Prawo ochrony konsumenta w Czechach

Nowelizacja przepisów przynosi kilka zmian, które dotkną przedsiębiorców i konsumentów. Dla przedsiębiorców ważne będzie zapoznanie się ze zmianami mającymi zastosowanie do publikowania recenzji konsumenckich oraz ustanowienie wewnętrznych procesów ich weryfikacji. Przedsiębiorcy muszą również dostosować swoje procedury, zasady działania na rynku oraz politykę prywatności.

Celem wdrożenia przepisów UE jest zmuszenie operatorów stron internetowych do podjęcia rzeczywistych kroków w celu zapewnienia, że recenzje konsumenckie są rzeczywiście publikowane przez rzeczywistych konsumentów i że recenzje nie są zniekształcone, ani przez fikcyjnych recenzentów, ani przez użytkowników dokonujących przeglądu produktu przed jego faktycznym użyciem (i przyznających jedną gwiazdkę tylko dlatego, że jeszcze nie używali produktu). Nie każda recenzja musi być sprawdzona, ale wtedy e-sklep nie może oznaczać danej recenzji jako zweryfikowanej.

Sprzedawcy muszą na pewno przestrzegać nowych zasad na swoich stronach internetowych (takich jak e-sklepy, platformy internetowe, porównywarki internetowe), w swoich profilach i postach na portalach społecznościowych lub innych miejscach, w których sami udostępniają recenzje. Należy wskazać, że przedsiębiorca jednak nie jest zobowiązany do monitorowania forów dyskusyjnych lub innych platform prowadzonych przez osoby trzecie i ustalania, skąd pochodzą recenzje produktów.

Czeska Inspekcja Handlowa (CTIA) może ukarać naruszenia wyżej wymienionych zasad grzywną w wysokości do 5 mln koron. Jednak rzadko nakłada tak wysokie kary. Znacznie częściej zdarzają się grzywny w wysokości dziesiątek tysięcy koron, a co najwyżej setek tysięcy. Największa grzywna za nieuczciwe praktyki handlowe w związku z fałszywymi recenzjami została nałożona w ubiegłym roku. Była to grzywna w wysokości 750 000 koron na sklep internetowy, który usunął negatywne recenzje, pozostawiając jednocześnie pozytywne. Wyższe kary są szczególnie prawdopodobne, jeśli naruszenie będzie się powtarzać. CTIA aktualizuje listę ryzykownych e-sklepów na stronie www.rizikove.cz.

Należy podkreślić, że zapewnienie bezpieczeństwa i zgodności produktów jest ważnym elementem ochrony konsumentów. Producenci, importerzy, dystrybutorzy i sprzedawcy mają obowiązek dostarczania na rynek bezpiecznych produktów i produktów spełniających wymogi prawne. Jednocześnie konsumenci muszą być informowani o istotnych cechach, które wpływają na bezpieczeństwo produktów lub ich właściwe użytkowanie. W przypadku stwierdzenia lub podejrzenia, że produkt jest niebezpieczny lub nie spełnia odpowiednich wymagań dotyczących produktu, producent, importer, dystrybutor lub sprzedawca musi poinformować o tym konsumentów. Przestrzeganie obowiązków ustanowionych w celu zapewnienia, że produkty wprowadzane na rynek i do obrotu są bezpieczne i spełniają wymogi ustawowe, jest monitorowane przez właściwe organy nadzoru w Czechach.

Znowelizowana ustawa zawiera przepisy chroniące konsumentów przed wprowadzeniem ich w błąd co do wysokości oferowanych rabatów, a więc ochrona przed sztucznym podnoszeniem cen przed wystąpieniem rabatu. Regulacja nakłada na przedsiębiorców obowiązek podawania najniższej ceny, po jakiej towar był sprzedawany przez 30 dni przed udzieleniem rabatu.

1. Informowanie o tym, z kim konsument zawiera umowę na rynku internetowym (nazwa, adres korespondencyjny, adres siedziby, e-mail, tel. kontaktowy). Taka informacja jest bardzo ważna dla konsumenta, ponieważ tylko wtedy, gdy kupuje towar od przedsiębiorcy, ma jako kupujący szczególną ochronę wynikającą z przepisów konsumenckich.
2. Nowe przepisy zabraniają stosowania tzw. pre-ticked boxów, które powodowałyby obowiązek dokonania przez konsumenta dodatkowych płatności. W przeszłości zdarzały się przypadki umieszczania niezamówionych towarów w koszyku konsumenta lub wstępnego zaznaczania zgody na świadczenie dodatkowej usługi (np. ubezpieczenia) bez wykazania przez konsumenta zainteresowania nią. Jeśli tak się dzieje, to uzyskana w ten sposób zgoda nie jest dla konsumenta wiążąca
3. Zapewnienie, że w trakcie procesu zamawiania konsument jest świadomy, przez który krok zobowiązuje się do zawarcia umowy, a tym samym staje się zobowiązany do zapłaty. Przedsiębiorca może to zapewnić w różny sposób, np. poprzez przycisk w formularzu zamówienia na portalu zakupowym. W takim przypadku przedsiębiorca musi odpowiednio dokładnie oznaczyć odpowiedni przycisk, nie tylko słowami „Zamówienie zobowiązujące do zapłaty”, ale także w inny sposób, z którego będzie wynikało, że konsument poprzez ten krok zobowiązuje się do zawarcia umowy o zapłatę, czyli do zapłaty. Jeżeli przedsiębiorca nie zapewni konsumentowi takiej procedury, umowa będzie nieważna.

Zmieniają się również zasady dostarczania instrukcji użytkowania, aby odzwierciedlić zmiany na rynku, zwłaszcza w dziedzinie digitalizacji. Obowiązek sprzedawcy dostarczenia pisemnej instrukcji użytkowania, jeśli jest to konieczne ze względu na cechy produktu lub usługi, pozostaje nienaruszony. Na nowo ustalono jednak, że instrukcja musi być dostarczona w formie papierowej tylko na żądanie konsumenta, chyba że jest to również nieproporcjonalne ze względu na okoliczności (np. w przypadku produktów cyfrowych, w których świadczenie nie ma charakteru materialnego). W pozostałych przypadkach instrukcje mogą być przekazane na innym trwałym nośniku danych, np. za pośrednictwem poczty elektronicznej lub nośnika CD. Linkowanie do treści na stronie internetowej nie jest jednak wystarczające. Musi istnieć również możliwość pobrania i zapisania kopii cyfrowej.

Karolina Pruchniewicz