Finansowanie w trakcie trwającej restrukturyzacji jest możliwe
Postępowanie restrukturyzacyjne, a więc postępowanie mające na celu uratowanie przedsiębiorstwa, które znalazło się w znacznych problemach finansowych, mogących skutkować nawet upadłością i bankructwem, rządzi się swoimi prawami.
Do praw tych należy przede wszystkim ograniczona możliwość finansowania zewnętrznego firmy w trakcie trwania tego postępowania. Wydaje się, że jest to uzasadnione. Restrukturyzacja ma przecież na celu między innymi umorzenie określonej części zobowiązań, czy rozłożenie bieżących zobowiązań na raty.
Z drugiej jednak strony restrukturyzacja to instrument pozwalający wyjść przedsiębiorcom na prostą, utrzymując przy tym zatrudnionych pracowników oraz odzyskując pełną płynność finansową. Finansowanie jest więc w tym procesie kluczowe i to od niego zależy ostateczny sukces całej restrukturyzacji. Szczególną rolę odgrywa przy tym finansowanie zewnętrzne, które w sposób znaczny pozwolić może na poprawę sytuacji finansowej dłużnika. Pozyskanie tego typu finansowania obwarowane jest jednak pewnymi warunkami.
Wymagana zgoda rady wierzycieli
Przepisy Ustawy z dnia 15 maja 2015 r. – Prawo restrukturyzacyjne wskazują wprost na to, że takie czynności jak zaciąganie kredytów i pożyczek, a także obciążenie składników masy układowej lub sanacyjnej różnego rodzaju prawami, w trakcie trwającego postępowania restrukturyzacyjnego, wymaga zgody rady wierzycieli. Brak tej zgody może wiązać się z uznaniem za nieważną umowy o finansowanie zewnętrzne, która została już zawarta.
Samo zezwolenie na tego typu dofinansowanie może mieć jednak miejsca tylko w bardzo ściśle wskazanych w ustawie warunkach, a więc gdy:
- Jest to niezbędne do bieżącego zaspokajania kosztów postępowania restrukturyzacyjnego;
- Zostanie zagwarantowane, że pozyskane w ten sposób środki zostaną przekazane dłużnikowi i wykorzystane w sposób przewidziany przez uchwałę rady wierzycieli;
- Ustanowione zabezpieczenie będzie adekwatne do udzielonego kredytu lub pożyczki.
Uzyskanie zgody rady wierzycieli na określoną czynność, w tym zaciągnięcie kredytu i pożyczki, zgodnie z przepisami, oznacza jednoczesny brak możliwości uznania takowej za bezskuteczną w stosunku do masy upadłości.
Inne źródła finansowania zewnętrznego w toku restrukturyzacji
Dotychczas powiedziane zostało przede wszystkim o kredytach i pożyczkach, które są możliwe do uzyskania w razie zgody rady wierzycieli. Nie są to jednak jedyne dopuszczalne źródła zewnętrznego finansowania. Z jakich jeszcze źródeł mogą skorzystać przedsiębiorcy w restrukturyzacji?
- Leasing – a więc alternatywa dla kredytu bankowego, która polega na odpłatnym oddaniu do użytkowania konkretnych aktywów;
- Kredyt kupiecki – a więc nic innego jak odroczenie zapłaty za towar lub usługę po terminie dostawy;
- Faktoring – czyli umowa polegająca na wykupie przez faktora (którym najczęściej jest bank lub inna instytucja finansowa) od przedsiębiorstwa nieprzeterminowanych wierzytelności finansowych;
- Fundusze inwestycyjne – w tym fundusze private equity.
Pomoc publiczna jako źródło finansowania
Innym zewnętrznym źródłem finansowania może być także skorzystanie przez przedsiębiorstwo w restrukturyzacji z pomocy publicznej. Zakłada to Ustawa z dnia 16 lipca 2020 r. o udzielaniu pomocy publicznej w celu ratowania lub restrukturyzacji przedsiębiorców.
Pomocą publiczną może przy tym być między innymi redukcja posiadanych przez firmę zobowiązań, ich częściowe umorzenie, rozłożenie na raty lub odroczenie terminu ich wymagalności. Pomocą publiczną będzie oczywiście także przepływ środków z zasobów publicznych do przedsiębiorstwa będącego w trakcie trwającej restrukturyzacji.
Pomoc publiczna z samego swojego założenia, nie może zaburzyć funkcjonowania wolnego rynku. Musi więc być udzielona na rozsądnym, niezakłócającym tego porządku, poziomie, a więc w formie pomocy de minimis.
Dodatkowo przepisy Ustawy z dnia 15 maja 2015 r. – Prawo restrukturyzacyjne wskazują na to, że pomoc taka może stanowić jedynie uzupełnienie środków własnych przedsiębiorcy, a także tych pochodzących od wierzycieli, akcjonariuszy lub udziałowców.
Marek Przybylski
Pytania i odpowiedzi
Tak, w trakcie trwającej restrukturyzacji można korzystać z finansowania zewnętrznego, ale co do zasady, trzeba mieć w tym zakresie zgodę rady wierzycieli pod rygorem nieważności.
Odpowiedź na to pytanie oczywiście nie jest łatwa do udzielenia, gdyż zależy od bardzo wielu czynników, z którymi wiąże się każda restrukturyzacja. Należy jednak pamiętać o priorytetowym celu, który stoi za postępowaniem restrukturyzacyjnym. Celem tym jest poprawa sytuacji restrukturyzowanego przedsiębiorstwa oraz uniknięcie jego upadłości i bankructwa. Sięgnięcie po finansowanie zewnętrzne może w tym pomóc i znacznie usprawnić cały proces.
Zaufali nam: