Czy programista powinien posiadać ubezpieczenie OC w branży IT?

Na czym polega ubezpieczenie OC w IT?

Umowa ubezpieczenia to rodzaj umowy zobowiązującej, która jest uregulowana w kodeksie cywilnym. Stronami tej umowy jest ubezpieczyciel (zakład ubezpieczeniowy), oraz ubezpieczający (podmiot, który wykupuje ubezpieczenie, np. programista).

Przykładowymi czynnościami, które można objąć ochroną ubezpieczeniową są:

• tworzenie oprogramowania,
• wdrożenia,
• utrzymanie systemów,
• prace na danych powierzonych przez kontrahentów,
• tworzenie stron internetowych, aplikacji lub gier

Zgodnie z ustawą, przez umowę ubezpieczenia ubezpieczyciel zobowiązuje się, w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa, spełnić określone świadczenie w razie zajścia przewidzianego w umowie wypadku dostarczania oprogramowania, a ubezpieczający zobowiązuje się zapłacić składkę (OC programisty czy ubezpieczenie oc ogólne lub ubezpieczenie oc zawodowe dla oc zawodowego jak oc dla programisty tj. ubezpieczenie zawodowe).

Zakres ochrony ubezpieczeniowej zależy od oferty ubezpieczyciela, aczkolwiek w wielu przypadkach obejmuje on:

• szkody wyrządzone umyślnie przez pracowników
• naruszenie praw własności intelektualnej w czasie wykonywania czynności zawodowych,
• szkody powstałe w następstwie ataku komputerowego, do którego nieumyślnie dopuszczono,
• szkody w danych, które osoba trzecia powierzyła w celu wykonania umowy.
• odpowiedzialność za naruszenia ochrony danych osobowych, czyli straty poniesione przez osoby trzecie oraz należne im zadośćuczynienia w związku z naruszeniem danych osobowych,
• zniesławienie lub zniewaga

Umowę ubezpieczenia OC można zawrzeć w wielu branżach. Obecnie szczególnie popularne jest to zwłaszcza w tych, w których ryzyko spowodowania szkody jest znaczne. Należy do nich m.in. branża budowlana czy transportowa (ubezpieczenie frachtu). Przykład branży transportowej omawiamy bardziej szczegółowo w tekście: co to jest OCP i jakie korzyści przynosi?

W większości branż zawarcie umowy OC w prowadzonej działalności jest dobrowolne, w niektórych przypadkach jednak przedsiębiorca może być zobowiązany do posiadania polisy (np. adwokaci, radcowie prawni, doradcy restrukturyzacyjni czy lekarze prowadzący praktykę indywidualną) (polisa oc wraz z ofertę ubezpieczenia w przypadku awarii systemów mechanicznych czy straty finansowe lub skutki błędów popełnionych w oc zawodowym przy realizacji projektu i kary umowne będące czystymi stratami finansowymi czyste straty finansowe).

Na co należy zwrócić szczególną uwagę?

Warto wskazać, że umowa ubezpieczenia jest dość szczegółowo uregulowana w kodeksie cywilnym, aczkolwiek praktyka pokazuje, że sama znajomość przepisów ustawy nie jest w tym zakresie wystarczająca. Aby w pełni poznać prawa i obowiązki stron należy zapoznać się również z dokumentami towarzyszącymi samej polisie ubezpieczeniowej, a także orzecznictwem i doktryną. W przypadku umowy ubezpieczenia, oprócz samej umowy, przedsiębiorcy powinni zwrócić szczególną uwagę na Ogólne Warunki Ubezpieczenia (tzw. OWU).

Z uwagi na fakt, że OWU to zazwyczaj bardzo złożone dokumenty, wielu przedsiębiorców ma problemy z identyfikacją swoich podstawowych praw, obowiązków ubezpieczyciela czy wyłączeń. Poniżej wskazujemy najważniejsze aspekty, na które warto zwrócić uwagę w kontekście ubezpieczenia branży IT.

Franszyza redukcyjna i integralna

Nie ulega wątpliwości, że praktyka ubezpieczycieli zazwyczaj zmierza do maksymalnego ograniczenia odpowiedzialności zakładu ubezpieczeniowego i ograniczenia wysokości wypłaconego odszkodowania. Jednym ze środków mających na celu ograniczenie odpowiedzialności ubezpieczyciela jest zastosowanie klauzuli franszyzy redukcyjnej lub integralnej.

Franszyza redukcyjna to nic innego jak udział własny w przypadku szkody. W przypadku tego rodzaju franszyzy, zakład ubezpieczeń jest zobowiązany do wypłaty odszkodowania w kwocie pomniejszonej o określoną, ustaloną w umowie kwotę pieniężną, (jej wartość może być określona kwotowo lub procentowo). Co do zasady jest to niezależne od rodzaju i wysokości szkody. Przykładowo, gdy franszyza redukcyjna wynosi 10% w przypadku szkody o wartości 50 000 zł, sprawca szkody ponosi koszty w wysokości 5 000 zł, a pozostałe 45 000 zł pokrywa ubezpieczyciel.

Z kolei franszyza integralna to ustalona kwotowo wartość, poniżej której ubezpieczyciel nie jest zobowiązany do pokrywania szkody. Jeśli np. ustalono ją na kwotę 1 000 zł, ubezpieczyciel nie będzie odpowiadał za roszczenia poszkodowanych do tej kwoty.

Zarówno kwestia franszyzy redukcyjnej, jak i integralnej mogą być uregulowane w umowie- zazwyczaj im korzystniejsza dla ubezpieczyciela wartość franszyzy, tym niższa składka ubezpieczeniowa. Z drugiej strony jednak przedsiębiorca zyskuje mniejszą ochronę.

Wyłączenia odpowiedzialności

Tak jak nadmieniliśmy powyżej, w przypadku ubezpieczenia OC należy zwrócić uwagę nie tylko na sam dokument umowy czy polisę, ale także na OWU. Istotnym elementem każdego OWU są wyłączenia odpowiedzialności. Przykładowo, ubezpieczyciel może wyłączyć swoją odpowiedzialność w przypadku:

• kiedy szkoda została wyrządzona na rzecz osób bliskich, wspólników i osób bliskich wspólnikom oraz osób zatrudnionych przez ubezpieczającego,
• przekroczenia harmonogramu prac czy kosztorysów,
• kiedy odszkodowanie miałoby być wypłacone pomiędzy osobami objętymi ubezpieczeniem na podstawie tej samej umowy, w szczególności pomiędzy członkami tego samego zespołu lub konsorcjum,
• naruszenia praw autorskich lub przyznanych licencji,
• wykorzystania niedokładnej lub niekompletnej dokumentacji,
• nieosiągnięcia planowanych parametrów użytkowych oprogramowania,
• niewykonania właściwych testów lub prób oprogramowania,
• utraty danych lub informacji wskutek przypadkowego lub przedwczesnego ich usunięcia albo wysłania pod niewłaściwy adres w czasie ich wymiany.

Innymi słowy, w przypadku wystąpienia któregokolwiek z ww. przypadków, ubezpieczyciel odmówi wypłaty odszkodowania. Tym samym w przypadku wystąpienia sytuacji wyłączającej odpowiedzialność ubezpieczyciela, programista będzie pozbawiony głównej korzyści- ochrony przed koniecznością zapłaty odszkodowania. Niestety, OWU w umowach ubezpieczenia zazwyczaj nie podlegają negocjacjom, zatem na etapie wyboru oferty warto zwrócić uwagę na ubezpieczycieli, którzy zapewniają najszerszy wariant ochrony.

Zakres ubezpieczenia

Kolejnym ze sposobów ograniczenia odpowiedzialności ubezpieczyciela jest wąskie określenie zakresu ubezpieczenia- czyli zdarzeń, które uprawniają do uzyskania ochrony i wypłaty odszkodowania przez ubezpieczyciela. W tej kwestii warto zwrócić uwagę na dwie kwestie- podstawowy zakres ubezpieczenia nie zawsze zapewni przedsiębiorcy pełną ochronę, a po drugie nie we wszystkich towarzystwach ubezpieczeniowych zakres podstawowego ubezpieczenia będzie określony w ten sam sposób (nawet drobne różnice w brzmieniu umowy w tym zakresie mogą mieć doniosłe znaczenie na gruncie praktycznym).

Oczywiście w interesie ubezpieczającego jest uzyskanie jak najszerszej ochrony. Warto jednak wskazać, że taka ochrona nie zawsze jest oferowana w podstawowym wariancie ubezpieczenia. Zazwyczaj możliwe jest jej rozszerzenie – jednak w większości przypadków będzie wiązało się to ze zwiększeniem wysokości składki ubezpieczeniowej.

Obowiązki ubezpieczającego

Kolejną potencjalną pułapką dla osób ubezpieczających swoją działalność w branży IT mogą być wymienione w OWU obowiązki ubezpieczającego. Warto wskazać, że w przypadku niedopełnienia obowiązków określonych w OWU, ubezpieczyciel może znacząco zmniejszyć wypłacone odszkodowanie (uznać, że programista przyczynił się do powstania szkody), bądź nawet całkowicie odmówić wypłaty.

Do najpopularniejszych obowiązków ubezpieczającego mogą należeć:

• obowiązek opłacenia składki ubezpieczeniowej (ubezpieczyciel może odmówić odszkodowania np. w przypadku opóźnienia w płatności raty ubezpieczenia).
• obowiązek informowania ubezpieczyciela o ważnych aspektach działalności, mogących wpłynąć na odpowiedzialność ubezpieczyciela
• obowiązek podjęcia próby zmniejszenia rozmiarów szkody w przypadku jej wystąpienia,
• obowiązek niezwłocznego (np. w ciągu kilku dni), informowania o wystąpieniu szkody
• zaniechanie działań zmierzających do zaspokojenia poszkodowanego, uznania jego roszczeń lub zawarcia z nim ugody (przynajmniej do czasu uzyskania pisemnej zgody Ubezpieczyciela)

Czy warto posiadać OC w branży IT?

Zawarcie ubezpieczenia może przedsiębiorcy zapewnić dwie znaczące korzyści- bezpieczeństwo finansowe przed ew.roszczeniami odszkodowawczymi oraz możliwość skupienia się na merytorycznych aspektach wykonywanej działalności, bez obaw o potencjalne ryzyka.

Nie ulega wątpliwości, że w branży IT przedsiębiorcy zazwyczaj mają styczność z danymi, które wbrew pozorom w wielu przypadkach są bardzo cennymi aktywami. Zwłaszcza obecnie, w czasie wzmożonych ataków hakerskich na różne systemy, programiści powinni szczególnie rozważyć dodatkowe zabezpieczenia w zakresie świadczonych usług. Chodzi tutaj nie tylko o zabezpieczenia techniczne, ale także i prawne- np. zawarcie ubezpieczenia OC.

Niewątpliwie ubezpieczenie może zapewnić przedsiębiorcy bezpieczeństwo i spokój, a te dwa czynniki mogą finalnie pozytywnie wpłynąć na rozwój biznesu – przedsiębiorca nie będzie musiał poświęcać znacznej ilości czasu na szacowaniu ryzyka i będzie mógł skupić się na faktycznym wykonywaniu kontraktów, pozyskiwaniu nowych zleceń i zwiększaniu dochodowości firmy.

Podsumowanie

Co do zasady zawarcie umowy ubezpieczenia OC nie jest obowiązkowe dla podmiotów działających w branży IT. Nie ulega jednak wątpliwości, że w przypadku wystąpienia szkody związanej z prowadzoną działalnością, ubezpieczenie znacznie uprości obowiązek zapłaty odszkodowania. Innymi słowy, taki rodzaj gwarancji może zapewnić przedsiębiorcy bezpieczeństwo. Tym samym, warto rozważyć zastosowanie tej umowy nie tylko w branżach bardzo ryzykownych (np. branża budowlana), ale również w IT. Umowa ubezpieczenia w branży IT to nie jest prosta umowa- aby odniosła ona zamierzony skutek warto ją uprzednio skonsultować z prawnikiem.

Pytania i odpowiedzi

Zaufali nam: