Ugoda z bankiem na kredyt frankowy - czy warto?

Na czym polega ugoda

Ze względu na opóźniające się wyrokowanie w sprawie kredytów frankowych przez Sąd Najwyższy, a także ze względu na rozbieżności, jeśli chodzi o linię orzeczniczą w sprawachfrankowych, wiele banków decyduje się na ominięcie problemu w całości poprzez oferowanie swoim klientom zawierania ugód. Z jednej strony spowodowane jest to chęcią zakończenia ciągnących się często miesiącami spraw. Z drugiej jednak strony sądy coraz częściej przychylają się do tego, by unieważniać umowyfrankowe ze względu na zawarte w nich klauzule abuzywne. Zamiast zwracać klientowi nadpłacone środki, w wyniku przegranej sprawy sądowej, korzystniej jest zawrzeć z nim ugodę, często na warunkach wciąż bardziej premiujących bank, a do tego utrzymać klienta w kredycie, który będzie musiał dalej spłacać.

Już w końcu 2020 roku Komisja Nadzoru Finansowego przyjęła pakiet wytycznych i zaleceń dla banków określających, w jaki sposób i co powinny zawierać takie ugody. Jak dotąd wytyczne KNF przyjęły i wdrożyły PKO BP oraz ING, a mBank i BNP Paribas testują takie rozwiązanie (na próbnych grupach kredytobiorców). Ogólnie przewiduje się, że w 2022 roku już większość zawieranych ugód powinna być zgodna z zaleceniami KNF i oferować podobne warunki do PKO BP czy ING.

Ugody w powyższych bankach co do zasady polegają na przeliczeniu kredytówCHF, tak jakby od początku były zobowiązaniami w złotówkach. W zestawieniu przygotowywanym dla klienta prezentowane są dokonane przez niego spłaty przeliczone według kursu średniego NBP odniesione do „hipotetycznego” kredytu udzielonego w złotych w tym samym czasie. Tak ustalany jest pozostały do spłaty kapitał i od tego naliczane są dalej odsetki.

Wszystko wskazuje na to, że takie rozwiązanie stanie się domyślnym rozwiązaniem proponowanym przez banki frankowiczom ze względu na fakt, że po przystąpieniu mBanku i BNP Paribas, już ponad połowa instytucji posiadających sumaryczny pakiet portfeli frankowych będzie oferować ugody zgodne z wytycznymi KNF.

Ugody nie zawsze takie korzystne

Na chwilę obecną ugody oparte o wytyczne KNF proponują jedynie PKO BP oraz ING. Ma to ten skutek, że klienci innych banków mogą otrzymać propozycję ugody skonstruowane zupełnie inaczej.

Przykładowo bank Millennium proponuje swoim klientom ugody na własnych, nieuzgodnionych z KNF warunkach. W ramach swojego systemu bank Millennium nie dokonuje przewalutowania według kursu z dnia uruchomienia kredytu i nie traktuje go, jakby od początku był zawarty w złotych, a jedynie dokonuje indywidualnego przeliczenia kredytu na złotówki po umówionym z klientem kursie. Proponuje także marże, które służą stworzeniu pozorów możliwości negocjowania warunków. Dodatkowo po podpisaniu takiej ugody przechodzimy na wyższe oprocentowanie, bo jest ono oparte już nie o LIBOR, ale o WIBOR. Dla kredytobiorcy jest istotne to, że bank w ogóle nie weźmie pod uwagę rat, które dotychczas klient spłacił.

O ile PKO BP S.A. przygotował dla kredytobiorców lepsze propozycje niż Millennium, to i te ugody należy starannie rozważyć. Propozycja przewalutowania dotyczy wprawdzie całego kredytu, a nie tylko części pozostałej do spłaty na dzień zawarcia ugody, jednak przy zamianie niższego LIBOR-u na wyższy WIBOR — z uwagi na sytuację ekonomiczną w Polsce i rozpoczęcie serii podwyżek stóp — może to mieć skutek w postaci zauważalnego wzrostu raty w ciągu kilku lat.

Co więcej, zdarzają takie przypadki, kiedy podpisanie ugody nie wiąże się z żadną korzyścią. Dzieje się tak w przypadku, kiedy kurs CHF uruchomienia kredytu był wysoki. Wynika to z tego, że LIBOR od czasu wejścia do Unii średnio był o 3,5 p.p. niższy od WIBOR-u. W takim wypadku jedynym sensownym rozwiązaniem jest wówczas wyłącznie sądowe unieważnienie umowy kredytowej.

Wreszcie należy wskazać, że idąc na ugodę zaproponowaną przez bank, należy zdać sobie sprawę, że wielkość korzyści, jaką możemy osiągnąć, będzie zawsze niższa, od tej którą osiągnęlibyśmy, idąc do sądu. Czasami jednak — przy niepewnej atmosferze wyroków dla frankowiczów i bardzo długich postępowaniach sądowych — okazuje się, że „lepszy wróbel w garści niż gołąb na dachu”.

Nie wolno też zapominać, że są na rynku podmioty, które nie planują oferowania swoim klientom rozwiązania w postaci ugody. Klienci banków takich jak Raiffeisen International, Bank BPH, Deutsche Bank oraz Getin Bank raczej nie otrzymają takiej możliwości.

Trzeba też jednoznacznie podkreślić, że ugoda, choć wydaje się być łatwiejszym rozwiązaniem niż proces sądowy zawsze konstruowana jest tak by potencjalna korzyść kredytobiorcy była możliwie jak najmniejsza, stąd bardzo często zdarzają się szeregi wyłączeń, w tymczasem całych grup kredytobiorców. To znaczy, że nawet jeśli klient będzie chciał skorzystać z takiej możliwości, a będzie należał do grupy wykluczonej, to ostatecznie i tak z porozumienia nie będzie mógł skorzystać (będzie to decyzja banku).

Z naszej praktyki wiemy, że najczęściej wykluczane grupy kredytobiorców to:

kredytobiorcy, którzy już spłacili w całości kredyt (nawet jeśli był nadpłacony),
kredytobiorcy, których kredyt był wzięty na cel inny niż mieszkaniowy,
kredytobiorcy, którzy w sprawie umów kredytowych rozpoczęli już proces sądowy, o ile w jego ramach bank nie przedstawił propozycji ugodowej (pomimo sprawy sądowej nadal można taką ugodę zawrzeć).

Dodatkowo do zawarcia ugody nie kwalifikują się także ci, którym wypłacono kredyt bezpośrednio we franku oraz ci, którzy wcześniej dokonali już przewalutowania kredytu. W przypadku tych ostatnich jest to o tyle rażące, że nie mieli oni przecież możliwości skorzystania z warunków i ochrony, którą dają dziś wytyczne KNF, a ich sytuacja w większości nie odbiega od tej, którą mają dziś frankowicze.

Jak wystąpić do banku o propozycję ugody?

W celu uzyskania propozycji zawarcia ugody należy zwrócić się bezpośrednio do banku. Pod tym kątem proces może różnić się w zależności od banku. W przypadku banku PKO BP i ING banki te wprowadziły możliwość uruchomienia procedury ugodowej przez system elektroniczny banku. W tym celu logujemy się do bankowości elektronicznej i stamtąd, zgodnie z wyświetlanymi komunikatami zgłaszamy bankowi chęć przystąpienia do procedury zawarcia ugody w związku z kredytem frankowym. W jej ramach zostanie nam przedstawiona propozycja ugody o powyżej wskazanych cechach. Identycznie sprawa ma się w przypadku ING.

W przypadku pozostałych banków, które oferują możliwość zawarcia ugody, najprawdopodobniej zostanie to rozwiązane w podobny sposób, zważywszy na popularność załatwiania spraw bankowych zdalnie przez Internet. Inną opcją jest wysłanie do banku pisma pocztą tradycyjną. Co prawda zajmie to o wiele dłużej, natomiast pod kątem procedury przebiegać ona będzie tak samo. Można również odwiedzić oddział. Wiele banków ma już przygotowane w podstawowym zakresie wzorce takich umów a jeśli nie to obecny tam pracownik z pewnością pomoże taki wniosek złożyć.

Wreszcie metodą ostateczną jest wezwanie banku do przedstawienia propozycji ugody w ramach postępowania przed sądem w związku z kredytem frankowym. Czasem jest też jedyne rozwiązanie, by przymusić bank w ogóle do jej przedstawienia. Z naszej praktyki wiemy jednak, że nie zawsze jest to dobre rozwiązanie. Jakkolwiek wtedy bank raczej na pewno przedstawi taką propozycję, to wciąż może ona być daleka od satysfakcjonującej, więc jeśli już zdecydowaliśmy się wnieść powództwo do sądu, to często warto prowadzić sprawę do końca i walczyć o odfrankowienie lub unieważnienie umowy — oba z powyższych raczej na pewno korzystniejsze niż jakakolwiek propozycja ugodowa przedstawiona przez bank, lecz na które będzie trzeba poczekać zazwyczaj o wiele dłużej.

Jak wygląda propozycja ugody prezentowana przez bank?

Po wezwaniu do przedstawienia propozycji ugody bank najczęściej prześle cały pakiet różnych dokumentów dotyczących ugody. Na przykładzie PKO BP S.A. można wskazać, że w ramach paczki dokumentów znajdują się tam między innymi:

informacja o sposobie postępowania — jest to bardzo długi i najeżony przepisami i wyliczeniami dokument mający objaśnić klientowi to, w jaki sposób bank będzie postępował z kredytem jeśli klient zgodzi się na podpisanie ugody — określa między innymi o wzajemnych roszczeniach oraz o tym jak bank będzie się zapatrywał na dotychczas spłacone raty.
Informacja o ryzyku — w tym dokumencie bank wyjaśni to jak wpłynie podpisanie ugody na dalszą spłatę kredytu — tutaj najczęściej będzie chodzić o przewalutowanie i możliwość wzrostu miesięcznej raty.
Marża i wyliczenie — w tych dwóch dokumentach (lub jednym zbiorczym zależnie od banku) bank przedstawi w formie tabeli to, w jaki sposób i po jakim kursie dokona przeliczenia dokonanych spłat i kwot pozostających jeszcze do spłaty oraz jaką marżę pobierze za wszystkie czynności.
Pakiet oświadczeń — oprócz ugody pakiet dokumentów przedstawiony przez bank dopełniony zostanie serią oświadczeń, które będą miały na celu zmianę pozostałych części umowy ja zabezpieczenie kredytu, kwestia opodatkowania przewalutowania itd.

Podkreślić należy, że powyższe dokumenty będą raczej bardzo długie i napisane skomplikowanym językiem. Wszystkie z nich wymagają dogłębnej analizy, a czytający je klient musi być pewny i świadomy co do potencjalnego ryzyka. W związku z powyższym z naszej praktyki wiemy, że najlepszym wyjściem jest skontaktowanie się z profesjonalistą, który pomoże w interpretacji dokumentów i wskaże czy przyjęcie ugody w danym przypadku jest dobrym wyjściem, czy też może korzystniej będzie wytoczyć bankowi postępowanie sądowe.

FAQ

Co korzystniejsze- ugoda sądowa czy pozasądowa?

Co do zasady, jeżeli ugoda została wynegocjowana korzystnie dla konsumenta (a jej postanowienia sprawdziła kancelaria prawna wyspecjalizowana w prawie finansowym) to nie ma znaczenia czy będzie to ugoda zawarta przed sądem, czy poza. Warto jednak nadmienić, że po zawiśnięciu sporu przed sądem i po pierwszym terminie rozprawy w ugodzie trzeba zwrócić szczególną uwagę na kwestię zwrotu kosztów sądowych.

Jak negocjować z bankiem?

To pytanie w zasadzie zależy od wielu okoliczności- sytuacji procesowej konsumenta (np. czy spłacał zobowiązanie terminowo, czy wystąpiły jakieś zaległości, a także ile pozostało do spłaty). Profesjonalny pełnomocnik, mając doświadczenie procesowe w negocjacjach z bankami, będzie ponadto w stanie dobrać najskuteczniejszą strategię, mając na uwadze całokształt okoliczności.

Czy muszę zgodzić się na zaproponowaną ugodę?

Odpowiedź brzmi oczywiście: nie, konsument nie ma obowiązku zgadzać się na ugodę z bankiem, szczególnie mając na uwadze, że ona nie zawsze będzie korzystna. Jeżeli ugoda nie spełnia oczekiwań konsumenta, to można ją negocjować (w odróżnieniu od umów kredytowych, które co do zasady są adhezyjne, czyli bez możliwości negocjacji).

MAM PYTANIA | JESTEM ZAINTERESOWANY / A OFERTĄ

Zaufali nam: