Ze względu na fakt, że Wielka Brytania opuściła Unię Europejską trwa obecnie okres w ramach którego obie strony są w trakcie dopracowywania wzajemnych relacji i regulacji dotyczących swoich rynków wewnętrznych. Dotychczas chcąc wprowadzić produkt na rynek angielski, wystarczyło uzyskać ogólno-europejskie oznaczenie CE, które wskazywało na to, że produkt jest zgodny z normami europejskimi. Jednakże ze względu na Brexit ma się to zmienić. Od 1 stycznia 2021 roku aktualne są brytyjskie oznaczenia UKCA oraz UK(NI). Na czym polega ta zmiana i jak przygotować swoje produkty do tego, by mogły funkcjonować na rynku brytyjskim? Wskazujemy i objaśniamy.
O co chodzi w kwestii oznakowania UKCA?
Oznakowaniem UKCA (co jest skrótem od United Kingdom Conformity Assessed) nazywamu nowy znak produktowy będący lokalnym odpowiednikiem europejskiego oznaczenia CE i spełniający identyczną funkcję, z tym, że funkcjonujący wyłącznie na terytorium Wielkiej Brytanii. Na chwilę obecną jednak trwa okres przejściowy. Zgodnie bowiem z ustawą, która wprowadziła UKCA do końca roku 2021 oznaczenie to jest właściwie w większości przypadków nadal dla konkretnego produktu opcjonalne a oznaczenie CE pozostaje ważne w związku z czym funkcjonują ono niejako obok siebie. Jednakże od 1 stycznia 2022 roku ustawa przewiduje obowiązek umieszczania oznaczenia UKCA na produktach. CE jednak wciąż będzie jednak uznawane tak jak poprzednio. Dopiero od 1 stycznia 2023 roku posiadanie oznaczenia UKCA stanie się bezwzględnie obowiązkowe na produktach, które wcześniej wymagały oznakowania CE, a oznaczenie CE ostatecznie przestanie być uznawane w związku z czym UKCA stanie się jedynym uznawanym oznaczeniem wykazania zgodności z odpowiednimi przepisami brytyjskimi i normami (które same w sobie są jak na razie dokładną kopią tych europejskich) i ich wymagania techniczne.
By zobrazować jak bardzo zbieżne są na chwilę obecną brytyjskie regulacje do tych przeznaczonych dla CE, warto posłużyć się przykładem. Dyrektywa europejska 2006/42/WE wskazuje procedurę i wymogi, którymi muszą posługiwać się producenci maszyn, aby legalnie wprowadzić swoje produkty do obrotu. Zgodnie z nią producenci muszą:
-
Zapewnić spełnienie obowiązujących zasadniczych wymagań w zakresie ochrony zdrowia i bezpieczeństwa.
-
Zapewnić, aby dokumentacja techniczna została opracowana i udostępniona zgodnie z wymaganiami załącznika VII.
-
Zapewnić informacje niezbędne do bezpiecznej eksploatacji, takie jak instrukcje.
-
Przestrzegać procedur oceny zgodności określonych w art. 12.
-
Sporządzić deklarację zgodności CE.
-
Umieścić oznakowania CE na maszynie.
Dyrektywie tej odpowiada brytyjska “The Supply of Machinery Regulation”, która w sekcji 7.2 nie dość, że przewiduje identyczne kroki, to jeszcze są one sformułowane identycznie jak te wskazane powyżej, jedynie zamiast słowa CE znajdziemy tam UKCA. Zgadza się nawet numer załącznika. Tym niemniej nie należy zapominać o tym, że może to ulec zmianie właściwie w każdej chwili.
Tak jak znak CE, UKCA musi zostać umieszczony na produkcie, jeśli odpowiada on odpowiednim regulacjom Wielkiej Brytanii. Co więcej są całe kategorie jeśli chodzi o produkty wymagają oznakowania CE/UKCA. Przy czym należy zaznaczyć, że UKCA nie zastępuje znaku CE w całym Zjednoczonym Królestwie. Ze względu na specjalny status prawny jaki posiada Irlandia Północna towary przeznaczone na tamtejszy rynek wciąż będą mogły nosić znak CE zamiast UKCA, gdyż zgodność z normami europejskimi będzie tam wystarczająca. Co więcej samo oznaczenie właściwie nie będzie tam funkcjonować. Wynika to z faktu, że ustawa wprowadzająca UKCA przewiduje, iż w przypadku produktów sprowadzonych z i przeznaczonych dla Unii Europejskiej wystarczające będzie posiadanie tylko oznaczenia CE natomiast produkty sprowadzone z pozostałej części Wielkiej Brytanii (to jest na przykład ze Szkocji czy Walii) otrzymają specjalne oznaczenie UK(NI) i to tylko wtedy gdy ich certyfikację przeprowadzać będzie brytyjska jednostka notyfikowana. Podsumowując:
-
jeśli produkt będzie zatwierdzony przez brytyjskie jednostki, zastosowanie będzie miał znak UK(NI), tylko z możliwością wprowadzenia go do innych części Wielkiej Brytanii;
-
ze znakiem CE, północnoirlandzkie produkty będą mogły bez problemu istnieć zarówno na rynku Wielkiej Brytanii (wyspie), jak i Unii Europejskiej.
Co do samej procedury uzyskiwania UKCA jest ona identyczna do tej dotyczącej CE. Identyczna jest także w większości przypadków dokumentacja techniczna oraz układ i treść deklaracji zgodności tak jak sama konieczność przygotowania deklaracja zgodności. Właściwie jedynym zmieniającym się elementem oprócz szaty graficznej oznaczenia jest konieczność przeprowadzenia nowych badań. Wynika to z faktu, że opuszczając UE Wielka Brytania ustanowiła swój własny system norm, z którymi zgodność deklaruje się umieszczając oznaczenie UKCA na produkcie.
Na chwilę obecną są one identyczne do tych unijnych, ale – jak informują strony rządowe – może się to zmienić. Ponadto badania na zgodność z normami brytyjskimi wymaga znalezienia laboratorium posiadającym właściwą akredytację – Wielka Brytania przestała bowiem uznawać laboratoria, które badały zgodność na znak CE a które nie wystąpiły o nadanie im brytyjskiej akredytacji, poza tymi, które znajdują się bezpośrednio na jej terytorium. Tym niemniej z praktyki wiemy, że większość największych laboratoriów certyfikacyjnych jak TUV Rheinland i inne wystąpiła już o nadanie im stosownych akredytacji.
Ile mam czasu na przygotowanie UKCA?
Jeżeli prowadziłeś import towarów do Wielkiej Brytanii przed dniem 1 stycznia 2021 r., nie ma konieczności wprowadzania żadnych zmian. Mogą one być nadal wprowadzane do obrotu ze znakiem CE, jeśli tylko są one zgodne z regulacjami Wielkiej Brytanii (a raczej na pewno są. ponieważ normy brytyjskie i europejskie są na chwilę obecną wciąż identyczne).
Jeśli jednak dopiero planujesz wprowadzenie swojego produktu na rynek brytyjski, musisz wziąć pod uwagę nowe regulacje. Towar lub jego opakowanie musi nosić znak UKCA po 1 stycznia 2021 r., jeżeli spełnia on następujące warunki:
-
jest przeznaczony na rynek w Wielkiej Brytanii (Anglii, Szkocji, Walii);
-
jest objęty zakresem regulacji dotyczących obowiązku umieszczenia znaku UKCA;
-
wymaga obowiązkowych procedur oceny zgodności strony trzeciej;
-
procedury oceny zgodności zostały przeprowadzone przez brytyjskie organy, a dokumenty nie zostały sporządzone przez jednostki uznane przez UE przed 1 stycznia 2021 r.
W większości przypadków, czas dostosowania się do nowych warunków będzie trwał nawet do 1 stycznia 2022 r. Oznacza to, że do nadejścia tej daty, znak CE będzie uznawany za ważny w niektórych przypadkach na terenie Wielkiej Brytanii. Po przekroczeniu tej daty znak UKCA będzie musiał być obowiązkowo umieszczany obok oznakowania CE natomiast samo oznakowanie CE choć wciąż będzie uznawane to już jedynie pomocniczo. Ostateczną datą graniczną jest jednak 1 stycznia 2023 roku kiedy to CE oficjalnie przestanie być uznawane na całym terytorium Wielkiej Brytanii oczywiście z wyjątkiem wspomnianej Irlandii Północnej. Co więcej umieszczenie UKCA będzie konieczne praktycznie zawsze bezpośrednio na produkcie np. poprzez wyfrezowanie go. Jest to pierwsze odstępstwo od znaku CE, który jest bardziej liberalny pod kątem umieszczania. W związku z tym wszyscy producenci/importerzy powinni upewnić się do tego czasu, że znak został umieszczony właściwie.
Jakie produkty wymagają nowego oznaczenia UKCA?
Co do zasady UKCA będzie stosowany przy tych samych towarach, które dziś podlegają oznakowaniu CE. Znak UKCA będzie miał zatem zastosowanie w zakresie między innymi:
-
bezpieczeństwa zabawek;
-
rekreacyjnych lub prywatnych jednostek pływających;
-
prostych zbiorników ciśnieniowych;
-
kompatybilności elektromagnetycznej;
-
wag nieautomatycznych;
-
urządzeń pomiarowych;
-
wind;
-
urządzeń i systemów ATEX;
-
sprzętu radiowego;
-
urządzeń ciśnieniowych;
-
środków ochrony osobistej;
-
urządzeń gazowych;
-
maszyn;
-
emisji hałasu;
-
wyrobów wpadających pod ekoprojekt;
-
wyroby aerozolowych;
-
sprzętu elektrycznego niskiego napięcia;
-
ograniczenia substancji niebezpiecznych.
Tak jak w przypadku CE powyższym znakiem oznaczony będzie musiał być sam towar, względnie jego opakowanie, w szczególnych przypadkach będzie ono musiało być także umieszczone w instrukcji obsługi i innych dokumentach.
Również tak samo jak w przypadku oznaczenia CE producent lub jego autoryzowany przedstawiciel musi przechowywać dokumentację do wglądu przez organy nadzoru rynku przez 10 lat od momentu wprowadzenia produktu na rynek. Dokumentacja sama w sobie również jest identyczna do tej wymaganej przez CE i musi przede wszystkim zawierać informację o tym:
-
jak produkt został zaprojektowany oraz wyprodukowany;
-
w jaki sposób odpowiada on obowiązującym go regulacjom;
-
nazwę i adres producenta lub autoryzowanego przedstawiciela oraz miejsca składowania.
-
numer seryjny produktu, a także model albo typ;
-
oświadczenie zgodności z regulacjami;
-
dane uznanej jednostki, która dokonała oceny zgodności;
-
nazwę aktu, wobec którego produkt jest zgodny;
-
datę wydania deklaracji.
Podobnie jak w przypadku znaku CE, w celu uzyskania znaku UKCA, należy dokładnie udokumentować spełnienie norm produktowych aby wystawić deklarację zgodności uzyskać deklarację zgodności, w taki sposób, żeby w razie konieczności dało się możliwie łatwo odtworzyć cały proces na żądanie organów nadzoru. Gdy zostanie to zrobione, tak jak w przypadku oznaczenia CE, należy wystawić deklarację zgodności, która dla potrzeb UKCA nazywa się UK Declaration of Conformity a co jest wymagane, aby towar mógł nosić oznakowanie UKCA. Ten dokument, sporządzony przez producenta lub jego autoryzowanego przedstawiciela, musi być przechowywany do wglądu dla organów wraz z dokumentacją techniczną przez 10 lat. Należy tu jednak dodać, że nie będą uznawane deklaracje łączne, to jest takie wystawione jednocześnie dla CE i dla UKCA. Każde z tych oznaczeń musi mieć swoją własną, osobną deklarację.
O czym musi pamiętać producent/importer?
O tym, że ponownie tak jak w przypadku CE, będzie on musiał upewnić się, że towar posiada informacje dotyczące przedsiębiorstwa, produkty odpowiadają odpowiednim regulacjom, towar przeszedł pozytywnie właściwe badania i posiada wymagane oznaczenia, a dokumentacja techniczna otrzymana od producenta (lub sporządzona samodzielnie) jest właściwa i poprawna pod kątem wymogów ustawowych.
UKCA, UKNI a CE – słowem podsumowania
Jak można było zauważyć zmiana CE na UKCA wcale nie jest tak straszna pod kątem procedur, jak mogłoby się wydawać. Jednakże wiele z nich jest bardzo nowych i nie do końca precyzyjnych, co może utrudniać sprawne przeprowadzenie procedury. Ponadto ze względu na spory pośpiech przy konstruowaniu całego systemu UKCA pojawił się znaczny problem z dostępnością laboratoriów uprawnionych do wykonywania koniecznych badań, co jest szczególnie problematyczne jeśli chodzi o recertyfikację produktów już znajdujących się na rynku. Pozostaje jedynie oczekiwać na to jakie decyzje w tym temacie podejmie brytyjski rząd. Jeśli planujesz wprowadzić swój produkt na rynek brytyjski i nie wiesz jak się do tego zabrać skontaktuj się z nami. Pomożemy!
FAQ
Przede wszystkim w tym zakresie należy wskazać, że okres przejściowy dotyczący możliwości stosowania oznaczenia CE i UKCA niejako równolegle, zakończył się 31 grudnia 2021 roku i trwa jeszcze w ograniczonym zakresie na niektórych terenach UK do końca 2022 roku. Oznacza to, że od 1 stycznia 2023 roku bezwzględnie obowiązkowe stanie się stosowanie oznaczenia UKCA w zakresie wszystkich towarów wprowadzanych na rynek Wielkiej Brytanii.
Aby móc oznaczyć dany produkt oznaczeniem UKCA należy spełnić szereg wymogów formalnych, w których podmiotom wprowadzającym produkt może pomóc kancelaria prawna. Wymogi dotyczą m.in. obowiązku posiadania danych i dokumentów o pochodzeniu produktu, a także wypełnienia deklaracji zgodności.
Obecnie sytuacja stosowania znaku UKCA jest w zasadzie skomplikowana, niemniej jednak za niedługo (bo już od 2023 roku) UKCA będzie bezwzględnie obowiązujący we wszystkich produktach wprowadzanych na rynek brytyjski. Brak tego oznaczenia będzie skutkował brakiem możliwości wprowadzenia danego produktu do obrotu.
Zaufali nam:
