Giełdy transportowe - na jakiej podstawie prawnej działają?

Ustawa o świadczeniu usług drogą elektroniczną wprowadza wyłączenie w zakresie odpowiedzialności usługodawcy dotyczące treści wprowadzonych danych, jeżeli:

• nie jest on inicjatorem przekazu danych,

• nie wybiera odbiorcy przekazu danych,

• nie wybiera oraz nie modyfikuje informacji zawartych w przekazie.

Odpowiedzialność zostaje także wyłączona w sytuacji, kiedy wprowadzone przez użytkownika dane mają charakter bezprawny (np. oferta na przewóz rzeczy wyłączonych z obrotu, jak handel „żywym towarem”) lub bezprawna jest sama działalność podmiotu, a usługodawca o tym nie wie. Powinien on jednak uniemożliwić dostęp do danych przez użytkowników (np. poprzez zablokowanie do nich dostępu) po otrzymaniu zawiadomienia.

W przypadku podjęcia działań zmierzających do uniemożliwienia dostępu do danych usługodawca nie ponosi odpowiedzialności za szkodę, jaką poniósł usługobiorca w związku z niemożnością korzystania z bazy danych.

Przykłady wyłączenia odpowiedzialności administratora giełdy w regulaminie

Oczywiście ustawowe wyłączenie odpowiedzialności administratora giełdy transportowej w związku z cyfrowym charakterem świadczonej usługi to nie wszystko. Organizatorzy bardzo często wyłączają także swoją odpowiedzialność względem użytkowników za jakość i wiarygodność podawanych przez zarejestrowane podmioty informacji. Wyłączeniem odpowiedzialności objęte są najczęściej:

• podanie nieprawdziwych informacji identyfikacyjnych i autoryzacyjnych,

• treści przekazywane lub publikowane za pomocą ofert albo usług towarzyszących,

• brak zawarcia umowy, niewykonanie albo nienależyte wykonanie świadczenia przez jednego lub więcej użytkowników,

• działania użytkowników naruszające postanowienia regulaminu,

• niewypłacalność podmiotów zarejestrowanych na giełdzie,

• odmowa autoryzacji konta w przypadku braku spełnienia przesłanek wymienionych w regulaminie,

• zablokowanie lub usunięcie konta użytkownika, jeżeli jego działania są sprzeczne z przepisami prawa, postanowieniami regulaminu albo dobrymi obyczajami,

• usługi świadczone przez podmioty trzecie, niebędące użytkownikami giełdy (np. spedytor oferujący ubezpieczenie zawierane przez zakład ubezpieczeń),

• dane pochodzące z serwisów lub od podmiotów zewnętrznych, jeżeli nie zostały opublikowane przez usługodawcę.

Lista wyłączeń będzie różniła się w zależności od platformy, z której usług korzysta użytkownik. Należy jednak pamiętać, że w przypadku relacji B2B nie można mówić o klauzulach abuzywnych, a akceptacja regulaminu jest równoznaczna z obowiązkiem przestrzegania jego zapisów.

Dlatego tak ważne jest, aby przed nawiązaniem relacji handlowych dokładnie przeczytać nie tylko ofertę kontrahenta, ale także ogólne warunki współpracy.

W obszarach, gdzie usługodawca wyłączył swoją odpowiedzialność, ewentualnych roszczeń można dochodzić na drodze sądowej od podmiotu trzeciego.

Jak dochodzi do zawarcia umowy na giełdzie transportowej?

Samo wystawianie ogłoszeń to jedynie zaproszenie do zawarcia umowy na określonych warunkach. Po wejściu w kontakt strony negocjują ze sobą warunki umowy. Modelowe zachowanie powinno uwzględniać sporządzenie pisemnej umowy przewozu (zlecenia przewozowego) i przekazanie go wraz z pakietem dokumentacji drugiej strony umowy. Dochowanie formy pisemnej tworzy dowód na potrzeby ewentualnego sporu.

Zgodnie z przepisami prawa cywilnego oświadczenie woli, które zmierza do zawarcia umowy, powinno zawierać jej istotne postanowienia. W przypadku zlecenia przewozowego będą to przynajmniej:

• miejsce i data załadunku i rozładunku,

• wynagrodzenie wraz z terminem płatności,

• typ ładunku.

W praktyce umowy są zazwyczaj bardziej skomplikowane, ponieważ zawierają zabezpieczenia interesów stron, które do niej przystępują (np. kary umowne, kaucje, prawo odstąpienia).

Nawet jeżeli oświadczenia woli składane są wyłącznie za pośrednictwemkomunikatora giełdowego, strony mogą skutecznie egzekwować wynikające z umowy prawa i obowiązki.

W wielu przypadkach jednak strony wymieniają jednak ogólne uwagi dotyczące zlecenia i przystępują do wykonania umowyper facta concludentiabez przekazania sobie pisemnej umowy (lub czynią ustalenia telefonicznie). Choć jest to działanie prawnie wiążące, utrudnia dochodzenie ewentualnego odszkodowania w procesie sądowym, ponieważ nie ma dowodów, które pozwalałyby jednoznacznie ustalić przedmiot i zakres umowy lub wynagrodzenie, nie mówiąc nawet o karach umownych.

Samagiełda transportowa działa w oparciu o przepisy prawa cywilnegooraz ustawy o świadczeniu usług drogą elektroniczną. Po zawarciu umowy jednak zastosowanie znajdą akty krajowe i międzynarodowe regulujące przewóz towarów.

Najważniejsze przepisy regulujące transport krajowy

Do najważniejszych regulacji dotyczących transportu krajowego zalicza się:

• ustawę z dnia 15 listopada 1984 r. prawo przewozowe,

• ustawę z dnia 16 kwietnia 2004 r. o czasie pracy kierowców,

• ustawę z dnia 6 kwietnia 2001 r. o transporcie drogowym,

• ustawę z dnia 20 czerwca 1997 r. prawo o ruchu drogowym.

Nie można także zapominać o aktach prawa wspólnotowego, które harmonizują transport towarów na terenie Unii Europejskiej. Do najważniejszych przepisów należą:

• Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady nr1071/2009 z dnia 21 października 2009 r.,

• Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady nr 1072/2009 z dnia 21 października 2009 r.,

• Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady nr 1024/2012 z dnia 25 października 2012 r.,

• Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady nr 561/2006 z dnia 15 marca 2006.

Akty unijne są stopniowo modyfikowane. Zmiana w Polsce znana jest pod nazwą Pakietu Mobilności.