Czy restrukturyzacja pozwala wstrzymać postępowania egzekucyjne?

Restrukturyzacja jest to postępowanie, które jest dedykowane dla przedsiębiorców, czyli zwłaszcza osób fizycznych prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą (JDG), osób prawnych, wspólników spółek osobowych czy rolników. W ogólnym ujęciu, restrukturyzacja jest to postępowanie, które ma na celu dokonanie zmiany w strukturze aktywów i pasywów przedsiębiorstwa w taki sposób, aby uniknąć upadłości. Na gruncie praktycznym – celem restrukturyzacji jest wypracowanie układu z wierzycielami. Układ zazwyczaj polega na umorzeniu części należności restrukturyzowanego dłużnika lub rozłożeniu na bardziej preferencyjny dla dłużnika okres.

W Polsce przepisy i metody restrukturyzacji w ostatnich latach przeszły gruntowną reformę. Rozpoczęła się ona w roku 2015, poprzez uchwalenie Prawa restrukturyzacyjnego (i przeniesienie przepisów dot. restrukturyzacji z prawa upadłościowego do osobnej ustawy). Kolejna istotna zmiana nastąpiła po roku 2020, kiedy to gruntownie zreformowano zasady uproszczonej restrukturyzacji- najpierw poprzez wprowadzenie w tzw. specustawie covidowej uproszczonej restrukturyzacji (którą można było rozpocząć do grudnia 2021 roku), a następnie poprzez przeniesienie tego postępowania do Prawa restrukturyzacyjnego pod zmienioną nazwą – postępowania o zatwierdzenie układu.

Zanim przejdziemy do odpowiedzi na pytanie, która restrukturyzacja daje największą ochronę, należy wyjaśnić, co oznacza wstrzymanie egzekucji. W zasadzie posługując się terminologią z kodeksu postępowania cywilnego i prawa restrukturyzacyjnego należy wskazać, że egzekucja komornicza prowadzona w odniesieniu do restrukturyzowanego przedsiębiorcy podlega zawieszeniu.

Zawieszenie postępowania egzekucyjnego prowadzonego przez komornika oznacza, że nie będzie on podejmował nowych czynności. Komornik nie będzie dokonywał nowych zajęć, nie będzie zajmował nowego majątku czy prowadził dalej egzekucji z nieruchomości.

Wstrzymanie egzekucji nie oznacza jednak automatycznego zwolnienia rachunku bankowego przedsiębiorcy spod zajęcia. W praktyce sąd może zwolnić dany rachunek bankowy przedsiębiorcy, jednak w niektórych przypadkach na rozpatrzenie wniosku trzeba czekać nawet kilka miesięcy, co może być dalszym pogłębieniem problemów z płynnością finansową.

W praktyce wstrzymanie egzekucji może być bardzo korzystną instytucją, jeżeli przedsiębiorca chce uchronić majątek (np. wstrzymać egzekucję z kluczowej maszyny czy prywatnej nieruchomości w przypadku przedsiębiorcy prowadzącego JDG).

Warto jednak przypomnieć, że restrukturyzacja dla dłużnika to nie tylko wstrzymanie egzekucji, chociaż ten aspekt postępowań budzi często największe zainteresowanie przedsiębiorców.

Przede wszystkim restrukturyzacja umożliwia zawarcie układu z wierzycielami. W praktyce doprowadza to do zmniejszenia salda zadłużenia nawet o kilkadziesiąt procent i w efekcie znacznego zmniejszenia comiesięcznych obciążeń finansowych przedsiębiorstwa (np wynikających z rat kredytów).

Restrukturyzacja to jednak nie tylko umorzenie należności czy rozłożenie ich na dogodniejsze raty. Przedsiębiorca może także skorzystać z instytucji zakazu wypowiadania umów o kluczowym znaczeniu dla przedsiębiorstwa. W tym kontekście dodatkowa ochrona polega na uniemożliwieniu kontrahentom przedsiębiorcy rozwiązywania najważniejszych umów w czasie trwania postępowania restrukturyzacyjnego. W praktyce ochroną można objąć np. umowę najmu, umowy na dostawę mediów, czy ramowe umowy o świadczenie usług w kontekście kluczowych kontrahentów. Ten aspekt może dać przedsiębiorcy spore bezpieczeństwo w kontekście prowadzenia działalności w trakcie restrukturyzacji.

W niektórych rodzajach restrukturyzacji także tymczasowe wprowadzenie do przedsiębiorstwa zewnętrznego specjalisty- doradcy restrukturyzacyjnego- może przynieść różne kreatywne rozwiązania (np. sprzedaż części majątku, odstąpienie od nierentownych umów itp.).

Te wszystkie działania określone powyżej mogą uchronić przedsiębiorców przed upadłością. Warto wskazać, że zgodnie z prawem restrukturyzacyjnym, restrukturyzacja to nie tylko rozwiązanie dla przedsiębiorców niewypłacalnych (czyli takich z zajęciem komorniczym, zaległościami w płatnościach sięgającymi kilka miesięcy czy pasywami przewyższającymi aktywa w sprawozdaniu finansowym od kilku lat), ale także dla przedsiębiorców, którzy są zagrożeni niewypłacalnością. Zagrożenie niewypłacalnością to np. świadomość, że w perspektywie kilku miesięcy płynność finansowa znacznie się pogorszy, lub nawet zostanie całkowicie utracona.