ZUS I PODATKI A KORONAWIRUS
UPRAWNIENIA PRZEDSIĘBIORCÓW W ZAKRESIE ZUS I PODATKÓW W CZASIE EPIDEMII KORONAWIRUSA (COVID-19)
W dniu 18 marca 2020 r. w związku z wystąpieniem epidemii koronawirusa w Polsce, rząd zapowiedział wprowadzenie tzw. pakietu antykryzysowego, który miałby wesprzeć m.in. przedsiębiorców. W przygotowywanej ustawie miałyby zostać uregulowane kwestie publicznego wsparcia dla biznesu w zakresie podatków, ZUS-u, czy kredytów.
Wśród propozycji wskazano m.in. mikropożyczki dla przedsiębiorców do wysokości 5 tysięcy złotych, gwarancje kredytowe, ulgi, zwolnienia czy przesunięcia spłat.
Trudno na razie powiedzieć jak dokładnie pomoc Państwa dla przedsiębiorców będzie wyglądała, jednak w chwili obecnej przysługują przedsiębiorcom już pewne uprawnienia, o których mowa poniżej.
ZUS – ULGI DLA PRZEDSIĘBIORCÓW Z POWODU EPIDEMII KORONAWIRUSA (COVID-19)
Przedsiębiorcy, którzy z powodu epidemii koronawirusa (COVID-19) mają problemy z zapłatą bieżących składek lub należności związanych z już zawartymi z ZUS umowami w zakresie spłaty mogą skorzystać z następujących form pomocy:
- Odroczenie terminu płatności składek za okres od lutego do kwietnia 2020 r. o 3 miesiące;
- Zawieszenia realizacji umowy zawartej z ZUS, w której termin płatności rat bądź składek wyznaczono w okresie od marca do maja 2020 r. o okres 3 miesięcy.
Przedsiębiorcy chcący skorzystać z powyżej wskazanych ulg będą musieli złożyć odpowiedni wniosek w tej sprawie, w zależności od tego czy prowadzą lub nie prowadzą pełnej księgowości. Wnioski wraz z informacją, co należy do nich załączyć są do pobrania na oficjalnej stronie ZUS.
Należy pamiętać o obowiązkowym wskazaniu we wniosku, w jaki sposób epidemia koronawirusa (COVID-19) wpłynęła na sytuację finansową w przedsiębiorstwie wnioskodawcy skutkującą brakiem możliwości opłacenia w terminie należności wobec ZUS.
Ulgi będą udzielane w ramach pomocy de minimis, dlatego każdy przedsiębiorca chcący z nich skorzystać będzie musiał złożyć dodatkowe dokumenty dotyczące pomocy publicznej z zastrzeżeniem braku prawa do ulgi, jeżeli wielkość otrzymanej pomocy de minimis w okresie ostatnich 3 lat przekroczyła 200 tysięcy euro.
Co istotne w sytuacji, gdy sytuacja przedsiębiorcy nie ulegnie poprawie w ciągu trzech miesięcy będzie on miał prawo do wystąpienia z wnioskiem o renegocjację zawartej umowy.
BRAK UREGULOWAŃ W ZAKRESIE PODATKÓW W ZWIĄZKU Z EPIDEMIĄ KORONAWIRUSA (COVID-19)
Na chwilę obecną brak jest uregulowań w zakresie podatków w związku z epidemią koronawirusa (COVID-19).
Biorąc jednak pod uwagę fakt, że takie uregulowania mają się pojawić w najbliższym czasie pozostaje nam albo cierpliwie czekać na propozycje rządu albo działać na już dostępnych w tym zakresie uregulowaniach, co do regulowania zaległości podatkowych.
UMORZENIE ZALEGŁOŚCI PODATKOWYCH
Umorzone mogą zostać zaległości podatkowe, odsetki za zwłokę lub opłata prolongacyjna. Decyzja w tym zakresie jest uznaniowa, dlatego nawet w przypadku spełnienia wszystkich wymagań trzeba liczyć się z tym, że organ może nie przyznać nam umorzenia.
Organ podatkowy może umorzyć:
- zaległości podatkowe (w całości lub w części);
- odsetki za zwłokę (w całości lub w części);
- opłatę prolongacyjną.
Wniosek o umorzenie uzasadnia się „ważnym interesem podatnika” lub „ważnym interesem publicznym”. Zgodnie z interpretacją Naczelnego Sądu Administracyjny zawartą w wyroku z dnia 22 kwietnia 1999 r. o sygn. akt SA/850/98 pojęcie ważnego interesu podatnika należy rozumieć jako sytuację
„(..) gdy z powodu nadzwyczajnych, losowych przypadków, podatnik nie jest w stanie zaległości podatkowych uregulować. Będzie to utrata możliwości zarobkowania, utrata losowa majątku.” Ważnym interesem publicznym będzie natomiast „(…) sytuacja, gdy zapłata zaległości podatkowej spowoduje konieczność sięgania przez podatnika do środków pomocy państwa, gdyż nie będzie w stanie zaspakajać swoich potrzeb materialnych.”
