OPŁATA ADIACENCKA – CZYM JEST I KOGO DOTYCZY?

Kolejną wspomnianą już kategorią podmiotów zobowiązanych do uiszczenia opłaty adiacenckiej są właściciele lub użytkownicy wieczyści (którzy na podstawie odrębnych przepisów nie mają obowiązku wnoszenia opłat rocznych za użytkowanie wieczyste lub wnieśli, za zgodą właściwego organu, jednorazowo opłaty roczne za cały okres użytkowania wieczystego) nieruchomości, które w wyniku podziału zyskały na wartości. Rzeczoznawca majątkowy porównuje wartości z dwóch dat – dnia wydania decyzji zatwierdzającej podział nieruchomości oraz z dnia, w którym decyzja zatwierdzająca podział nieruchomości stała się ostateczna.

Wartość nieruchomości po podziale przyjmuje się jako sumę wartości działek możliwych do samodzielnego zagospodarowania wchodzących w skład nieruchomości podlegającej podziałowi.

Wprowadzenie opłaty w tym przypadku nie jest obowiązkowe, a jedynie możliwe. Decyzja podejmowana jest w ramach uznania administracyjnego i daje organowi możliwość wyboru rozstrzygnięcia. Stawka procentowa, nie może być wyższa, niż 30% wzrostu wartości nieruchomości.

Rozliczenie należności następuje co do zasady w formie pieniężnej. Dopuszczono jednak możliwość rozliczenia jej w formie przeniesienia na rzecz gminy praw do działki gruntu wydzielonej w ramach dokonanego podziału. Następuje to za pomocą ugody.

Opłata w przypadku scalenia i podziału nieruchomości

Scalenie i podział nieruchomości to proces prowadzący do przekształcenia niekorzystnie ukształtowanych nieruchomości, w celu umożliwienia ich wykorzystania i zgodnie ze wskazaniem mpzp. Rezultatem jest bardziej racjonalny przebieg granic działek, a także korzystniejszy układ pod względem dostępu do dróg i urządzeń infrastruktury technicznej.

Z tytułu wzrostu wartości nieruchomości będącego wynikiem scalenia i podziału właściciele, użytkownicy wieczyści oraz posiadacze samoistni są zobowiązani do wniesienia opłat adiacenckich, których wysokość nie może przekroczyć 50% wzrostu wartości nieruchomości.

Opłata jest ustalana na podstawie różnicy wartości nieruchomości dotychczasowej, określonej na dzień wejścia w życie uchwały o przystąpieniu do scalenia i podziału, i wartości nieruchomości przyznanej po scaleniu i podziale, określonej na dzień wejścia w życie uchwały o scaleniu i podziale nieruchomości, podlega ona waloryzacji na dzień wydania decyzji o opłacie adiacenckiej.

Wartość nieruchomości wydzielonych w wyniku scalenia i podziału rzeczoznawca majątkowy określa z uwzględnieniem planowanych przez gminę inwestycji infrastruktury technicznej, pomimo że nie są one jeszcze zrealizowane. Zasada ta obowiązuje również w przypadku, gdy inwestycje te będą realizowane ze środków uczestników scalania i podziału nieruchomości. Wtedy jednak wartość nieruchomości z uwzględnieniem urządzeń infrastruktury technicznej będzie pomniejszona o wartość nakładów poniesionych przez uczestników scalenia i podziału nieruchomości.

W art. 107 ust. 5 u.g.n. ustawodawca przewidział możliwość rozliczenia należności z tytułu opłaty adiacenckiej lub z tytułu zaległości we wniesieniu tej opłaty w formie przeniesienia na gminę prawa do działki gruntu wydzielonej w wyniku podziału. Nie jest możliwe przeniesienie na gminę praw do innej działki niż ta, która została wydzielona w wyniku scalenia i podziału.

Czy da się obejść obowiązek wniesienia opłaty?

Ustawa o gospodarce nieruchomościami nie przewiduje zwolnień z opłaty adiacenckiej. Możliwe są jednak ulgi oraz umorzenie opłaty w przypadkach przewidzianych w ustawie o finansach publicznych. Należności mogą być umorzone w całości np. w momencie śmierci zobowiązanego, który nie pozostawił żadnego majątku, wykreśleniu osoby prawnej z rejestru w przypadku braku majątku, lub gdy zachodzi interes publiczny.

Na wniosek dłużnika należności mogą być umorzone w całości w przypadkach uzasadnionych ważnym interesem dłużnika lub interesem publicznym. Opłatę można też umorzyć w części w przypadkach uzasadnionych względami społecznymi lub gospodarczymi, w szczególności możliwościami płatniczymi dłużnika. Istnieje również możliwość rozłożenia kwoty na roczne raty na okres do lat dziesięciu.