Co mówi kodeks karny skarbowy?
Prawidłowo sporządzona deklaracja podatkowa to deklaracja, która po pierwsze odzwierciedla stan rzeczywisty i nie prowadzi do niedozwolonych optymalizacji. Do najczęstszych pomyłek popełnianych w tym zakresie należy przede wszystkim błędne wykazanie zaliczek w PIT-36 i PIT-36L, niewłaściwe odliczenie straty z lat ubiegłych, nieprawidłowe zastosowanie ulg podatkowych czy też przekazanie 1% podatku na rzecz organizacji niefigurującej w wykazie organizacji pożytku publicznego.
Po drugie, deklaracja powinna być sporządzona zgodnie ze wszystkimi wymaganiami formalnymi m.in. posiadać prawidłowo wpisany NIP lub PESEL podatnika, być sporządzona na właściwym i aktualnym formularzu oraz zawierać niezbędne załączniki. Ważne jest także dotrzymanie terminu wyznaczonego na złożenie dokumentów podatkowych. Dochowanie wszystkich powyższych elementów gwarantuje nam, że urząd skarbowy nie będzie miał wątpliwości co do złożonych dokumentów. Złożenie deklaracji zawierającej błędy lub też złożenie zeznania po terminie, może być tymczasem potraktowane jako wykroczenie skarbowe albo jako przestępstwo skarbowe. Wszystko zależy od tego, o ile uszczuplona została należność podatkowa w wyniku błędu w deklaracji.
Kodeks karny skarbowy rozróżnia dwa pojęcia: wykroczenia skarbowego i przestępstwa skarbowego. Biorąc jednak pod uwagę, że najczęściej pojawiającymi się w zeznaniach błędami są błędy popełniane nieumyślnie w zakresie rachunkowym oraz uchybienia formalne, większość spraw z tego zakresu kwalifikowana jest jako wykroczenia skarbowe. Z wykroczeniem mamy do czynienia, jeżeli kwota uszczuplonej lub narażonej na uszczuplenie należności publicznoprawnej nie przekracza 5-krotnej wysokości minimalnego wynagrodzenia. Za popełnienie wykroczenia, na gruncie przepisów Kodeksu karnego skarbowego, organ podatkowy może nałożyć karę grzywny. W znakomitej jednak większości przypadków, organy decydują się po prostu na nałożenie mandatu w kwocie do kilkuset złotych. Ponadto, jeżeli podatnik w porę zorientuje się, że w złożonej przez niego deklaracji pojawił się błąd może także złożyć korektę zeznania rocznego. Nawet jeśli to urząd skarbowy pierwszy „wychwyci” omyłkę w zeznaniu, może zwrócić się o korektę deklaracji.
Odpowiedzialność podatnika i płatnika
Wielu podatników nie ma tak naprawdę pojęcia w jaki sposób są comiesięcznie i rocznie rozliczani. Wszystkie czynności związane z odprowadzaniem danin publicznych oraz przygotowywaniem deklaracji podatkowych dokonuje za nich księgowa lub płatnik. Kto w takim układzie będzie ponosił negatywne konsekwencje związane ze złożeniem nieprawdziwego lub nierzetelnego zeznania podatkowego? Jak mawiają prawnicy: to zależy.
Jeśli mówimy o odpowiedzialności karnej skarbowej, w takim przypadku podatnik będzie ją ponosił tylko wtedy, gdy sam sporządza, podpisuje i składa swoje zeznanie podatkowe. Jeżeli przygotowuje je osoba zawodowo zajmująca się rozliczeniamipodatkowymi, np. biurorachunkowe, to właśnie osoba działająca z ramienia biura, może być ukarana za przewinienia skarbowe związane z nieprawidłowym sporządzeniem zeznaniapodatkowego. Zgodnie bowiem z art. 9 Kodeksu karnego skarbowego, kto na podstawie umowy zajmuje się sprawami gospodarczymi (w szczególności finansowymi) osoby fizycznej, odpowiada jak sprawca za przestępstwo skarbowe lub wykroczenie skarbowe.
Czym innym pozostaje jednak odpowiedzialnośćpodatkowa – a więc obowiązek prawidłowego rozliczenia się z urzędem skarbowym. Ponosi ją wyłącznie dłużnik podatkowy, a więc podatnik, którego dotyczy rozliczenie. Urząd skarbowy będzie uprawniony domagać się od podatnika spłaty należności, która powstała w konsekwencji złożenia nieprawidłowej deklaracji. Będzie on musiał pokryć brakującą należność jeżeli w wyniku nieprawidłowo sporządzonej deklaracji zapłacił mniejszy podatek niż powinien.
Obietnice Ministerstwa Finansów
Gdy w pierwszym tygodniu stycznia nauczyciele podnieśli alarm, spowodowany wypłatą pensji w zaniżonej wysokości, resort finansów upatrywał winnych w księgowych, którzy jego zdaniem nie zrozumieli nowych przepisów i niewłaściwie naliczyli wynagrodzenia osobom zatrudnionym w „budżetówce”. Tymczasem prawdą jest, że wprowadzenie tak istotnych zmian w rozliczaniu podatku dochodowego spowodowało niemałe trudności. Chodzi między innymi o systemy płacowe wykorzystywane do rozliczania wynagrodzeń, z których biura rachunkowe i kadry zwykły korzystać.
Producenci oprogramowania nie są w stanie aktualizować programów w takim samym tempie, w jakim zmieniają się przepisy. Ministerstwo Finansów przyznało ostatecznie, iż odnalezienie się w gąszczu nowych przepisów, w związku z Polskim Ładem, stało się bardziej skomplikowane, a niestabilność legislacyjna determinuje więcej okazji do popełnienia błędu. Dlatego też Minister Finansów zapewnił, że żadne nieświadome, związane z nowymi regulacjami błędy nie spotkają się z sankcjami.
Zgodnie z informacjami przekazanymi przez resort, Krajowa Administracja Skarbowa (KAS) podjęła kampanię informacyjną związaną z upowszechnieniem wśród płatników świadomości tego, jak należy stosować zmienione przepisy. Wsparciem dla podatników we właściwym wypełnianiu obowiązków podatkowych mają być także urzędy skarbowe oraz placówki Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Minister podkreślił, że organy podatkowe są świadome wyzwań stojących przed przedsiębiorcami, związanymi z wprowadzeniem nowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek oraz wpływu na wysokość należnej zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych.
Problemem pozostaje. póki co forma, w jakiej Ministerstwo Finansów złożyło swoją obietnicę w zakresie niepociągania do odpowiedzialności za nieumyślne błędy w rozliczeniach. Komunikat Ministerstwa nie ma takiej mocy prawnej jak interpretacja ogólna czy oficjalne objaśnienia. Nadto, kwestią sporną pozostaje stosowanie rozporządzenia wprowadzonego na potrzeby „załatania” dziur w Polskim Ładzie. W takich okolicznościach na księgowych ciąży wysokie ryzyko obarczenia odpowiedzialnością za pojawiające się błędy. Wielu z nich, w obawie przed potencjalnymi konsekwencjami, decyduje się także na skorzystanie z dodatkowego pakietu ubezpieczenia.
Wnioski
Zdaniem ekspertów konsekwencje Polskiego Ładu będziemy obserwować przez kolejne kilka lat, podobnie jak błędy, które pojawią się w wyniku stosowania niejasnych przepisów. Księgowi i doradcy podatkowi sugerują spotkanie z przedstawicielami Ministerstwa, aby wypracować wspólne rozwiązanie problemów. Pozostaje mieć nadzieję, że Ministerstwo Finansów na koniec roku podatkowego będzie pamiętało o złożonej dżentelmeńsko obietnicy i powstrzyma organy podatkowe przed uruchomieniem lawiny mandatów i grzywien.
Pytania i odpowiedzi
Nowelizowany kilkukrotnie Polski Ład wiąże się dla przedsiębiorców najczęściej z ogromną niepewnością dot. przepisów prawa i ich stosowania. Istnieje jednak w systemie podatkowym rozwiązanie, które przedsiębiorcy mogą zastosować- jest to złożenie wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej.
Przede wszystkim to zależy od skali i rodzaju naruszenia. W przypadkach “łagodniejszych”,, przedsiębiorca musi liczyć się z koniecznością zapłaty różnicy na rzecz fiskusa wraz z odsetkami. W przypadkach poważniejszych naruszeń trzeba liczyć się z wszczęciem postępowania karnoskarbowego, które może zakończyć się nawet karą pozbawienia wolności.
Zaufali nam: