E-sąd jako sposób na odzyskanie należności

Składanie pozwów w EPU wymaga założenia konta w systemie teleinformatycznym e-Sądu oraz uzyskanie certyfikatu z Centrum Certyfikacji EPU. Jest on niezbędny do podpisywania pism procesowych. Do podpisywania może służyć zwykły podpis elektroniczny oraz kwalifikowany podpis elektroniczny. Muszą być one ważne w momencie podpisywania dokumentu.

Po wybraniu rodzaju rejestracji (zarówno osoby fizyczne, jak i kancelaria prawne wybierają Konto Podstawowe) należy uzupełnić w formularzu następujące dane:

• imię i nazwisko;

• miejsce urodzenia;

• PESEL;

• numer i seria dowodu tożsamości lub paszportu;

• adres e-mail;

• rodzaj konta (podstawowe, powód masowy, profesjonalny pełnomocnik);

• dane adresowe;

• login i hasło.

Jak wygląda generowanie pozwu w EPU?

Wprowadzanie informacji do formularza pozwu z wykorzystaniem systemu teleinformatycznego nie jest skomplikowane. Procedurę rozpoczyna opcja „Złóż nowy pozew”. Kolejność podawania danych do złudzenia przypomina tradycyjny pozew składany w formie papierowej.

Definiowanie stron postępowania

Powód musi uzupełnić informacje dotyczące stron postępowania. Po dodaniu danych powoda oraz pozwanego należy jeszcze podać szczegóły dotyczące sposobu reprezentacji osób prawnych, które działają poprzez swoje organy, np. spółka z o.o., spółka akcyjna.

Przy oznaczaniu pozwanego system wymaga podania:

• numeru PESEL lub NIP dla osób będących osobami fizycznymi;

• numeru KRS (lub oznaczenia z innego rejestru, ewentualnie numer NIP) dla podmiotów niebędących osobami fizycznymi.

Określanie dowodów i roszczenia

Dodawanie dowodów do pozwu w EPU odbywa się przez funkcję „dodaj dowód”. Kolejnym krokiem jest określenie rodzaju dowodu poprzez wskazanie jego typu (umowa, faktura, akt notarialny lub inny dowód). W przypadku dwóch pierwszych kategorii należy podać numer oraz datę wystawienia dokumentu.

Powód musi sprecyzować, na jaką okoliczność składa dowód, a następnie uwzględnić go w uzasadnieniu pozwu poprzez opisanie. System nie ogranicza możliwej liczby składanych dowodów, strona może dodać ich tyle, ile jest niezbędne dla wystarczającego uzasadnienia pozwu.

Oprócz dowodów w pozwie należy sprecyzować roszczenie, czyli oznaczyć czego powód domaga się od pozwanego. Odbywa się to poprzez wskazanie typu roszczenia – cywilne, gospodarcze lub pracownicze i okresu, za jaki dochodzone są odsetki oraz samej kwoty roszczenia. System umożliwia wybór między odsetkami umownymi i ustawowymi.

Aby ułatwić sądowi analizę pozwu, każdy dowód musi być powiązany z określonym roszczeniem. Nie ma więc możliwości powoływania dowodów, które nie mają bezpośredniego związku z postępowaniem. Może się zdarzyć tak, że jedno roszczenie będzie powiązane z kilkoma dowodami.

Oznaczenie sądu właściwego do rozpoznania sprawy

W sytuacji gdy sąd rozpoznający nakaz zapłaty stwierdzi, że nie zachodzą podstawy do wydania orzeczenia, umarza postępowanie i przekazuje sprawę do rozpoznania sądowi właściwemu według miejsca zamieszkania pozwanego. Wybór sądu następuje poprzez rozwinięcie listy i lokalizację odpowiedniej pozycji na formularzu.

Sąd stwierdzi brak podstaw do wydania nakazu zapłaty jeśli:

• roszczenie jest oczywiście bezzasadne (np. żądania wynagrodzenia na niewykonaną usługę);

• twierdzenia co do faktów budzą wątpliwości (np. powód nie wyjaśnił, dlaczego domaga się kwoty wskazanej w pozwie);

• zaspokojenie roszczenia zależy od świadczenia wzajemnego (np. zapłata wynagrodzenia miała nastąpić po przeniesieniu własności i wydaniu rzeczy przez pozwanego, a pozwany tych czynności nie wykonał);

• powód dochodzi innego świadczenia niż pieniężne (np. domaga się wydania orzeczenia zastępującego oświadczenie woli pozwanego);

• powód dochodzi roszczenia przedawnionego (takiego, którego wymagalność nastąpiła na więcej niż 3 lata przed wytoczeniem powództwa).

Koszty procesu

W polu zatytułowanym „Koszty procesu” pozwany może domagać się zwrotu opłaty sądowej od pozwanego oraz zasądzenia kosztów zastępstwa procesowego według przepisanych norm.

Warto podkreślić, że w elektronicznym postępowaniu upominawczym powód nie ma możliwości ubiegania się o zwolnienie z kosztów postępowania.

Co powinno znaleźć się w uzasadnieniu pozwu?

Uzasadnienie pozwu to de facto rozwinięcie sekcji zawierającej roszczenia i powiązane z nimi dowody. Powód powinien w tym miejscu wyczerpująco i zwięźle opisać:

• podstawę faktyczną dochodzonego roszczenia, np. umowa, delikt;

• datę, formę i rodzaj umowy będącej podstawą żądania;

• opisanie konkretnych zachowań pozwanego, które rzutują na niewykonanie lub niewłaściwe wykonanie przez niego zobowiązania;

• termin na spełnienie świadczenia przez pozwanego oraz źródło takich ustaleń (np. rachunek, faktura, oświadczenie o uznaniu długu);

• okres, za który domaga się odsetek wraz ze wskazaniem ich typ i uzasadnieniem’

Jeżeli sprawa dotyczy roszczenia z czynu niedozwolonego w uzasadnieniu należy dokładnie opisać kiedy doszło do zdarzenia, jaki był jego przebieg, a także wymienić najważniejsze dane o toczącym się w sprawie postępowaniu karnym (sygnatura akt, sposób zakończenia postępowania).

Pozostałe elementy

Po sporządzeniu uzasadnienia powód powinien wskazać numer rachunku bankowego, który otrzyma pozwany wraz z nakazem zapłaty. Ostatnim krokiem jest zaakceptowanie treści poprzez opcję „Wyślij pozew” oraz jego podpisanie przy użyciu certyfikatu.

Pozew podpisany jest przenoszony do sekcji „Dokumenty do opłacenia” do kategorii „Pozwy”. Opłaty można dokonać za pomocą płatności elektronicznej poprzez stronę wybranego banku. Dokument opłacony automatycznie znajdzie się w sekcji „Dokumenty złożone”.

Oprócz opłaty od pozwu operator płatności elektronicznych e-Card pobiera prowizję uzależnioną od wysokości opłaty sądowej. Taksa jest procentowa i malejąca. Największa to 2,60% przy opłacie sądowej do 100 zł. Najniższa stawka wynosi 1,80% dla opłat powyżej 5 000 zł.

Aby uniknąć wątpliwości na etapie wypełniania formularza, warto skorzystać z pomocy kancelarii prawnej z doświadczeniem w prowadzeniu sporów sądowych. To gwarancja najwyższej staranności nie tylko na etapie e-postępowania, ale także w razie przekazania sprawy do rozpoznania w zwykłym trybie procesowym.

Sprzeciw od nakazu zapłaty i skutki jego wniesienia

Podobnie jak w przypadku innych postępowań także w elektronicznym postępowaniu upominawczym pozwany może podjąć obronę przeciwko twierdzeniom powoda. Odbywa się to poprzez złożenie sprzeciwu od nakazu zapłaty w terminie 14 dni od dnia odebrania korespondencji z sądu.

Co istotne w treści środka zaskarżenia nie ma obowiązku podawania żadnego uzasadnienia i przedkładania dowodów. Pozwany musi jednak podnieść zarzuty, które pod rygorem utraty należy zgłosić przed wdaniem się w spór co do istoty sprawy. Jeśli takich zarzutów nie ma wystarczy, że pozwany napisze „Nie zgadzam się z nakazem zapłaty”.

Procedura przewiduje możliwość zaskarżenia nakazu zapłaty w całości lub części. Wniesienie sprzeciwu spowoduje, że orzeczenie upadnie w zaskarżonej części, a sąd umorzy postępowanie.

Sprzeciw może być złożony w dwóch formach – tradycyjnej papierowej lub elektronicznej, z wykorzystaniem systemu teleinformatycznego. Druga możliwość dostępna jest jedynie w sytuacji, gdy pozwany ma zarejestrowane konto w systemie.

Umorzenie postępowania a opłata od pozwu

Zgodnie z art. 50537 §1 k.p.c. w przypadku umorzenia postępowania każda ze stron ponosi koszty procesu związane ze swoim udziałem w sprawie. Oznacza to, że powód nie może żądać od pozwanego zwrotu opłaty w razie umorzenia postępowania.

Zapłacona kwota jednak nie przepada, ale może zostać zaliczona na poczet kolejnej opłaty sądowej pod warunkiem, że w terminie 3 miesięcy od dnia wydania postanowienia o umorzeniu EPU powód wniesie pozew przeciwko pozwanemu o to samo roszczenie w trybie innym niż elektroniczne postępowanie upominawcze. Oznacza to, że pozew trzeba złożyć w formie papierowej i ze wszystkimi załącznikami we właściwym sądzie.

Ile wynosi opłata sądowa w EPU?

Artykuł 19 ust. 2 pkt. 2 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych przewiduje, że od pozwu wniesionego w elektronicznym postępowaniu upominawczym pobiera się czwartą część opłaty podstawowej. Oznacza to, że o ile w zwykłym postępowaniu cywilnym opłata ta wynosi 5% od wartości przedmiotu sporu, w EPU będzie to zaledwie 1,25%, ale nie mniej niż 30 zł.

Zgodnie z art. 95 ust. 4 ustawy o kosztach sądowych nie pobiera się opłaty od skargi na orzeczenie referendarza sądowego i zażalenia w EPU.

Jak wygląda przeglądanie akt w EPU?

W elektronicznym postępowaniu upominawczym akta sprawy prowadzone są wyłącznie w postaci cyfrowej. Oznacza to, że strony postępowanie nie mają możliwości wglądu do tradycyjnej „teczki”. Podgląd odbywa się za pośrednictwem systemu teleinformatycznego po wprowadzeniu indywidualnego identyfikatora generowanego odrębnie dla powoda i pozwanego. Wpisanie go w zakładce „Dostęp do akt sprawy i nakazów” powoduje wyświetlenie się całych akt oraz możliwość ich pobrania.

E-Sąd może być dobrym sposobem na dochodzenie roszczeń od nierzetelnych kontrahentów. Pozwala na szybkie uzyskania nakazu zapłaty i jest znacznie tańsze niż zwykłe postępowanie sądowe.