Postępowanie układowe a przyspieszone postępowanie układowe – różnice, wady i zalety.

Przyspieszone postępowanie układowe jest to jedno z postępowań restrukturyzacyjnych, którego celem jest uniknięcie upadłości przedsiębiorstwa poprzez zawarcie układu z wierzycielami. W układzie określa się przede wszystkim nowe warunki spłaty zobowiązań- tj. ustalenie nowego harmonogramu ratalnego, umorzenie części zobowiązania czy określenie początkowego terminu realizacji świadczenia objętego układem.

Przyspieszone postępowanie układowe inicjowane jest przez wniosek dłużnika o otwarcie przyspieszonego postępowania układowego. Przepisy prawa restrukturyzacyjnego przewidują, że sąd powinien rozpoznać wniosek o wszczęcie przyspieszonego postępowania układowego w terminie tygodnia od dnia jego złożenia przez dłużnika. Po takim otwarciu przyspieszonego postępowania i zatwierdzeniu spisu wierzytelności, można przystępować do kolejnych kroków w przyspieszonym postępowaniu układowym w ramach planu restrukturyzacyjnego przy zgromadzeniu wierzycieli na potrzeby ustalania spisu wierzytelności spornych i przygotowywania propozycji dla sędziego komisarza terminie propozycji układowych po otwarciu postępowania z zakresie sprawowania zarządu.

Przyspieszone postępowanie układowe powinno trwać możliwie krótko- około 4 miesięcy. Analiza obecnie prowadzonych przyspieszonych postępowań układowych prowadzi jednak do wniosku, że te postępowania trwają znacznie dłużej- od kilku do kilkunastu miesięcy (a nawet kilka lat, w przypadku dużych podmiotów ze skomplikowaną strukturą zadłużenia). Szerzej kwestię przyspieszonego postępowania układowego opisujemy także w tym tekście

Zalety przyspieszonego postępowania układowego

Obiektywnie patrząc na regulację przyspieszonego postępowania układowego trzeba wskazać, że przepisy (przynajmniej teoretycznie) przewidują, że postępowanie powinno sprawnie się rozpocząć i sprawnie zakończyć- w ciągu kilku miesięcy przedsiębiorca powinien mieć jasność, czy udało się zrestrukturyzować jego zadłużenie, czy też nie.

Również sama ochrona przeciwegzekucyjna w zasadzie jest uregulowana bardzo korzystnie dla przedsiębiorców- po rozpoczęciu restrukturyzacji doprowadza do zawieszenia postępowań restrukturyzacyjnych, obejmuje kluczowe umowy zakazem wypowiadania, czy umożliwia tzw. moratorium płatnicze.

Praktyka w tym zakresie jednak jest różna i w obecnych realiach sądowych wnioski dłużników są rozpatrywane znacznie dłużej niż przewidziany w przepisach tydzień. Same postępowania także trwają znacznie dłużej niż opisywane powyżej kilka miesięcy. W obecnym stanie prawnym zatem w zasadzie korzystniejsze dla przedsiębiorców od przyspieszonego postępowania układowego jest postępowanie o zatwierdzenie układu, które opisujemy w tym tekście.

Wady przyspieszonego postępowania układowego

Z pewnością wadą przyspieszonego postępowania układowego jest fakt, że formalna ochrona (np. przeciwegzekucyjna czy przeciwko wypowiadaniem kluczowych umów) jest przyznawana firmie dopiero w momencie rozpatrzenia wniosku przez sąd. Termin tygodniowy, w którym sąd powinien rozpoznać wniosek, jest w zasadzie wyłącznie terminem instrukcyjnym, czyli mający charakter wyłącznie porządkowy. Naruszenie tego terminu nie wywołuje żadnych ujemnych skutków dla sądu. Z tego względu, jeżeli przedsiębiorcy zależy na szybkim uzyskaniu ochrony przed egzekucją komorniczą, warto rozważyć także zastosowanie innych rodzajów postępowań- np. postępowania o zatwierdzenie układu

Drugim istotnym ograniczeniem w kontekście przyspieszonego postępowania układowego jest niemożność zastosowania tego trybu restrukturyzacji w przypadku wielu spornych wierzytelności. Może być to poważną wadą zwłaszcza, gdy z udziałem przedsiębiorcy toczy się wiele spraw spornych związanych np. z wadliwością wykonywanych zleceń, czy roszczeniami gwarancyjnymi. W takiej sytuacji konieczny jest wybór innych instrumentów przewidzianych przez prawo- przyspieszone postępowanie układowe w takiej sytuacji nie może zostać rozpoczęte.

Analizując specyfikę postępowania układowego i przyspieszonego postępowania można dojść do wniosku, że te postępowania są do siebie bardzo podobne. W zasadzie oba te rodzaje restrukturyzacji mogą umożliwić dłużnikowi porozumienie się z wierzycielami poprzez układ, zapewniają ochronę przeciwegzekucyjną oraz odbywają się z udziałem sądu restrukturyzacyjnego. Wniosek ten jest jednak błędny, bo są to postępowania, w których występują znaczne różnice.

Największą różnicą jest jednak to, że postępowanie układowe może być prowadzone, jeżeli suma wierzytelności spornych uprawniających do głosowania nad układem przekracza 15% sumy wszystkich wierzytelności uprawniających do głosowania nad układem. Przyspieszone postępowanie układowe nie może być prowadzone w takiej strukturze zadłużenia, co jasno wynika z przepisów prawa restrukturyzacyjnego.

Przyspieszone postępowanie układowe wszczynane jest co do zasady szybciej niż postępowanie układowe (i ma to odzwierciedlenie wprost w przepisach). Oczywiście przepisy nie zawierają terminu „sztywnego” do rozpatrzenia wniosku restrukturyzacyjnego, aczkolwiek praktyka pokazuje, że przyspieszone postępowanie układowe przebiega zauważalnie szybciej, niż postępowanie układowe.

Ponadto, przepisy nie dopuszczają możliwości ustanowienia tymczasowego nadzorcy sądowego w przypadku przyspieszonego postępowania układowego.

Wybór najlepszego dla danego przedsiębiorstwa trybu restrukturyzacji w wielu przypadkach budzi wiele uzasadnionych wątpliwości po stronie osób decyzyjnych. Dotyczy to zwłaszcza zarządów spółek czy przedsiębiorców prowadzących działalności jednoosobowe. Zarówno przyspieszone postępowanie układowe, jak i postępowanie układowe mają swoje wady i zalety- warto dokładnie przeanalizować te aspekty z udziałem profesjonalnego doradcy. Nasza kancelaria świadczy usługi w zakresie prawa restrukturyzacyjnego, w tym obejmujące przyspieszone postępowanie układowe ) – zatem jeżeli Państwa przedsiębiorstwo znajduje się w trudnej sytuacji finansowej, zachęcamy do kontaktu.