Vesting i reverse vesting - Umowa, na czym polega?

Czym jest vesting?

W pierwszej kolejności warto zaznaczyć, że vesting nie został wprost uregulowany w żadnym z przepisów prawa polskiego. Swoje źródło ma w prawie zagranicznym i jest to swojego rodzaju mechanizm uwolnienia praw do udziałów. Można traktować go jako formę zabezpieczenia inwestorskiego lub motywacji, nagradzania sumiennych i zaangażowanych w działalność spółki pracowników.

Cel i definicja vestingu

Głównym celem zastosowania tej klauzuli jest optymalizacja realizacji przedsięwzięcia i zabezpieczenie najważniejszych, strategicznych interesów spółki. W skrócie można go zdefiniować jako okresowe objęcie partii udziałów lub akcji, rozłożone w czasie i zależne od spełnienia pewnych, określonych warunków.

Zabezpieczenie inwestorskie w umowie vestingowej

W kwestii zabezpieczenia inwestorskiego vesting rozumiany jest jako dojście do uzyskania pakietu udziałów przez założyciela po pewnym czasie, gdy zostaną spełnione określone warunki. Najczęściej takim warunkiem jest przepracowanie odpowiedniego czasu lub spełnienie pewnych obowiązków na rzecz spółki. Ma za zadanie zabezpieczenie inwestora przed odejściem założyciela lub sposób na pozyskanie nowego, kluczowego wspólnika.

Nic w tym dziwnego, gdyż odejście założyciela, który najczęściej jest głównym zarządzającym projektem może wiązać się ze znacznymi stratami finansowymi inwestora. Jeśli więc założyciel będzie chciał odejść przed upływem uzgodnionego czasu, wówczas będzie musiał oddać swój pakiet akcji.

Vesting po polsku

W polskich realiach prawnych najczęściej spotykanym rozwiązaniem, które pozwala na realizację vestingu jest stopniowa emisja udziałów lub akcji poprzez podwyższenie kapitału zakładowego spółki i obejmowanie nowo wyemitowanych akcji przez uprawnionego. Procedura może wymagać objęcia udziałów przez aktualnych wspólników, a następnie zaproponowanie ich beneficjentowi. Istnieje również możliwość sprzedaży istniejących udziałów na rzecz pracownika lub założyciela lecz taka sytuacja zdarza się zdecydowanie rzadziej.

Oprócz klasycznego vestingu, częściej w polskim obrocie gospodarczym można spotkać reverse vesting.

Cel i definicja odwróconego vestingu

Odwrócony vesting polega na tym, że beneficjent od początku posiada całą, ustaloną pulę udziałów lub akcji, lecz w umowie zobowiązuje się do odsprzedaży całości lub części udziałów pozostałym wspólnikom, najczęściej za symboliczną kwotę, w razie odejścia z firmy przed określonym w umowie czasem lub w razie niewystąpienia innych warunków, które powinny się ziścić. Oparta jest ona więc na negatywnych przesłankach i polega na stopniowej utracie udziałów w przypadku ich wystąpienia.

Cel odwróconego vestingu jest w zasadzie tożsamy i polega na zabezpieczeniu nagłego odejścia wspólników zarządzających lub wyprowadzenia znacznych udziałów poza wspólników, założycieli i inwestora. Taka sytuacja może diametralnie zmienić rozwój spółki i skutecznie utrudnić pozyskiwanie kolejnych funduszy na rozwój.

Różnice

Różnica między obiema wersjami vestingu jest taka, że za pomocą umowy vestingu beneficjent nabywa wyłącznie prawo do udziałów, które najprawdopodobniej nie zostały jeszcze wyemitowane. Oparta jest na obietnicy przekazania udziałów po spełnieniu warunków.

Odwrócony vesting natomiast od samego początku przekazuje istniejące już udziały, wspólnik jest ich właścicielem, a umowa reguluje sytuacje, w których konieczna będzie ich sprzedaż jeśli spełnione zostaną negatywne przesłanki.

Reverse vesting: cechy szczególne

● Objęcie już istniejących udziałów “od razu”;

● Klauzula zobowiązująca do odsprzedaży na rzecz wspólników za symboliczną kwotę w precyzyjnie wskazanych przypadkach;

● Warunkiem wywiązania się z umowy reverse vestingu jest wykonanie konkretnych zobowiązań lub praca na rzecz spółki przez wyznaczony czas.