ROZPORZĄDZENIE PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY (UE)
2018/848 Z DNIA 30 MAJA 2018 R. W SPRAWIE PRODUKCJI EKOLOGICZNEJ I ZNAKOWANIA PRODUKTÓW EKOLOGICZNYCH I UCHYLAJĄCE ROZPORZĄDZENIE RADY (WE) NR 834/2007
Od 1 stycznia 2021 miały nas obowiązywać nowe przepisy dotyczące rolnictwa ekologicznego, jednakże zarówno Parlament Europejski, państwa będące, jak i nie będące członkami Unii Europejskiej zgłosiły potrzebę późniejszego wprowadzenia tych regulacji, czego przyczynę stanowiły opóźnienia związane z tworzeniem wtórnych aktów prawnych wynikające z epidemii Covid-19. Z powodu panującej na pandemii procesy prawotwórcze w zakresie wtórnego prawa Unii Europejskiej jak i praw poszczególnych państw zostały znacznie zahamowane. Część państw członkowskich nie zdążyła prawidłowo przygotować się na wdrożenie planowanych zmian, a niewątpliwa zapaść w zakresie funkcjonowania zdrowia publicznego w Unii Europejskiej znacząco wpłynęła na prace Komisji Europejskiej zobligowanej przez prawodawcę do sporządzenia aktów wykonawczych, które są warunkiem tego, by móc wdrożyć omawianie rozporządzenie.
Zostało już potwierdzone opóźnienie o rok wejścia w życie zmian rozporządzenia 2018/848, które będą stosowane od 1 stycznia 2022 r. Odroczony został również termin wygaśnięcia uznania państw trzecich, które zostały uznane za równoważne, o rok do dnia 31 grudnia 2026 r. Umożliwi to administracjom krajowym na kompletne dostosowanie się odpowiednich instytucji do nowych zapisów lub modyfikację statusu w formie podpisania umowy handlowej z Unią Europejską, byśmy mogli uniknąć jakichkolwiek problemów w obrocie produktami ekologicznymi (motyw 7 rozporządzenia 2020/1693). Z kolei zakończenie uznania organów kontrolnych i jednostek certyfikujących w państwach trzecich (motyw 8 rozporządzenia 2020/1693) zostało odłożone do końca 2024 r. Chcielibyśmy więc zwrócić Państwa uwagę na to jakie zmiany wejdą w życie, mające znaczenie zarówno dla konsumentów i producentów.Wyrażam zgodę na kontakt oraz akceptuję Politykę Prywatności
Ogólny trend przyczynił się do ekspansji dobrej żywności, szybkiego powstawania coraz większych ilości gospodarstw ekologicznych na świecie, rosnących obszarów pod uprawę i produkcję lepszej żywności. Stanowi to bezpośrednią odpowiedź na popyt na wielu rynkach związaną ze wzrostem świadomości społeczeństw i konsekwencjach przemysłowego wytwarzania żywności, która znacznie wpłynęła a nasze zdrowie, jakość pożywienia i stan środowiska naturalnego. Coraz większy problem stanowią oczekiwania klientów, którzy chcą dużo, dobrej jakości i tanio. Wchodzące wkrótce w życie regulacje mają na celu przyczynienie się wzrostu eko sektora, co było zagrożone z powodu zdezaktualizowanych obowiązujących rozwiązań prawnych. Należy też wskazać, że na terenie Unii nie były one przecież dotąd spójne z powodu odmiennych kryteriów w zakresie wytwarzania produktów organicznych w różnych krajach, przy czym stosowanie zasady równoważności w stosunku dystrybutorów importowanej żywności przyczyniła się do tego, że wobec producentów z tego samego kraju nie stosowano identycznych standardów. Wprowadzenie nowych zasad ma być znaczącym wsparciem dla ekologicznej produkcji w całej Unii, gwarantując większą konkurencyjność dla gospodarstw, które ją stosują i jednocześnie, co bardzo ważne, chronić konsumentów przed oszustwami i nieuczciwymi praktykami ze strony producentów i dystrybutorów certyfikowanych produktów spożywczych.
Omawiające kwestię uregulowań rynku unijnego warto przy okazji zwrócić uwagę na dane liczbowe:
- W skali całej Unii funkcjonuje ponad 10 mln gospodarstw rolnych.
- Około wytwórstwa z rolnictwa znajduje się 1/3 w Rumunii, 13 % w Polsce, kolejne miejsca należą do Włoch i Hiszpanii.
- Od momentu wstąpienia do Unii liczba środków kierowanych do obszarów wiejskich wzrosła 15-krotnie.
- Sektor żywności ekologicznej wzrósł w ciągu ostatnich 10 lat o 125 %, w tym w latach 2012-2016 o prawie 48 %.
- Konsumenci na ekożywność przeznaczają już ponad 30 mld euro.
- Pod uprawy ekologiczne przeznacza się w Unii Europejskiej 12,5 mln hektarów, co stanowi około 7% użytków rolnych wspólnoty.
- Unijnym przodownikiem w upraw ekologicznych jest Austria z areałem zajmującym aż 21 %, następnie Szwecja, Estonia, Czechy i Łotwa.
- W Polsce ekorolnictwo stanowi zaledwie około 3,7 %, zajmując co raz mniejszą powierzchnię z jednoczesnym spadkiem liczby producentów przy wzrastającej podaży (dane na podstawie raportu NIK na 2019 r.).
Uprawy ekologiczne w Polsce pokazują także tendencję przeciwną do tej niż w innych państwach Unii Europejskiej, gdzie zanotowano 25 % wzrostu w przeciwieństwie do takiego samego spadku w naszym kraju.
Poniżej prezentujemy zmiany, na które naszym zdaniem warto zwrócić uwagę:
- Zaostrzenie kontroli
Wszyscy operatorzy w łańcuchu dostaw żywności będą kontrolowani na miejscu, co najmniej raz w roku, a ci, u których kontrole nie wykażą nieprawidłowości przez trzy kolejne lata, będą podlegać kontroli raz na dwa lata. - Uczciwsza konkurencja
W sposób szczególny chodzi o ułatwienie relacji między europejskimi wytwórcami a ich konkurentami spoza Unii Europejskiej. Producenci
z krajach trzecich, którzy chcą sprzedawać swoje produkty na rynku unijnym, będą podlegali takim samym regułom w zakresie produkcji i kontroli. wcześniej musieli spełniać tylko podobne standardy). Zawierane umowy handlowe z krajami z zewnątrz ułatwią eko sprzedawcom wejście na rynek pozaeuropejski. - Pestycydy w żywności ekologicznej
Rolnicy zostaną zobowiązani do zwiększenia ostrożności w celu przypadkowego uniknięcia możliwości zanieczyszczenia niedozwolonymi pestycydami lub nawozami sztucznymi. Produkt nie będzie mógł być uznany za organiczny, jeśli będzie to konsekwencją oszustwa lub zaniedbania. - Ekologiczne nasiona i zwierzęta
W każdym państwie Unii będzie funkcjonowała komputerowa baza danych obejmująca informacje dotyczące dostępności ekologicznych nasion
i zwierząt. - Tradycyjny czy ekologiczny?
Będzie można wytwarzać produkty w sposób tradycyjny i ekologiczny, ale ważne będzie podkreślenie rozróżnienia w ramach tego podziału. - Ułatwienie procedur certyfikacji mniejszych rolników
Dodatkowo powstanie nowy system przyznawania certyfikatów grupowych, np. dla grup producentów, by wspierać niewielkie gospodarstwa rolne. Taki wspólny proces zmniejszy koszty zarówno certyfikacji, jak i obciążenie kontrolą, rozkładając to na kilka osób. - Nowe produkty
Do klasyfikacji w kategorii ekologiczne będą mogły być produkty, które dotąd nie były brane pod uwagę, takie jak: sól, korek, olejki eteryczne, wosk pszczeli, liście winorośli. Do tej listy będą mogły być dopisywane kolejne pozycje.
Pełen tekst rozporządzenia 2020/1693 wraz ze szczegółowym wykazem zmienionych terminów dostępny jest pod adresem:
W następnych artykułach poruszymy kwestie Wspólnej Polityki Rolnej w kontekście Nowego Zielonego Ładu i stosowanego nazewnictwa w prawie żywnościowym. Jesteśmy do Państwa dyspozycji we wszelkich kwestiach związanych z lokalnym, krajowym i międzynarodowym handlem produktami spożywczymi, wspieramy rolników, wytwórców, konsumentów i wszelkie inicjatywy związane z agrobiznesem. Szczególne relacje łączą nas z krajami Basenu Morza Śródziemnego.
