Gwarancja producenta i zakupy online - jakie są obowiązki?

Czym właściwie jest gwarancja?

Zgodnie z Kodeksem cywilnym udzielenie gwarancji następuje przez złożenie oświadczenia gwarancyjnego, które określa obowiązki gwaranta (osoby udzielającej gwarancji) i uprawnienia kupującego w przypadku, gdy rzecz sprzedana nie ma właściwości określonych w tym oświadczeniu. Przekładając kodeksową definicję na prostszy język, możemy powiedzieć, że gwarancja to zapewnienie składane kupującemu, że nabywany produkt posiada cechy, o jakich informuje nas gwarant oraz określenie zasad odpowiedzialności gwaranta w przypadku, gdy towar okazuje się być wadliwy.

Złożenie gwarancji następuje przez oświadczenie gwaranta. W przypadku, gdy towar nie będzie posiadał cech, o których podmiot oświadczał, kupującemu będą przysługiwały związane z tym następujące uprawnienia:

domaganie się zwrotu zapłaconej ceny,
domaganie się wymiany rzeczy na wolą od wad,
domaganie się naprawy,
dochodzenie zapewnienia innych usług.

Z przepisów Kodeksu cywilnego wynika, że obowiązkiem gwaranta jest zadośćuczynienie prośbom kupującego. Jest obowiązany do usunięcia wady fizycznej rzeczy lub do dostarczenia rzeczy wolnej od wad, o ile wady te ujawnią się w ciągu terminu określonego w oświadczeniu gwarancyjnym.

O czym warto jednak pamiętać to fakt, że należy umieć odróżnić dwie z pozoru podobne instytucje: gwarancję i rękojmię. Co je różni, a co dzieli? Przede wszystkim rękojmia jest obowiązkowa – sprzedawca nie może uchylić się od odpowiedzialności za wady rzeczy wobec konsumenta. Tymczasem gwarancja jest oświadczeniem co do zasady dobrowolnym. Po drugie, okres obowiązywania rękojmi to dwa lata, podczas gdy gwarancja może zostać wydana na taki okres, jaki wybierze gwarant. Jeżeli nie dokona on określenia czasu trwania gwarancji – z mocy prawa będzie ona obowiązywała przez okres dwóch lat, licząc od dnia, kiedy rzecz została kupującemu wydana. I wreszcie po trzecie, rękojmię i gwarancję różni podmiot odpowiedzialny za niezgodność towaru z umową. W przypadku rękojmi to sprzedawca jest odpowiedzialny z tytułu rękojmi za wady fizyczne, które istniały w chwili przejścia niebezpieczeństwa na kupującego lub wynikły z przyczyny tkwiącej w rzeczy sprzedanej w tej samej chwili. Gwarancję zaś realizuje ten, kto ją wydał. Czyli tak właściwie kto?

Kto jest gwarantem?

Jaką rolę w procesie udzielania gwarancji pełni osoba gwaranta zostało już wspomniane powyżej. Kim jednak jest on w praktyce? Otóż w praktyce gwarantem może być:

producent,
importer,
dystrybutor
sprzedawca.

Zwykle dzieje się jednak tak, że to producent udziela gwarancji na dany towar. Wówczas mamy do czynienia z tzw. gwarancją fabryczną. Jest to zdecydowanie najbardziej popularny rodzaj gwarancji. Wszak to producent najlepiej zna swój produkt oraz cechy, jakie powinien posiadać. Jeżeli jednak gwarancji udziela nam sprzedawca, mówimy o gwarancji handlowej i chociaż pojawia się ona rzadziej – dla konsumenta nie ma co do zasady różnicy, z jaką gwarancją ma do czynienia. Przysługują mu te same prawa wynikające z Kodeksu cywilnego. Jedyną różnicą będzie podmiot, do którego będzie należało zwrócić się ze swoim roszczeniem.

Jakie informacje znajdziemy w gwarancji?

Jak zostało już wcześniej wspomniane, gwarancja powstaje poprzez złożenie oświadczenia przez gwaranta co do cech produktu. Oświadczenie to musi jednak spełniać określone ustawą wymogi. Przede wszystkim, powinno zostać sformułowane w sposób jasny i zrozumiały, a gdy rodzaj informacji na to pozwala – w powszechnie zrozumiałej formie graficznej. W takiej sytuacji gwarant powinien przyjąć, że konstruuje oświadczenia na rzecz “statystycznego” klienta, który rozumując w oparciu o podstawowe zasady logiki, nie jest jednak biegły w skomplikowanym, branżowym słownictwie. Ponadto, jeżeli produkt objęty taką gwarancją jest dopuszczony do obrotu na rynku polskim, gwarancja powinna zostać sporządzona w naszym rodzimym języku. Wymagania używania języka polskiego nie stosuje się jedynie w przypadku nazw własnych, znaków towarowych, nazw handlowych, oznaczeń pochodzenia towarów oraz zwyczajowo stosowanej terminologii naukowej i technicznej.

Każda gwarancja ma swoje essentialia negotii w postaci:

wskazania nazwy i adresu gwaranta,
czas trwania i terytorialnego zasięgu ochrony gwarancyjnej,
uprawnień przysługujących w razie stwierdzenia wady,
stwierdzenia, że gwarancja nie wyłącza, nie ogranicza ani nie zawiesza uprawnień kupującego wynikających z przepisów o rękojmi za wady rzeczy sprzedanej.

Sama gwarancja powinna zostać udzielona w formie trwałej – na papierze lub na nośniku. Nie wystarczy ustne udzielenie oświadczenia.

Czy sprzedawca powinien poinformować klienta o istnieniu gwarancji?

Zgodnie z art. 5773 KC, sprzedawca wydaje kupującemu wraz z rzeczą sprzedaną dokument gwarancyjny oraz sprawdza zgodność znajdujących się na rzeczy oznaczeń z danymi zawartymi w dokumencie gwarancyjnym oraz stan plomb i innych umieszczonych na rzeczy zabezpieczeń. Zasadą jest zatem, że sprzedawca, o ile otrzymał dokument gwarancyjny od producenta, lub sam udziela gwarancji, powinien poinformować oraz wydać gwarancję kupującemu przy okazji dokonywania transakcji. Jednocześnie, tak skonstruowany przepis z art. 5773 KC pozwala stwierdzić, że obowiązek sprzedawcy co do przekazania informacji o gwarancji, dotyczyć będzie tylko sytuacji, kiedy zostanie ona de facto sporządzona. Jeżeli producent – lub sprzedawca we własnej osobie – nie złożyli oświadczenia gwarancyjnego, obowiązek nie będzie istniał.

Czy zatem kupujący może domagać się od sprzedawcy wystawienia mu dokumentu gwarancyjnego? Otóż nie. Treść art. 5773 KC nie kształtuje uprawnień kupującego do domagania się sporządzenia gwarancji, ale formułuje obowiązki sprzedawcy co do wydania istniejącego dokumentu. Prawem kupującego będzie możliwość domagania się od producenta, aby oświadczenie gwarancyjne zostało złożone w formie utrwalonej – o czym stanowi wspomniany już art. 5772 KC.

Nałożony na sprzedawców obowiązek polegający na informowaniu kupujących o istnieniu gwarancji, pomaga chronić ich interesy i realizować ich prawa. Jest także niezbędny celem dochodzenia roszczeń. Realizacja tego obowiązku jest istotnym aktem staranności sprzedawcy – na tyle istotnym, że nad analizą tego zagadnienia pochylił się niedawno Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej.

Trybunał w maju bieżącego roku orzekał w sprawie firmy prowadzącej sprzedaż noży kieszonkowych w ramach e-commerce, przez popularną platformę transakcyjną Amazon. W ofercie “wywieszanej” na portalu niemiecka spółka nie podawała w widocznym miejscu informacji o istnieniu gwarancji na sprzedawane produkty, również informacji dostępnych wprost przez stronę producenta. Trybunał uznał takie działania za niezgodne z przepisami chroniącymi podstawowe prawa konsumentów. Zgodnie ze stanowiskiem zaprezentowanym w wyroku, przedsiębiorca jest zobowiązany udzielić konsumentowi – w celu zaspokojenia uzasadnionego interesu konsumenta w uzyskaniu informacji w przedmiocie gwarancji handlowej producenta, aby umożliwić mu podjęcie decyzji o związaniu się umową z przedsiębiorcą – wszelkich informacji dotyczących warunków stosowania i realizacji danej gwarancji handlowej. Zdaniem Trybunału informacje te obejmują główne cechy towaru, a także, co do zasady, wszystkie gwarancje nierozerwalnie związane z towarem, do których należy gwarancja handlowa udzielana przez producenta (wyrok TSUE z dnia 5 maja 2022 roku C 179/21, Victorinox).

Podsumowanie

Na przedsiębiorcach działających w branży e-commerce spoczywają takie same obowiązki jak na sprzedawcach działających stacjonarnie. Ostatnie orzecznictwo Trybunału Unii Europejskiej potwierdziło, że jednym z ich obowiązków jest informowanie klientów o gwarancji producenta – jeżeli towar takową posiada. Wypełnienie tego obowiązku będzie umożliwiało kupującym prawidłowe realizowanie swoich praw wynikających z Kodeksu cywilnego.

Pytania i odpowiedzi

Czy jeżeli wadliwy towar objęty jest gwarancją, kupujący jest zobligowany do dochodzenia roszczeń z tytułu gwarancji, czy rękojmi?

Praw przysługujących z tytułu gwarancji oraz rękojmi można dochodzić niezależnie – nie są to powiązane instytucje. Jeżeli sprzedawca nie uwzględnił roszczeń kupującego w oparciu o rękojmię, może on dochodzić zaspokojenia roszczeń od gwaranta z tytułu gwarancji.

Kupiłem pralkę, która okazała się wadliwa. Czy zgodnie z art. 580 KC muszę dostarczyć ją do gwaranta celem zrealizowania uprawnień gwarancyjnych?

Nie. Jeżeli dostarczenie towaru gwarantowi nastręcza trudności przez wzgląd np. na jego gabaryty, wystarczy, jeżeli kupujący udostępnia przedmiot gwarantowi w miejscu, w którym przedmiot się znajduje.

Zgubiłem dokument gwarancyjny. Czy wobec tego nie będę mógł skorzystać z uprawnień?

Zagubienie dokumentu nie wpływa na możliwość skorzystania z uprawnień gwarancyjnych. Towar nadal objęty jest gwarancją, ale może pojawić się problem z ustaleniem treści dokumentu, a tym samym zakresu gwarancji.

MAM PYTANIA | JESTEM ZAINTERESOWANY / A OFERTĄ

Zaufali nam: