|
11 kwietnia 2023 | Ostatnio zmodyfikowano 17 grudnia, 2023 o 11:53 | Czas na przeczytanie: 7 minut
Pozostałe Artykuły
Partycypacja społeczna
Jedną z nowości ma być zapewnienie udziału obywateli w procesie tworzenia aktów planowania przestrzennego. Regulacje te znajdą się w nowo projektowanym rozdziale 1a zatytułowanym „partycypacja społeczna”. Inicjatywa oddolna ma polegać na dopuszczeniu do procesu prawotwórczego tzw. interesariuszy, czyli:
- osób fizycznych;
- osób prawnych;
- jednostek organizacyjnych;
- jednostek samorządu terytorialnego oraz ich jednostek organizacyjnych;
- organów władzy publicznej;
- innych podmiotów, w tym jednostek pomocniczych gminy oraz organów doradczych i konsultacyjnych.
Partycypacja ma odbywać się poprzez szereg działań, w tym zapewnienie udziału interesariuszy w przygotowywaniu aktów planowania przestrzennego poprzez możliwość wypowiedzenia się, składania wniosków lub uczestnictwa w konsultacjach społecznych. Zgodnie z zamiarem ustawodawcy, wskazane przejawy udziału społeczeństwa mają przyczynić się do właściwego zidentyfikowania potrzeb, zebrania stanowisk i pomysłów w celu wspólnego wypracowania kompromisu, jak również prowadzenia działań edukacyjnych i informacyjnych.
Wnioski do projektu aktu planowania przestrzennego będą wnoszone w postaci papierowej lub elektronicznej. Z kolei konsultacje społeczne są realizowane w jednej z form przewidzianych przez ustawodawcę. Nowa ustawa daje bardzo szerokie pole do manewru w tym zakresie i dopuszcza:
- zbieranie uwag;
- spotkania otwarte, panele eksperckie, warsztaty;
- spotkania plenerowe lub spacery studyjne;
- ankiety lub geoankiety;
- wywiady, punkty konsultacyjne lub dyżury.
Wyniki konsultacji powinny być utrwalone w postaci protokołu, a same działania konsultacyjne prowadzone są przez co najmniej 28 dni. Daje to odpowiednio dużo czasu, aby zainteresowane podmioty podjęły inicjatywę w celu ukształtowania treści aktu planowania przestrzennego.
Czym jest plan ogólny gminy?
Projektowany w nowelizacji art. 13a wprowadza pojęcie planu ogólnego, który ma zastąpić studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy. W założeniu plan ogólny ma objąć teren całej gminy z wyłączeniem terenów zamkniętych innych niż ustalane przez ministra właściwego do spraw transportu, co z kolei ma dokonać przełomu
W uzasadnieniu do projektu nowelizacji podkreślono, iż studium cechuje aktualnie duża niespójność w zakresie przyjmowanego stopnia szczegółowości w formułowaniu ustaleń, przyjmowanej terminologii, układu tekstu i te czynniki stanowią barierę na drodze do integracji informacji o ustaleniach tego dokumentu na poziomie kraju. Dodatkowo wskazano, że studium to bardzo obszerny dokument, o różnym stopniu szczegółowości w poszczególnych gminach, a do tego często niezrozumiały dla odbiorców. Z powyższych względów w miejsce obecnego aktu planistycznego jakim jest studium zaproponowano plan ogólny, który ma charakteryzować się zwięzłą formą i niewielką liczbą ustaleń. Te cechy pozwolą na ujednolicenie treści planów ogólnych na poziomie gmin, porównywanie tych aktów i ich standaryzację.
W przeciwieństwie do obecnego studium, plan ogólny ma mieć charakter aktu prawa miejscowego, a jego zapisy będą wiążące dla ustaleń planów miejscowych jak i decyzji o warunkach zabudowy (w planie ogólnym wyznacza się jednocześnie obszary na których wydanie decyzji o warunkach zabudowy jest w ogóle dopuszczalne).
W nowym akcie planistycznym, obszar nim objęty ma dzielić się w sposób rozłączny na 13 stref planistycznych. Nadto, w planie ogólnym ustalane będą tzw. gminne standardy urbanistyczne. Standardy te dzielić się będą na: przyjmowany obligatoryjnie gminny katalog stref planistycznych i fakultatywne standardy dostępności infrastruktury społecznej.
Co z dotychczasowymi aktami planistycznymi?
Wejście w życie nowelizacji ustawy, w tym planu ogólnego nie pociągnie za sobą utraty mocy przez uchwalone wcześniej miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego. Jeżeli jednak gminy nie uchwalą planu ogólnego do 1 stycznia 2026 roku, utracą możliwość wydawania od tego czasu decyzji o warunkach zabudowy, a także decyzji o lokalizacji inwestycji celu publicznego (jak już wskazywano, decyzje o warunkach zabudowy będą mogły być wydawane tylko dla obszarów, dla których plan ogólny to przewiduje).
W interesie jednostek samorządu terytorialnego leży więc, aby zachować dynamikę zmian legislacyjnych na szczeblu lokalnym.
Co ze zmianami w zakresie renty planistycznej?
Tzw. renta planistyczna (lub: opłata planistyczna) to forma daniny publicznej, którą właściciel nieruchomości albo użytkownik wieczysty płaci jednorazowo na rzecz gminy w określonych okolicznościach. Obecnie jednostka samorządu terytorialnego może nałożyć ją nie później niż w ciągu 5 lat od dnia uchwalenia planu miejscowego, jeśli wartość nieruchomości wzrosła, a właściciel lub użytkownik wieczysty zbywa tę nieruchomość. Wysokość daniny ustalana jest każdorazowo przez radę gminy w formie uchwały i może wynosić od 0 do nawet 30% wzrostu wartości nieruchomości.
W pierwotnej wersji projektu przewidywano zmianę polegającą na tym, że organ wykonawczy gminy ma zawsze pobierać od właściciela albo użytkownika wieczystego opłatę planistyczną w sytuacji gdy doszło do wzrostu wartości nieruchomości na skutek uchwalenia miejscowego planu (niezależnie od tego czy właściciel tę nieruchomość zbywa). Dodatkowo proponowano ustalenie stałej stawki procentowej tej opłaty na poziomie 30%. Wydaje się jednak, że Ministerstwo wycofało się z tego pomysłu, bowiem nowo opublikowany projekt nie zawiera już w/w zmian.
Warunki zabudowy z terminem ważności?
Sporo zamieszania generują pomysły resortu w zakresie terminowości decyzji o warunkach zabudowy. Pierwotny projekt nowelizacji wprowadzał termin obowiązywania decyzji o warunkach zabudowy, który miał wynosić 5 lat od dnia, w którym decyzja stała się prawomocna.
Po etapie konsultacji publicznych wycofano się z tego pomysłu i przedstawiono projekt, w którym warunki zabudowy nie były już ograniczone terminem ważności.
Obecna wersja projektu znów powraca do pomysłu terminowości „wuzetek”. Zgodnie z projektowanym art. 64c „decyzja o warunkach zabudowy wygasa po upływie 5 lat od dnia, w którym stała się prawomocna”. Po upływie tego terminu nie będzie można ubiegać się na podstawie takiej WZ o wydanie decyzji o pozwoleniu na budowę.
Wygaśnięcie – zgodnie z najnowszym pomysłem ustawodawcy – ma nie dotyczyć decyzji, które stały się prawomocne przed dniem wejścia w życie art. 64c.
Zmiany dla fotowoltaiki
W projekcie nowelizacji proponuje się również dodanie przepisu, zgodnie z którym zmiana zagospodarowania terenu dotycząca obiektów handlu wielkopowierzchniowego oraz niezamontowanych na budynku instalacji odnawialnych źródeł energii lokalizowanych:
- na użytkach rolnych klasy I-III i gruntach leśnych,
- na użytkach rolnych klasy IV, o mocy zainstalowanej elektrycznej większej niż 150 kW lub wykorzystywanych do prowadzenia działalności gospodarczej w zakresie wytwarzania energii elektrycznej,
- na gruntach innych niż wskazane w lit. a i b, o mocy zainstalowanej elektrycznej większej niż 1000 kW
następuje na mocy planu miejscowego.
Zintegrowany Plan Inwestycyjny
Nowelizacja wprowadza możliwość uchwalenia przez gminę Zintegrowanego Planu Inwestycyjnego (ZPI). To szczególna forma planu miejscowego obejmująca obszar inwestycji głównej, a potencjalnie również inwestycji uzupełniającej, podejmowana przez radę gminy na wniosek inwestora. Przed uchwaleniem ZPI gmina będzie prowadziła z inwestorem negocjacje w zakresie treści projektu umowy urbanistycznej oraz projektu zintegrowanego planu inwestycyjnego, organizowane będą także konsultacje społeczne.
Umowa urbanistyczna ma być zawierana w formie aktu notarialnego. Jej treść będzie ustalana indywidualnie, ale może zobowiązywać inwestora m.in. do:
- realizacji inwestycji uzupełniającej;
- przekazania nieruchomości stanowiących część przedmiotu inwestycji głównej;
- pokrycia całości lub części kosztów realizacji inwestycji uzupełniającej;
- pokrycia całości lub części poniesionych przez gminę kosztów uchwalenia ZPI.
Z kolei gmina może zobowiązać się w umowie do realizacji inwestycji uzupełniającej, jeśli wchodzi ona w zakres zadań własnych jednostki samorządu terytorialnego, a także zwolnienia inwestora z obowiązku zapłaty renty planistycznej.
Prace w Ministerstwie nad projektem cały czas trwają, obecnie został on skierowany do rozpatrzenia przez Komisję Prawniczą. Warto śledzić na bieżąco poczynania legislacyjne, bowiem koncepcje ustawodawcy kilkakrotnie się już zmieniały, a ostateczny kształt projektu będzie miał istotny wpływ na sposób kształtowania otaczającej nas przestrzeni.
Zaufali nam:
