Redomicylizacja spółki, czyli jak przenieść siedzibę spółki do Polski – krok po kroku

Przeniesienie przedsiębiorstwa do Polski odbywa się na zasadach określonych w przepisach unijnych. Próżno szukać kompleksowych regulacji dotyczących redomicylizacji w ustawie prawo przedsiębiorców czy kodeksie spółek handlowych. Zgodnie z Traktatem o Funkcjonowaniu UE (TFUE), w Unii Europejskiej funkcjonuje tzw. zasada swobody przedsiębiorczości. Oznacza ona w praktyce m.in. swobodę przepływu towarów, czy swobodę przemieszczania się pracowników, a także możliwość swobodnego prowadzenia działalności gospodarczej przez obywatela jednego państwa członkowskiego UE w innym państwie członkowskim (przeniesieniu siedziby spółki z uwagi na nowe możliwości transgranicznych reorganizacji i unikaniu podwójnego opodatkowania).

Czym zatem tak naprawdę jest redomicylizacja? Jest to proces przeniesienia jej jurysdykcji z jednego kraju Unii Europejskiej do innego, bez konieczności likwidacji spółki, na podstawie wyżej wspomnianej zasady swobody przedsiębiorczości. W efekcie redomicyliacji spółka kontynuuje swoją działalność w nowym kraju, korzystając z tych samych aktywów, co wcześniej. Bilans, który jest przygotowywany przy opuszczaniu poprzedniej jurysdykcji, staje się bilansem otwarcia w nowym kraju (gdzie dokonanie reorganizacji transgranicznej jest możliwe tak samo łatwo jak transgraniczne przeniesienie spółki w rozumieniu ordynacji podatkowej czy będące przedmiotem decyzji wydanej przez przeniesienie biznesu z perspektywy podatkowej). W skrócie, redomicyliacja umożliwia płynne przeniesienie aktywnego biznesu do innego kraju UE, zachowując jego kontynuację.

Warto jednak wspomnieć, że aby możliwe było skorzystanie z zasady swobody przedsiębiorczości konieczne jest spełnienie określonych w przepisach przesłanek.

• Po pierwsze, spółka musi zostać utworzona zgodnie z przepisami prawa jednego z państw członkowskich.
• Po drugie, spółka musi posiadać siedzibę, zarząd lub główną część przedsiębiorstwa na terytorium jednego z państw członkowskich.

W tym kontekście warto wspomnieć, że TSUE przyznaje państwom członkowskim możliwość ograniczenia swobody przedsiębiorczości- m.in. z uwagi na ochronę porządku publicznego. W przypadku każdej redomicylizacji warto zatem uwzględnić przepisy lokalne przy dokonywaniu transgraniczne przeniesienie siedziby (gdzie muszą zostać uregulowane transgraniczne podziały mające na celu unikanie opodatkowania na potrzeby transgranicznego przekształcania). W opisywanym w tym artykule przypadku, tj. przeniesienia siedziby spółki do Polski, przepisy prawa polskiego w tym zakresie nie ograniczają przewidzianej w przepisach unijnych swobody przedsiębiorczości.

Poniżej omawiamy dwa najpopularniejsze porządki prawne, w których przedsiębiorcy są zainteresowani redomicylizacją spółki (w tym przeniesieniem jej siedziby do Polski).

Przeniesienie spółki z Cypru

W przypadku spółek zarejestrowanych na Cyprze, co do zasady przeprowadzenie redomicylizacji jest możliwe. Należy jednak pamiętać o tym, aby umowa spółki zawierała postanowienie o możliwości zmiany siedziby w ramach Unii Europejskiej, co nie jest standardem w umowach spółek cypryjskich. Ponadto, konieczne będzie podjęcie uchwały przez wspólników w sprawie akceptacji zmian w umowie spółki oraz uzyskanie zgody rejestru spółek cypryjskich na przeniesienie siedziby do innego kraju w UE. Przedsiębiorca musi także pamiętać o opublikowaniu uchwały wspólników w dwóch dziennikach urzędowych, a także dostarczenie kopii publikacji do rejestru spółek w ciągu 14 dni od daty publikacji.

Aby uzyskać zgodę na redomicylizację, konieczne jest przede wszystkim:

• Przedstawienie śródrocznego sprawozdania finansowego, które zostało odpowiednio zatwierdzone przez wspólników. Ważne jest, aby sprawozdanie określało szacunkową wartość rynkową spółki.
• Przedłożenie oświadczenia o płynności finansowej spółki przez jej dyrektorów.
• Przedłożenie tzw. „tax clearance”, czyli zaświadczenia o rozliczeniu wszystkich podatków i opłat.

Po dopełnieniu wszystkich formalności konieczne jest sfinalizowanie redomicylizacji. Po spełnieniu powyższych wymagań, rejestr spółek cypryjskich wyraża zgodę na przeniesienie siedziby do innego kraju. Następnie dostarcza się zaświadczenie o rejestracji spółki w Polsce, na podstawie którego spółka zostanie usunięta z rejestru spółek zarejestrowanych na Cyprze.

Przeniesienie spółki z UK

Zwłaszcza po tzw. Brexicie, który miał miejsce 1 stycznia 2021 roku, wielu przedsiębiorców prowadzących spółkę zarejestrowaną w UK, ale działającą w UE może rozważać przeniesienie siedziby spółki do Polski. Wynika to z wielu komplikacji prawnych, które wiążą się z opuszczeniem UE przez Wielką Brytanię, do których należą przede wszystkim złożone procedury celne, utrudnienia w sądowym odzyskiwaniu należności z UE czy obowiązki podatkowe (w szczególności dot. VAT).

Warto wskazać, że redomicylizacja spółki z UK do Polski nie jest możliwa. Wynika to przede wszystkim z braku spełnienia przesłanek wymaganych dla redomicylizacji. Tak jak powyżej wspomnieliśmy, zgodnie z TSUE aby dokonać redomicylizacji konieczne jest, aby spółka posiadała siedzibę, zarząd lub główną część przedsiębiorstwa na terytorium jednego z państw członkowskich. W przypadku spółki zarejestrowanej w UK, ta przesłanka nie będzie spełniona.

Czy oznacza to jednak, że przedsiębiorca w tym zakresie nie ma żadnych alternatyw i nie może przenieść biznesu z UK do Polski? Na szczęście nie- przedsiębiorcy mogą skorzystać z innych instrumentów prawnych, które opisujemy poniżej.

Tak jak wspomnieliśmy powyżej, redomicylizacja to proces złożony, odbywający się w warunkach, które nie są precyzyjnie uregulowane w przepisach krajowych. Z tego względu warto zwrócić uwagę na kilka kwestii. Poniżej opisujemy najważniejsze kwestie, które przedsiębiorcy powinni wziąć pod uwagę podczas redomicylizacji.

Po pierwsze, należy dokonać odpowiedniego wyboru struktury prawnej w nowym miejscu aby odpowiadał potrzebom biznesowym i dotychczasowej charakterystyce działalności klienta. Przykładowo, spółka GmbH zarejestrowana w Niemczech najprawdopodobniej będzie zmieniona na spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością- z uwagi na podobną specyfikę obu form prawnych.

Po drugie, przed samą redomicylacją, warto gruntownie przeanalizować, co znajduje się w bilansie i zastanowić się, jakie będą skutki przeniesienia określonej struktury kapitałowej do Polski. Być może będzie trzeba dokonać dostosowania w pewnych elementach spółki przed migracją. Warto także rozważyć kwestię obecności fizycznej w nowej jurysdykcji, co obejmuje biuro, personel, salę konferencyjną i rzeczywistych decydentów.

Po trzecie, warto zastanowić się, czy proces redomicylacji nie będzie de facto likwidacją, ponieważ zgodnie z założeniami redomicylacja tzw. ongoing business nie zakłada likwidacji aktywów. Warto jednak wskazać, że założenie to jest oparte na orzecznictwie, a nie na jasnych przepisach. Dlatego ważne jest poznanie aktualnej praktyki lokalnych organów rejestrowych (zarówno aktualnego kraju rejestracji, jak i kraju nowej siedziby).

Redomicylizacja spółki pozwala na kontynuację działalności firmy w nowej jurysdykcji, zachowując istniejące aktywa. Istnieją jednak pewne warunki, które trzeba spełnić, aby przeprowadzić tę operację, takie jak posiadanie siedziby w jednym z państw członkowskich UE czy dopełnienie wymaganych prawem formalności (np. uzyskania zgód organów rejestrowych). Z uwagi na skromne uregulowania w ustawodawstwie państw członkowskich, w trakcie procesie redomicylizacji przedsiębiorcy mogą napotkać wiele wątpliwości natury prawnej. W tym kontekście warto zapewnić sobie wsparcie profesjonalnej kancelarii prawnej już od samego początku procesu.