Fintech a ESG

W dalszej kolejności, wiedząc, jakie regulacje prawne wiążą się z prowadzeniem fintechu, należy odpowiedzieć na pytanie, co tak naprawdę kryje się za skrótem ESG i jakie obowiązki są z tym związane?

ESG (z ang. Environmental, Social and Corporate Governance), to zbiór zasad określonych zwłaszcza na szczeblu unijnym. Doprecyzowując, za tym skrótem kryją się działania takie jak:

• Ochrona środowiska, czyli badanie wpływu prowadzonej działalności na wywiązywanie się z zasad odpowiedzialności i ochrony środowiska, nie tylko tych określonych w ustawach, ale także przyjętych wewnątrz organizacji.
• Społeczna odpowiedzialność to kategoria bardzo szeroka i uwzględnia m.in.. to, w jaki sposób przedsiębiorstwo utrzymuje relacje z partnerami, kontrahentami czy pracownikami. Istotne w kontekście społecznej odpowiedzialności jest zwłaszcza, czy stosuje się w przedsiębiorstwie jasne zasady zatrudnienia pracowników, oraz czy przestrzegane są zasady BHP, a także czy respektowane są prawa pracowników.
• Ład korporacyjny to działania, które odnoszą się do wewnętrznej struktury przedsiębiorstwa, takie jak przejrzyste uregulowanie struktury zarządu spółki, wdrożenie dokumentów i polityk jasno wskazujących procesy decyzyjne podejmowane w firmie czy respektowanie praw wszystkich wspólników (w przypadku spółek).

Zgodnie z tymi zasadami, przedsiębiorstwo powinno w toku prowadzenia działalności i rozwoju zwracać uwagę nie tylko na parametry finansowe (np. te uwidaczniane w sprawozdaniu finansowym), ale znacznie szerzej, uwzględniając m.in ochronę środowiska, społeczną odpowiedzialność czy ład korporacyjny. Co do zasady wymaga to wdrożenia dodatkowych dokumentów, które nie zawsze są wymagane przez przepisy prawa (np. KSH czy kodeks pracy), ale mogą być konieczne, aby zapewnić w przedsiębiorstwie szeroko pojęty odpowiedzialny rozwój.

ESG w praktyce objawia się m.in. w formie raportowania niefinansowego, które już obowiązuje w pewnym zakresie. Wiele działów odpowiedzialnych za wdrożenie ESG w podmiotach ma wątpliwości dot. tego, jak sporządzić raport ESG. Zgodne z przepisami prawa spełnienie obowiązku raportowania może w istocie sprawiać trudności. Wymaga m.in. przeszkolenia odpowiedniej kadry przedsiębiorcy, poświęcenia środków na sporządzenie raportu, a w wielu przypadkach wymaga także udziału zewnętrznej kancelarii, która chociażby może projekt raportu zaopiniować. Szerzej kwestię tego, w jakim zakresie firmy mają obowiązek przekazywać informacje niefinansowe oraz o planowanych kierunkach rozwoju w tym zakresie opisujemy także w tekście: Raportowanie niefinansowe ESG- czego dotyczy i kogo obowiązuje?

Strategie ESG wg najnowszych wytycznych i regulacji

Aby rzetelnie wdrożyć ESG w firmie należy spojrzeć na ten proces całościowo i długoterminowo. W tym celu warto dodać ESG do obecnych polityk i strategii przedsiębiorstwa. Wdrożenie zrównoważonego rozwoju bowiem to nie jest proces tymczasowy czy chwilowy, ale często wymaga zmiany określonych procesów, dokumentów czy dokonania szkoleń kadry.

Oprócz powyższego, przedsiębiorca nie może pominąć faktu dynamicznych zmian w legislacji unijnej, najnowszych dyrektyw czy wytycznych organów. Warto zadbać o odpowiedni nadzór nad tym aspektem np. poprzez powierzenie naszym ekspertom śledzenia i informowania przedsiębiorcy o aktualnych zmianach w prawie.

Pierwszym przykładem ostatniej legislacji może być chociażby wdrożenie rozporządzenia SFDR (Sustainable Finance Disclosure Regulation) i związane z tym wytyczne KNF, którym to rozporządzeniem szczególnie mogą być zainteresowane fintechy i inne podmioty z branży finansowej.

W praktyce wskazuje się, że przedsiębiorstwa stosujące rozwiązania w oparciu o nowoczesne technologie mogą pozytywnie wpłynąć na wdrożenie zasad zrównoważonego rozwoju w całej gospodarce. Praktycy szczególnie podkreślają tutaj rolę fintechów. Dlaczego rozwiązania stosowane przez te podmioty mogą pomóc w ogólnym wdrożeniu ESG?

Po pierwsze, „skutkiem ubocznym” stosowania w bieżącej działalności nowoczesnych rozwiązań może być pozytywny wpływ na środowisko. Doskonałym tego przykładem jest odejście od podpisywania papierowych umów i stosowanie np. kwalifikowanego podpisu elektronicznego czy podpisu zaufanego jako sposobu na zawieranie skutecznych umów, dla których kodeks cywilny przewiduje formę pisemną. Efektem takiego działania będzie wzrost ekologiczności, polegający na oszczędności papieru. Dla fintechów, które działają w dużej mierze internetowo, podpisywanie umów papierowo i fizyczna wymiana dokumentów to tylko zbędna formalność, którą można ominąć poprzez podpisywanie umów elektronicznie. Przypomnieć należy tylko, że taka umowa (z podpisem kwalifikowanym czy zaufanym) zasadzie jest równoznaczna z zawarciem umowy na papierze.

Innymi przykładami działalności fintechów w kontekście ESG jest, chociażby przeniesienie procesów IT do chmury (co w niektórych przypadkach może przyczynić się do zmniejszenia śladu węglowego) czy też przeznaczanie procent dochodów uzyskanych z reklam na sadzenie drzew (co już niektóre podmioty wdrażają). Wskazuje się także, że fintechy zajmujące się kryptowalutami powinny rozważyć prowadzenie portfeli tzw. zielonych akcji (zielonych ETF), czyli instrumentów inwestycyjnych, które będą opierały się na firmach spełniających wymogi ESG. Dzięki temu konsumenci, którzy chcą zainwestować określone środki w spółki prowadzące działalność w sposób zrównoważony, nie będa musieli samodzielnie weryfikować spełniania przez te spółki wymogów ESG. Fintechy mogą tutaj odegrać w przyszłości niebagatelną rolę w łączeniu konsumentów-inwestorów z tzw. „zielonymi” przedsiębiorstwami

Wielu praktyków wskazuje, że poprzez takie działania Fintechy mogą stać się swoistym katalizatorem dla zasad ESG w polskim sektorze finansowym, uzupełniając jednocześnie działalność banków i innych dużych instytucji. Przede wszystkim działalność fintechów może pozytywnie wpłynąć na prawdziwe (nie tylko pozorne) wdrożenie ESG, dzięki czemu przedsiębiorstwa stosujące tzw. greenwashing zostaną zdemaskowane.

Zobacz również: Dyrektywa CSRD – na jakie zmiany i nowe obowiązki powinni przygotować się polscy przedsiębiorcy?