Aktualna regulacja opłaty za zmniejszenie retencji terenowej według prawa wodnego
Obecnie opłaty za zmniejszenie naturalnej retencji terenowej reguluje prawo wodne w art. 269 ust. 1 pkt 1. Zgodnie z tym przepisem opłatę uiszcza się za zmniejszenie naturalnej retencji terenowej na skutek wykonywania na nieruchomości o powierzchni powyżej 3500 m2 robót lub obiektów budowlanych stale związanych z gruntem, mających wpływ na zmniejszenie tej retencji przez wyłączenie więcej niż 70% powierzchni nieruchomości z powierzchni biologicznie czynnej na obszarach nieujętych systemy kanalizacji otwartej lub zamkniętej.
Opłaty są wyłączone w przypadku jezdni dróg publicznych oraz dróg kolejowych, z których wody odprowadzane są przy pomocy urządzeń wodnych umożliwiających retencję lub infiltrację tych wód.
Opłatę za zmniejszenie retencji wody ponoszą osoby fizyczne, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne, które są:
- właścicielami;
- posiadaczami samoistnymi;
- użytkownikami wieczystymi;
- posiadaczami nieruchomości lub obiektów stanowiących własność Skarbu Państwa, lub jednostki samorządu terytorialnego –
– nieruchomości, obiektów budowlanych lub ich części, które na skutek wykonywania robót miały wpływ na zmniejszenie naturalnej retencji terenowej i doprowadziły do jej spadku.
Jak rozumieć pojęcia użyte w ustawie kontekście opłat za retencję?
Ustawodawca w prawie wodnym w art. 269 posłużył się szeregiem pojęć, których zdefiniowanie jest niezbędne do określenia, które nieruchomości są objęte opłatą.
Pojęcie nieruchomości wykorzystane w prawie wodnym należy rozumieć zgodnie z art. 46 kodeksu cywilnego. Są to więc części powierzchni ziemskiej stanowiący odrębny przedmiot własności, jak również budynki trwale związane z gruntem lub ich części. Z interpretacji przepisów opublikowanej przez Wody Polskie wynika, że na potrzeby ustalenia powierzchni nieruchomości do ustalenia opłat za usługi wodne za zmniejszenie naturalnej retencji terenowej należy kierować się zasadą „jedna księga-jedna nieruchomość”. Nie ma więc znaczenia, ile działek jest objętych księgą wieczystą, a także czy graniczą one ze sobą.
Pojęcie powierzchni biologicznie czynnej również nie zostało zdefiniowane w Prawie wodnym. Stanowisko PGWWP nakazuje odwołać się w tym zakresie do definicji „terenu biologicznie czynnego” zawartej w rozporządzeniu Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie. Jest to teren o nawierzchni urządzonej w sposób zapewniający naturalną wegetację roślin oraz retencję wód opadowych. Takie odwołanie się do definicji sformułowanej na gruncie innego aktu prawnego nie jest poprawne z punktu widzenia zasad legislacji (dodatkowo rozporządzenie definiuje „teren biologicznie czynny”, zaś Prawo wodne odnosi się do „powierzchni biologicznie czynnej”).
Z powołanego przepisu wynika również, że opłatę retencyjną uiszcza się, gdy nieruchomość nie została ujęta w systemy kanalizacji otwartej lub zamkniętej:
- systemy otwarte to np. korytka, rynny, rowy, rynsztoki;
- systemy zamknięte obejmują rurociągi i zamknięte kanały ściekowe.
O objęciu nieruchomości opłatą decyduje faktyczny brak w/w infrastruktury na jej terenie. W orzecznictwie podkreśla się, że nie jest uzasadnione twierdzenie, że istnienie rowu melioracyjnego oznacza, że cały obszar ujęty jest w system kanalizacji otwartej lub zamkniętej.
Przesłanką do objęcia nieruchomości opłatą jest wykonanie na jej terenie jakiejkolwiek inwestycji, która prowadzi do zmniejszenia retencji. Może być to obiekt budowlany w rozumieniu prawa budowlanego (np. dom mieszkalny), ale też „roboty”, przy czym Wody Polskie sugerują w tym przypadku odwołanie się do słownikowego zakresu pojęcia, czyli podjęcie prac mających na celu realizację określonego przedsięwzięcia.
Jak wyliczyć wysokość opłaty za zmniejszenie retencji?
Na wysokość opłaty za zmniejszenie retencji składają się trzy elementy:
- stawka określona w rozporządzeniu Rady Ministrów w sprawie jednostkowych stawek opłat za usługi wodne;
- wielkość utraconej powierzchni biologicznie czynnej – minimum 70% powierzchni gruntu musi być wyłączone z powierzchni biologicznie czynnej (ustawowy próg);
- czas wyrażony w latach, przy czym opłata naliczana jest kwartalnie stosownie do art. 272 ust. 10 prawa wodnego.
Opłata naliczana jest od całej wyłączonej powierzchni, a nie jedynie za część ponad próg ustawowy (np. przy 80% powierzchni gruntu będzie to 80%, a nie 10%).
Warto zwrócić uwagę, że art. 272 ust. 8 prawa wodnego posługuje się jednostką lat na potrzeby określenia opłaty. Dlatego w celu kalkulacji kwoty należy najpierw wyliczyć opłatę za cały rok, a następnie podzielić ją na 4 równe części (kwartały).
Zgodnie z art. 552 ust 2b pkt 2 Prawo wodne, podmioty obowiązane do ponoszenia opłat za ww. usługi wodne są obowiązane składać oświadczenia, za poszczególne kwartały, wójtowi, burmistrzowi lub prezydentowi miasta w celu ustalenia wysokości opłaty.
Najważniejsze zmiany w projekcie ustawy antysuszowej
Ministerstwo Infrastruktury w lutym 2022 roku umieściło na stronie Rządowego Centrum Legislacyjnego projekt ustawy o inwestycjach w zakresie przeciwdziałania skutkom suszy określanej, jako specustawa suszowa. Jakich zmian można się w niej spodziewać?
Zmiana wyliczania opłaty za zmniejszenie retencji terenowej
W projekcie ustawy zaproponowano wprowadzenie definicji powierzchni biologicznie czynnej. Pod tym pojęciem rozumie się teren, który pozwala na naturalną wegetację roślin i retencję wód opadowych i roztopowych, teren pokryty wodami powierzchniowymi, a także 50% powierzchni tarasów i stropodachów oraz innych powierzchni zapewniających naturalną wegetację roślin o powierzchni nie mniejszej niż 10 m2.
Nowelizacja zakłada również, że opłata retencyjna ma być wymierzana w okresie rozliczeniowym wynoszącym rok, a nie jak dotychczas – kwartalnie. Propozycję zmiany w tym zakresie należy ocenić pozytywnie – dotychczas w praktyce kwartalny okres rozliczeniowy był źródłem wielu problemów.
Kinga Grzelak
Pytania i odpowiedzi
Zgodnie z art. 273 ust. 1 i 2 prawa wodnego podmiot zobowiązany w terminie 14 dni może złożyć reklamację do Wód Polskich albo właściwego wójta, burmistrza lub prezydenta miasta.
Nieuiszczenie opłaty w terminie 14 dni od dnia doręczenia informacji spowoduje określenie przez organ opłaty stałej w drodze decyzji.
Zgodnie z § 9 rozporządzenia w sprawie jednostkowych stawek opłat za usługi wodne, stawki te wahają się od 0,05 zł do 0,50 zł za 1 m2 na 1 rok. Stawka jest uzależniona od wielkości odpływu rocznego z powierzchni uszczelnionych.
Zaufali nam: