, chyba że ustawa stanowi inaczej. Jeśli został zawarty układ albo ustalony plan spłaty wierzycieli to 3 lata od dnia uprawomocnienia się postanowienia albo 10 lat od uchylenia postanowienia.

2. Zgodnie z art. 6 – Dane ujawniające informacje o wspólnikach osobowych spółek handlowych ponoszących odpowiedzialność za zobowiązania spółki bez ograniczenia całym swoim majątkiem. Dane zostają ujawniane za pośrednictwem systemu teleinformatycznego obsługującego postępowanie sądowe jednocześnie z dokonaniem obwieszczenia albo dokonaniem innej czynności, z którą ustawa wiąże skutek ujawnienia w Rejestrze. Dane te usuwane są po 10 latach od dnia prawomocnego zakończenia lub umorzenia postępowania, którego dotyczą, chyba że ustawa stanowi inaczej. Jeśli został zawarty układ albo ustalony plan spłaty wierzycieli, to 3 lata od dnia uprawomocnienia się postanowienia albo 10 lat od uchylenia postanowienia.

3. Zgodnie z art. 7 – Dane z zakres ujawnianych informacji o osobach, wobec których umorzono postępowanie egzekucyjne ze względu na brak możliwości uzyskania sumy wyższej niż koszty lub wydatki egzekucyjne usuwane są po 7 latach od dnia ich zamieszczenia. Organami zamieszczającymi dane w rejestrze będzie odpowiednio:

– Szef Krajowej Administracji Skarbowej,

– Właściwy naczelnik urzędu skarbowego,

– Właściwy dyrektor oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych,

– Komornik albo sąd, który wydał postanowienie o umorzeniu postępowania egzekucyjnego.

4. Zgodnie z art. 8 – Danych z zakresu ujawnianych informacji o osobach, wobec których toczy się egzekucja świadczeń alimentacyjnych zamieszczane są przez komornika prowadzącego postępowanie egzekucyjne, a w przypadku, gdy komornik nie prowadzi postępowania egzekucyjnego, dane zamieszcza organ, który wypłacił świadczenia przyznawane w przypadku bezskuteczności egzekucji alimentów. Dane usuwane są po 7 lat od dnia zamieszczenia informacji o ukończeniu postępowania egzekucyjnego lub informacji o spłacie całości wierzytelności w przypadku ich zgłoszenia przez organ, który wypłacił świadczenia przyznawane w przypadku bezskuteczności egzekucji alimentów.

5. Dane osoby, wobec której prawomocnie orzeczono zakaz prowadzenia działalności gospodarczej, wraz z danymi dotyczącymi postępowania, w którym orzeczono zakaz. Dane te zostają ujawniane za pośrednictwem systemu teleinformatycznego obsługującego postępowanie sądowe jednocześnie z dokonaniem obwieszczenia albo dokonaniem innej czynności, z którą ustawa wiąże skutek ujawnienia w Rejestrze. Dane usuwane są po 3 latach od dnia następującego po upływie okresu zakazu.