Założenie firmy w Czechach — podatki i inne koszty

W Czechach podobnie jak w Polsce można prowadzić działalność gospodarczą w określonych formach prawnych. W Polsce najpopularniejszą formą prawną, w której przedsiębiorcy prowadzą swoje firmy, jest Jednoosobowa Działalność Gospodarcza (JDG). Bardzo popularne są również spółki, zwłaszcza spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (sp. z o.o. z uwagi na umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania). Jakie formy prowadzenia działalności są natomiast najpopularniejsze za naszą południowo-zachodnią granicą?

Działalność jednoosobowa

W Czechach równie popularna co w Polsce i prosta do założenia jest jednoosobową działalność gospodarczą z uwagi na niskie ubezpieczenie społeczne na terenie republiki czeskiej. Praktyka pokazuje, że jest to również rodzaj formy prowadzenia działalności, który jest najczęściej wybierany przez obcokrajowców, w tym Polaków. Warto jednak wskazać, że założenie firmy w Czechach wiąże się z pewnymi wymaganiami, a są to:

• wpis do właściwego rejestru handlowego. Działalność jednoosobową w Czechach można zarejestrować w tzw. Czech Point lub we właściwym urzędzie (a także okręgowym zakładzie ubezpieczeń społecznych z uwagi na obowiązkowe ubezpieczenie zdrowotne). Jeżeli przedsiębiorca posiada kwalifikowany podpis elektroniczny, może także zgłosić rejestrację firmy mailowo.
• wykazanie tytułu prawnego do miejsca prowadzenia działalności. W Polsce do niedawna obowiązek ten dotyczył spółek wpisanych do KRS, natomiast w Czechach w dalszym ciągu dotyczy każdej firmy w tym tej prowadzonej przez polskich przedsiębiorców.
• Konieczność rejestracji w pozostałych urzędach, czyli w czeskich odpowiednikach polskiego Urzędu Skarbowego, Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (czeska administracja ubezpieczenia społecznego).
• Konieczność przedłożenia zaświadczenia o niekaralności, które można uzyskać w Krajowym Rejestrze Karnym.

Bardzo istotne jest, że obowiązek prowadzenia działalności dotyczy de facto wyłącznie rezydentów Czech, co w praktyce oznacza, że działalność musi być prowadzona faktycznie w Czechach przez większość roku kalendarzowego. Oznacza to, że jakkolwiek założyć jednoosobową działalność gospodarczą i dokonać zapisu na podatek dochodowy czy rachunku bankowego jest relatywnie proste, tak koniecznośc przebywania w czechach może już okazać się problemem.

Rodzaje spółek w Czechach

W Czechach prowadzenie działalności gospodarczej możliwe jest również w formie spółek prawa handlowego. Oznacza to, że w Czechach można założyć spółkę jawną, akcyjną czy spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością. Najpopularniejszym rodzajem spółek wśród przedsiębiorców zagranicznych, którzy chcą prowadzić działalność w Czechach, jest odpowiednikiem polskiej spółki z o.o. (czyli spółka s.r.o.).

Podobnie jak w Polsce, wymogi dla założenia spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w Czechach są bardziej rygorystyczne niż w przypadku działalności jednoosobowej. Dotyczy to w szczególności konieczności opłacenia kapitału zakładowego i formalności związanych z powołaniem spółki. Również koszty założenia spółki z o.o. są znacznie wyższe niż koszty założenia działalności jednoosobowej. Niemniej jednak nie są to wymogi, których przedsiębiorcy powinni się obawiać, a szczególnie z udziałem profesjonalnego pełnomocnika, założenie spółki z o.o. w Czechach, nie powinno być problematyczne.

W akapicie poprzedzającym wspomnieliśmy o atrakcyjnym opodatkowaniu czeskich firm. Na czym ono dokładnie polega?

W czeskim systemie podatkowym małe firmy, które nie mają obowiązku rejestracji jako płatnicy podatku VAT, mają możliwość rozliczania ryczałtem wszystkich danin publicznoprawnych (podatków, składki zdrowotnej i pozostałych składek na ubezpieczenia społeczne) w kwocie niespełna 6000 koron czeskich miesięcznie (około 1200 zł).

Ponadto, zwolnienie od obowiązku rejestracji VAT jest w Czechach znacznie większe niż w Polsce- od 2023 roku firmy o obrotach do 2 mln koron czeskich są zwolnione z obowiązku rejestracji jako płatnicy VAT (próg ten został zwiększony po raz pierwszy od 19 lat, uprzednio był to 1 mln koron).

W odniesieniu do działalności jednoosobowych, stawki podatku PIT wynoszą odpowiednio 15% w pierwszym progu i 23% w drugim progu podatkowym. W zakresie podatku PIT możliwe jest stosowanie w Czechach wielu odliczeń, m.in. zryczałtowanych, 60% kosztów uzyskania przychodu, kwoty wolnej od podatku, ulgi za niepracującego małżonka czy ulgi na dzieci.

Przedsiębiorcy zobowiązani są również do regulowania składek zdrowotnych, które w Czechach uzależniane są od rzeczywistych dochodów, a podstawa wymiaru składek, od której oblicza się ich faktyczną wysokość, to 50% uzyskanych dochodów.

Najlepszym podsumowaniem atrakcyjności opodatkowanie firm w Czechach jest, że w rankingu International Tax Competitiveness Index, w 2022 roku Czechy znajdowały się na 5 pozycji atrakcyjności opodatkowania we wszystkich krajach OECD. Dla porównania Polska w tym rankingu zajęła 28 pozycję.

Prowadzenie firmy w Czechach, na tle rosnącej globalizacji i złożonego systemu podatkowego w wielu krajach, może okazać się atrakcyjną opcją dla przedsiębiorców szukających nowych możliwości rozwoju i ekspansji. Kraj ten, znany z dość stabilnego otoczenia gospodarczego, może oferować korzystniejsze opodatkowanie i większą pewność prawa w porównaniu z innymi rynkami. Dodatkowo dynamika czeskiego rynku, jego bliskość i kulturalne powiązania z Polską, czynią go szczególnie atrakcyjnym celem dla polskich inwestorów.

Założenie firmy w Czechach może istotnie mieć szczególne korzyści, w szczególności dla przedsiębiorców, którzy zamierzają prowadzić działalność w małej lub średniej skali. Dzięki przeniesieniu firmy do Czech ich obciążenia publicznoprawne mogą okazać się znacznie mniejsze, dzięki korzystnemu, czeskiemu opodatkowaniu.

Z drugiej strony jednak prowadzenie działalności gdziekolwiek za granicą może być bardziej utrudnione, chociażby z uwagi na konieczność komunikowania się z urzędami w języku obcym oraz stosowanie czeskiego prawa, które może w niektórych aspektach różnić się od prawa polskiego.

Finalna ocena, czy przeniesienie firmy do Czech będzie korzystne, powinna odbyć się na podstawie konkretne założenia i cele przedsiębiorcy, posiłkując się konkretnym stanem faktycznym. Przedsiębiorca chcący rozpocząć działalność za granicą powinien już na etapie planowania i analiz wstępnych zapewnić sobie stałą pomoc prawną, dzięki której może rozwiązać wiele problemów prawnych już przed rozpoczęciem faktycznej działalności.