Jakie wierzytelności umieścić w spisie wierzytelności?
Zgodnie z przytoczonym wyżej przepisem, w spisie wierzytelności powinny być zawarte wszelkie wierzytelności osobiste w stosunku do dłużnika (a więc zarówno wierzytelności pieniężne oraz niepieniężne, jak i wierzytelności cywilnoprawne oraz publicznoprawne), które powstały przed dniem otwarcia postępowania restrukturyzacyjnego.
Oznacza to, że w spisie wierzytelności nie należy umieszczać informacji o wierzytelnościach, które powstały po dniu wydania przez sąd postanowienia o rozpoczęciu postępowania restrukturyzacyjnego (ewentualnie w przypadku postępowania o zatwierdzenie układu: po dniu układowym).
W spisie wierzytelności powinny być przy tym ujęte wszelkie wierzytelności objęte układem z mocy prawa, a także wierzytelności objęte układem za zgodą wierzyciela w ramach postanowienia uwzględniającego sprzeciw czy pominięcia wierzytelności jeśli chodzi o sporządzenie spisu wierzytelności w ramach postępowania restrukturyzacyjnego.
Obowiązek ujęcia w spisie wierzytelności wszelkich wierzytelności każe także wspomnieć w nim o wierzytelnościach zastrzeżonych pod warunkiem (zarówno zawieszającym, jak i rozwiązującym) – o ile oczywiście do momentu otwarcia postępowania restrukturyzacyjnego nie zaszedł warunek, który oznaczałby rozwiązanie takiej wierzytelności.
W doktrynie oraz orzecznictwie nie ma natomiast jednomyślności, co do wskazywania w spisie, wierzytelności nieobjętych układem. Mimo że w przepisach rozdziału drugiego Ustawy z dnia 15 maja 2015 r. – Prawo restrukturyzacyjne na próżno szukać wzmianki o tego rodzaju wierzytelnościach, to część specjalistów wskazuje, że warto o nich wspomnieć w spisie, mając na uwadze względy praktyczne (a więc cel spisu, jakim jest ukazanie pełnej sytuacji dłużnika). Podkreśla się również, że w rozpatrywanych regulacjach określających wierzytelności umieszczane w spisie, brak literalnego wyłączenia wierzytelności nieobjętych układem. W tym samym kontrowersyjnym duchu i z tych samych powodów padają również wskazania o tym, że w spisie wierzytelności warto ująć także wierzytelności przyszłe, co do których istnieją przesłanki, że powstaną.
Spis wierzytelności – ważne jest prawidłowe określenie sumy!
Zgodnie z artykułem 76 ustępem 2 Ustawy z dnia 15 maja 2015 r. – Prawo restrukturyzacyjne: „Umieszczenie wierzytelności w spisie wierzytelności określa sumę, z którą wierzyciel uczestniczy w postępowaniu restrukturyzacyjnym”.
Powyższy przepis oznacza, że każdy wierzyciel powinien zadbać o to, aby suma jego wierzytelności była w prawidłowej wysokości. Wielkość tej sumy w sposób oczywisty przekłada się bowiem również na siłę głosu wierzyciela w danym postępowaniu restrukturyzacyjnym, a także sumę, która wynikać będzie z przyszłego ewentualnego tytułu egzekucyjnego.
Treść spisu wierzytelności
Całą treść spisu wierzytelności określa z kolei artykuł 86 Ustawy z dnia 15 maja 2015 r. – Prawo restrukturyzacyjne.
Zgodnie z nim w spisie wierzytelności odrębnie powinny zostać umieszczone:
- Wierzytelności objęte układem z mocy prawa; oraz
- Wierzytelności objęte układem za zgodą wierzyciela.