Dobre uzasadnienie wniosku o umorzenie zaległości podatkowej powinno być zatem dokładnie udokumentowane biorąc pod uwagę pojemność powyżej zdefiniowanych pojęć.
ODROCZENIE TERMINU PŁATNOŚCI ZALEGŁOŚCI PODATKOWYCH
Odroczenie terminu płatności zaległości podatkowych na dogodniejszy dla przedsiębiorcy czas nierzadko jest zbawienne w skutkach, jednakże podobnie jak z umorzeniem zaległości podatkowych również i tutaj mamy do czynienia z uznaniową decyzją organu. I tak po spełnieniu wszystkich warunków organ może zdecydować o odmowie odroczenia nam terminu płatności zaległości podatkowych. Biorąc jednak pod uwagę nadzwyczajne okoliczności w jakich znajdujemy się w chwili obecnej nie jest to jednak przesądzone.
Organ podatkowy może odroczyć:
- termin zapłaty podatku;
- termin zapłaty zaległości podatkowych wraz z odsetkami za zwłokę;
- odsetki od nieuregulowanych w terminie zaliczek na podatek.
Wniosek, jak w przypadku umorzenia zaległości podatkowych, uzasadniamy ważnym interesem podatnika lub ważnym interesem publicznym, pamiętajmy jednak o tym, aby nasze twierdzenia w tym zakresie również właściwie udokumentować.
ROZŁOŻENIE NA RATY ZALEGŁOŚCI PODATKOWYCH
Rozłożenie na raty zaległości podatkowych również pozostaje w zakresie uznaniowości organu. Polega ono na podziale kwoty podatku i innych zobowiązań podatkowych na co najmniej dwie części oraz ustalenia dla nich nowych terminów płatności.
Organ podatkowy może rozłożyć na raty:
- zapłatę podatku;
- zapłatę zaległości podatkowej wraz z odsetkami za zwłokę;
- odsetki od nieuregulowanych w terminie zaliczek na podatek.
Wniosek o rozłożenie na raty tak jak w przypadku wniosków o umorzenie zaległości podatkowych, jak również odroczenia terminu ich zapłaty powinien zawierać uzasadnienie w zakresie ważnego interesu podatnika lub ważnego interesu publicznego wraz z udokumentowaniem przedstawionych przez nas twierdzeń. W żadnej ze spraw związanych z zaległościami podatkowymi ten obowiązek nie ulega zmianie.
PODSUMOWANIE
W chwili obecnej prace nad wsparciem dla biznesu są cały czas prowadzone, dlatego ciężko jest przewidzieć, jakiej formy pomocy będzie można ostatecznie oczekiwać i czy sprosta ona potrzebom przedsiębiorców w obliczu już odczuwanych skutków koronawirusa (COVID-19).
Biorąc jednak pod uwagę mało konkretne propozycje rządu warto przemyśleć nasz plan działania już teraz biorąc pod uwagę obecnie istniejące uregulowania prawne w powyżej wskazanym zakresie.
Pytania i odpowiedzi
Przepisy z zakresu ubezpieczeń społecznych przewidują możliwość rozłożenia na raty zaległości w ZUS. Pandemia Koronawirusa to w wielu przypadkach rzeczywiste wyjaśnienie problemów w płatnościach. Trzeba jednak pamiętać, że w większości przypadków trzeba wykazać związek pomiędzy wystąpieniem pandemii a zaistnieniem problemów finansowych- wielu przedsiębiorców znacznie nadużywa COVID jako wytłumaczenie braku płatności (np. tłumacząc pandemią braki płatności ZUS z lat przeszłych, np. 2018).
Z formalnego punktu widzenia uzyskanie układu ratalnego wymaga złożenia poprawnego formalnie i kompletnego wniosku o wydanie decyzji o rozłożeniu zaległości na raty. Pozornie może się to wydawać proste, ale praktyka pokazuje, że ZUS wymaga coraz większej ilości dokumentów (w tym finansowych, dokumentujących spadek obrotów, ale także uprawdopodobniających, że dłużnik będzie w stanie układ spłacić).
Nie jest tajemnicą, że brak realizacji zatwierdzonego układu ratalnego może skutkować jego rozwiązaniem przez organ. Może się także okazać, że znacznie trudniej będzie zawrzeć kolejny układ ratalny (ZUS może nie wyrażać zgody). Warto w takim przypadku wystosować wniosek o zmianę układu ratalnego, lub podejść do sprawy bardziej kompleksowo- i rozważyć postępowanie restrukturyzacyjne.