Działania naruszające prawo do domeny internetowej

Domena internetowa jest indywidualnym ciągiem znaków, który pozwala zlokalizować konkretną witrynę w sieci. Wpisanie nazwy domeny do pola wyszukiwania pozwala przejść bezpośrednio na stronę internetową, bez konieczności uciążliwego podawania kodu liczbowego.

Po wpisaniu nazwy domeny wyszukiwarka wysyła zapytanie do serwera, który hostuje daną stronę (wraz ze wszystkimi jej elementami składowymi, jak grafika, dźwięki czy animacje), a ten udostępnia zasoby. Dzięki temu można publicznie przeglądać zawartość strony internetowej.

W praktyce domeny internetowe wykorzystywane są przez przedsiębiorców jako rozbudowane wizytówki reklamujące usługi, towary lub wiedzę (np. w postaci podcastu lub bloga). Korzystają z nich m.in. firmy z branży:

• budowlanej,

• informatycznej,

• prawniczej,

• marketingowej.

Internet stał się na tyle powszechnym medium, że możliwość reklamy jest atrakcyjna także dla organizacji nienastawionych na zysk oraz podmiotów z sektora publicznego.

Problem z domenami internetowymi polega na tym, że muszą one być łatwe do zapamiętania dla zwykłego odbiorcy, inaczej liczba odwiedzin będzie bardzo niska i wynikną one częściej z przypadku niż celowego działania. Przecież łatwiej zapamiętamy nazwę „Allegro.pl” niż „qwertyzxv.pl”.

W miarę ograniczenia dostępności atrakcyjnych słów kluczowych zwiększa się zjawisko nieuczciwej konkurencji. Poszczególne podmioty szukają sposobu, dzięki któremu mogą zyskać na zarejestrowaniu atrakcyjnej nazwy domeny internetowej, podobnej do znaku towarowego lub nazwy domeny innego przedsiębiorcy.

Kto jest właścicielem domeny internetowej?

Wbrew temu, co mogłoby się wydawać, przedsiębiorca rejestrujący domenę nie staje się jej właścicielem. Potwierdziły to także sądy powszechne, wskazując, że mówienie o domenie internetowej w kontekście własności jest chybione (Tak: wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 13 czerwca 2006 roku, sygn. I Aca 272/06).

W doktrynie utrwaliło się przekonanie, że podpisanie umowy między dysponentem nazwy domeny internetowej a pośrednikiem sprowadza się do opłacenia usługi rejestracji i utrzymania sprawności domeny przez określony czas (najczęściej 1 rok), nie prowadzi jednak do przyznania przedsiębiorcy praw równoznacznych z prawem własności. Zakres uprawnień jest każdorazowo określony w umowie abonenckiej.

Kto zatem jest właścicielem domeny? W Polsce zarządzaniem i administrowaniem domenami “.pl” zajmuje się instytut badawczy o nazwie Naukowa i Akademicka Sieć Komputerowa (NASK) współpracujący z siecią certyfikowanych partnerów. Decydując się na „zakupienie” domeny, warto sprawdzić, czy dany pośrednik jest akredytowany przez NASK. Dzięki temu można liczyć na uczciwe warunki umowy.

Skoro nie NASK zarządza siecią, to kto?

W skali światowej zarządzaniem domenami zajmuje się organizacja pozarządowa ICANN (ang. Internet Corporation for Assigned Names and Numbers). Przyznaje ona krajowym operatorom (takim jak NASK) prawo do administrowania domeną. Aby pośrednicy (tzw. rejestratorzy) mogli współpracować z NASK, muszą spełnić szereg warunków, jak:

• wpłata zabezpieczenia finansowego,

• brak zaległości płatniczych w określonym czasie przed zgłoszeniem,

• uzyskanie akredytacji ICANN (w przypadku domen globalnych).

Można więc powiedzieć, że to ICANN „jest Siecią”. Do jej zadań należy m.in.:

• przyznawanie nazw domen internetowych,

• ustalanie struktury domen,

• nadzór nad działaniem serwerów DNS na całym świecie.

Czy NASK bada dostępność domeny?

O ile NASK oraz współpracujące z nim podmioty partycypują w rejestracji domeny, nie zajmują się weryfikacją tego, czy dana nazwa narusza przepisy lub prawa podmiotów trzecich. Zgodnie z regulaminem NASK ten ciężar spoczywa na abonencie.

• Stosownie do pkt. 4 regulaminu – „przez złożenie oferty oferent zapewnia, że dane w niej zawarte są prawidłowe, a złożenie oferty i wykonywanie umowy nie powoduje naruszenia praw osób trzecich lub przepisów prawa, w tym w szczególności, że nazwa domeny nie będzie wykorzystywana do rozpowszechniania złośliwego oprogramowania, zarządzania botnetami ani do phishingu”.

• Stosownie do pkt. 5 regulaminu – „NASK nie dokonuje badania czy zawierając lub wykonując umowę abonent narusza prawa osób trzecich lub jakiekolwiek przepisy prawa. Zawarcie umowy nie oznacza przyznania abonentowi jakichkolwiek praw związanych z nazwą domeny, poza wynikającymi wyraźnie z umowy, ani uznania, że oferta lub wykonywanie przez abonenta umowy nie narusza praw osób trzecich”.

Taka redakcja regulaminu sprawia, że w praktyce dochodzi do regularnego piractwa domenowego (celowego lub nie). Aby mieć pewność, że rejestrowana nazwa domeny jest „wolna” i bezpieczna, warto skorzystać z pomocy kancelarii specjalizującej się w prawie IT.

Przy rejestracji domen działa zasada „kto pierwszy, ten lepszy”, więc profesjonalna pomoc w wielu przypadkach może uratować biznes!