Spis wierzytelności natomiast powinien składać się, z umieszczonych w odpowiednich rubrykach, następujących składowych:
- Liczby porządkowej;
- Dokładnych danych wierzyciela (a więc jego imienia i nazwiska oraz numeru PESEL albo jego nazwy i numeru w KRS, albo innych danych umożliwiających jego jednoznaczną identyfikację);
- Sumy wierzytelności (a więc składającego się na nią kapitału i odsetek) oraz sumy, według której obliczany będzie głos wierzyciela w głosowaniu nad układem;
- Informacji, o rodzaju zabezpieczenia wierzytelności (oraz o tym, czy takie zabezpieczenie w ogóle istnieje). Zabezpieczenie to może mieć zarówno charakter rzeczowy, jak i osobisty;
- Informacji, czy wierzytelność jest uzależniona od warunku (zawieszającego lub rozwiązującego);
- Informacji, czy w stosunku do wierzyciela zachodzą okoliczności, wyłączające prawo głosu, ze względu na takie sytuacje jak:
- Wierzytelność współdłużnika, poręczyciela, gwaranta lub banku otwierającego akredytywy;
- Wierzytelność nabyta w drodze przelewu lub indosu po otwarciu postępowania restrukturyzacyjnego;
- Wierzytelność wierzyciela będącego małżonkiem dłużnika, jego krewnym lub powinowatym w linii prostej, krewnym lub powinowatym w linii bocznej do drugiego stopnia włącznie, przysposabiającym dłużnika lub przez niego przysposobionym;
- Wierzytelność osoby uprawnionej do reprezentowania spółki handlowej, która jest dłużnikiem;
- Wierzytelność wspólnika ponoszącego odpowiedzialność za zobowiązania spółki (która jest dłużnikiem) całym swoim majątkiem;
- Uzasadnienia;
- Informacji, czy wierzyciel wyraził zgodę na objęcie wierzytelności układem (dotyczy wierzytelności objętych układem za zgodą wierzyciela);
- Sumy wszystkich wierzytelności umieszczonych w spisie wierzytelności, a jeżeli w spisie uwzględniony został podział wierzytelności na grupy – również sumę wierzytelności dla każdej z tych grup.
Powyższe elementy spisu wierzytelności to katalog zamknięty. Oznacza to, że spis wierzytelności nie może zawierać żadnych innych informacji, które niemożliwe są do przyporządkowania do którejś z kategorii tego katalogu. Brak jakiegokolwiek z tych elementów będzie natomiast oznaczał niespełnienie wymagań, a co za tym idzie wezwanie autora spisu do uzupełnienia jego braków.
Na podstawie czego sporządzić spis wierzytelności?
Spis wierzytelności, zgodnie z artykułem 84 ustępem 1 Ustawy z dnia 15 maja 2015 r. – Prawo restrukturyzacyjne, sporządza się na podstawie:
- Ksiąg rachunkowych;
- Wpisów w księgach wieczystych;
- Wpisów w rejestrach;
- Innych dokumentów dłużnika.
W przypadku postępowania sanacyjnego, otwartego na podstawie uproszczonego wniosku, wpis wierzytelności sporządza się natomiast w zakresie, w jakim jest to możliwe, na podstawie spisu wierzytelności sporządzonego we wcześniejszym postępowaniu restrukturyzacyjnym.
Spis wierzytelności spornych
Zdarzyć może się, że w danym postępowaniu restrukturyzacyjnym wystąpią tak zwane wierzytelności sporne, a więc wierzytelności, co do których istnienia, powstał spór. W takim przypadku konieczne jest utworzenie, obok standardowego spisu wierzytelności, także drugiego spisu, który w całości poświęcony będzie właśnie takim wierzytelnościom.
Spis wierzytelności spornych tworzony jest przy tym w sposób identyczny, jak spis wierzytelności bezspornych, z tą tylko różnicą, że należy w nim jeszcze przedstawić odpowiednią podstawę sporu.
Podstawa sporu to z kolei zgodnie z Postanowieniem Sądu Najwyższego z dnia 7 listopada 2013 r. o sygn. akt: V CSK 515/12: „zespół okoliczności faktycznych, które charakteryzują stosunek prawny w postępowaniu pomiędzy zainteresowanymi i z których wywodzone jest roszczenie”.
Powyższe oznacza, że konieczne jest tu przedstawienie tylko i wyłącznie takich faktów, z których wynika (lub wyniknąć może) dana wierzytelność.
Pytania i odpowiedzi
Tak, mówi o tym wprost artykuł 83 Ustawy z dnia 15 maja 2015 r. – Prawo restrukturyzacyjne. Wierzytelność w walucie obcej, bez względu na termin jej wymagalności, uwzględnia się w spisie wierzytelności, po przeliczeniu jej na złotówki według średniego kursu w NBP na dzień otwarcia postępowania (w razie braku takiego kursu – według średniej ceny rynkowej z tej daty).
Tak, należy dokonać przeliczenia na określoną sumę każdej wierzytelności niepieniężnej. Robi się tak, ponieważ wierzyciel ma prawo kwestionować poprawność kalkulacji wartości takiej wierzytelności. Szacowania wartości wierzytelności niepieniężnej dokonuje się na dzień poprzedzający otwarcie postępowania. Robi się to, badając dokładnie treść umowy, z której wynika dana wierzytelność, a w razie braku wystarczających danych, posiłkuje się opinią rzeczoznawcy lub biegłego. Może zdarzyć się także sytuacja, w której strony określiły wartość łączącego je zobowiązania zarówno w sposób pieniężny, jak i niepieniężny. W takim wypadku w spisie wierzytelności umieszcza się wyłącznie określoną przez strony wartość pieniężną.
Zaufali nam: