Kto może być nadzorcą układu?
Zgodnie z art. 24 Prawa restrukturyzacyjnego, Nadzorcą może być osoba fizyczna, która:
- posiada pełną zdolność do czynności prawnych,
- zdobyła licencję doradcy restrukturyzacyjnego,
- ma konto doradcy restrukturyzacyjnego w systemie teleinformatycznym obsługującym postępowanie sądowe.
Nadzorcą może być też spółka handlowa jeżeli:
- jej wspólnicy ponoszący odpowiedzialność za zobowiązania spółki bez ograniczenia całym swoim majątkiem albo członkowie zarządu reprezentujący spółkę posiadają licencję doradcy restrukturyzacyjnego oraz
- ma konto doradcy restrukturyzacyjnego w systemie teleinformatycznym obsługującym postępowanie sądowe.
Jednocześnie, ustawa przewiduje kilka przesłanek, których spełnienie powoduje, że dana osoba nie może pełnić funkcji nadzorcy układu. Są to głównie sytuację, które mogłyby powodować konflikt interesów ze względu na pewne więzy rodzinne czy biznesowe łączące dłużnika z nadzorcą co sprawiłoby, że mógłby on nie móc kontrolować czynności dłużnika dotyczące jego majątku.
Przede wszystkim, nadzorcą układu nie mogą być wierzyciele lub dłużnicy danego dłużnika. Wierzycielem lub dłużnikiem jest każda osoba pozostająca w pewnych stosunkach handlowych z dłużnikiem, jeżeli rozliczenia z tych stosunków nie zostały zakończone przed momentem otwarcia postępowania restrukturyzacyjnego. Wyjątkiem jest oczywiście zawierana pomiędzy dłużnikiem a nadzorcą układu umowa doradztwa restrukturyzacyjnego. Nie ma natomiast przeszkód, by nadzorcą została osoba, która była w przeszłości wierzycielem lub dłużnikiem restrukturyzowanego podmiotu, ale odpowiedni dług (wierzytelność) zostały już uregulowane.
Ponadto prawo wyklucza możliwość zawarcia umów ze względu na więzy rodzinne – wykluczone jest mianowanie nadzorcą małżonka, wstępnego (rodzica, dziadka), zstępnego (dzieci, wnuki), rodzeństwa, powinowatego dłużnika lub jego wierzyciela w tej samej linii czy stopniu. Nie można mianować nadzorcą osoby adoptowanej lub małżonka takiej osoby oraz osoby, która pozostaje z dłużnikiem w faktycznym związku i prowadzi z nim wspólnie gospodarstwo domowe.
Wyłączeniu podlegają także pracownicy dłużnika oraz inne osoby, które świadczyły usługi na jego rzecz na podstawie innego stosunku prawnego, z wyjątkiem wykonywania na rzecz dłużnika czynności doradztwa restrukturyzacyjnego. Wyłączeni są zatem np. zleceniobiorcy albo osoby zatrudnione na podstawie kontraktu menadżerskiego.
Ustawa wyklucza także zawarcie umowy z członkiem organu, prokurentem lub pełnomocnikiem dłużnika, który
- jest lub w okresie dwóch lat przed złożeniem wniosku restrukturyzacyjnego był wspólnikiem, lub akcjonariuszem dłużnika,
- i posiadał więcej niż 5% akcji lub
- miał więcej niż 5% udziału w kapitale zakładowym dłużnika.
Niedopuszczalne jest także zawarcie umowy ze spółką, jeżeli:
- ma lub miała powiązania z dłużnikiem, lub
- jest lub była członkiem organu, prokurentem lub pełnomocnikiem takiej spółki, lub
- jest lub w okresie dwóch lat przed złożeniem wniosku była wspólnikiem, lub akcjonariuszem dłużnika,
- posiadała więcej niż 5% akcji lub
- miała więcej niż 5% udziału w kapitale zakładowym dłużnika.
Ile kosztuje zatrudnienie nadzorcy układu? Jak obliczyć wysokość jego wynagrodzenia?
W przeciwieństwie do pozostałych rodzajów zarządców czy nadzorców w postępowaniu restrukturyzacyjnym, ustawa nie reguluje szczegółowo kwestii wynagrodzenia nadzorcy układu (z pewnym wyjątkiem dotyczącym mikroprzedsiębiorców). W praktyce zatem ustawodawca zostawił wynagrodzenie kwestii ustaleń między dłużnikiem a nadzorcą. Warunki wynagrodzenia nie podlegają kontroli z ze strony sądu, odmiennie jak w pozostałych postępowaniach restrukturyzacyjnych.
Porozumieniu między nadzorcą a dłużnikiem zostawiono także kwestię formy płatności wynagrodzenia. Zatem wynagrodzenie może mieć charakter ryczałtowy, płatny jednorazowo za całość postępowania. Może też być płatne miesięczne lub w innych okresach rozliczeniowych. Nie ma przeszkód, aby podstawowe wynagrodzenie zwiększyć o success fee: wtedy nadzorca otrzyma wynagrodzenie dodatkowe za sukces w postaci prawomocnego zatwierdzenia układu.
W praktyce wynagrodzenie zazwyczaj jest zależne od czynników takich jak kwota wierzytelności, skomplikowanie sprawy, czy liczba wierzycieli. Bardzo często pojawia się także wspomniane success fee. Wysokość wynagrodzenia zależeć będzie zatem od indywidualnego przypadku.
Jak wspomniano, w postępowaniu dotyczącym mikroprzedsiębiorcy ustawodawca sformułował kilka ograniczeń. Jeżeli dłużnik jest mikroprzedsiębiorcą, wynagrodzenie dla nadzorcy nie może przekroczyć kwoty stanowiącej 15 % wartości dywidendy dla wierzycieli przewidzianej treścią układu (kwota ta podlega jednak podwyższeniu, jeśli dywidenda przekroczy 100 tysięcy zł lub 500 tysięcy zł). Jeżeli natomiast nie doszłoby do zawarcia układu, wynagrodzenie nadzorcy nie może przekroczyć dwukrotności średniego miesięcznego wynagrodzenia z sektorze przedsiębiorstw bez wypłat nagród z zysków w III kwartale roku poprzedzającego postępowanie.
Funkcja nadzorcy układu – słowem podsumowania
Ustawodawca pozostawił zatem dłużnikowi pewną swobodę odnośnie kwestii mianowania nadzorcy układu oraz określenia jego wynagrodzenia. Prawo Restrukturyzacyjne zawiera jednak przepisy ograniczające możliwy konflikt interesów między wierzycielami, dłużnikiem a nadzorcą, wyłączając niektóre osoby z kręgu nadzorców.
Swoboda określenia wynagrodzenia ma w zasadzie jedno ograniczenie dotyczące mikroprzedsiębiorców. Ograniczenie to ma za zadanie chronić dłużników o mniejszym potencjale finansowym przed zawieraniem z doradcami restrukturyzacyjnymi umów, które mogą znacznie utrudnić wykonanie układu.
Jeżeli są Państwo zainteresowani zawarciem układu oraz mianowaniem nadzorcy lub zastanawiają się nad kosztami jego wynagrodzenia, zapraszamy do kontaktu z naszymi ekspertami. Jeśli interesuje Państwa tematyka restrukturyzacji, zapraszamy do zapoznania się z informacjami na jej temat: https://rpms.pl/restrukturyzacja-czym-jest-i-kto-moze-z-niej-skorzystac/.
Pytania i odpowiedzi
Nie. Ustawa wyłącza krewnych, pracowników, zleceniobiorców czy osoby zatrudnione na umowę o dzieło albo kontrakt menadżerski z kręgu możliwych nadzorców układu. Nadzorcą nie może być także stały partner danej osoby oraz jej dłużnik ani wierzyciel.
Nie, wynagrodzenie nadzorcy układu określają dłużnik i nadzorca w umowie. W praktyce zależne jest ono od wysokości wierzytelności, ilości wierzycieli oraz – bardzo często – powodzenia w zawarciu układu.
Tak, prawo restrukturyzacyjne wprost wskazuje, że nadzorca musi mieć licencję doradcy restrukturyzacyjnego.
Zaufali nam: