Jak uzyskać koncesję na wydobywanie kopalin ze złóż?

Podstawą ubiegania się o udzielenie uprawnień jest złożenie wniosku o udzielenie koncesji na wydobywanie kopalin ze złóż, o którym mowa w art oraz którego elementy zostały opisane art. 24 ustawy. W zależności od okoliczności sprawy należy do niego załączyć następujące dokumenty:

• projekt zagospodarowania złoża – określa wymagania w zakresie racjonalnej gospodarki zasobami oraz technologii eksploatacji;

• decyzję o uwarunkowaniach środowiskowych – zgodnie z rozporządzeniem w sprawie przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko, działalność górnicza jest zazwyczaj klasyfikowana jako znacznie oddziałująca na środowisko, więc ocena organu będzie obligatoryjna w tym pod kątem zasobów złoża kopaliny;

• dowód istnienia prawa do korzystania z informacji geologicznej;

• dowód istnienia prawa do nieruchomości gruntowej lub przyrzeczenia ustanowienia tego prawa;

• wypis z rejestru gruntów;

• opinia organu nadzoru lub oświadczenie o braku opinii.

Wszystkie mapy powinny być sporządzone zgodnie z wymaganiami właściwymi dla map górniczych.

Formalna i merytoryczna ocenia wniosku

Złożenie wniosku rozpoczyna etap formalnej i materialnej kontroli administracyjnej. Właściwy organ w pierwszej kolejności bada, czy zostały zachowane przesłanki formalne do oceny wniosku, np. jego kompletność i zgodność z wymaganymi przepisami. W przypadku wykrycia braków formalnych wnioskodawca jest wzywany do ich uzupełnienia w terminie nie krótszym niż 7 dni. Powielenie tych samych błędów po raz drugi uprawnia organ do pozostawienia wniosku bez rozpoznania.

Kontrola materialna wniosku polega na merytorycznej analizie złożonej dokumentacji. Może ona dotyczyć np.:

• oceny proponowanej racjonalności gospodarki;

• oceny możliwości technicznych wykonywania działalności;

• analizie możliwości technicznych dostosowania prac do treści decyzji środowiskowej;

• weryfikacji zasięgu prac objętych koncesją i ich potencjalnej ingerencji w obszary chronione prawem, np. parki narodowe;

• wiarygodności dokumentacji finansowej lub rejestrowej.

Aby mieć pewność, że wraz z wnioskiem została złożona niezbędna dokumentacja, warto skorzystać z pomocy specjalistów.

Wydanie decyzji jest każdorazowo konsultowane z Ministrem Aktywów Państwowych (odpowiedzialnym m.in. za złoża kopalin), a także wójtem, burmistrzem lub prezydentem miasta właściwym dla obszaru, na którym ma być prowadzona działalność górnicza. Realizacja decyzji zgodnie z art. 7 ustawy nie może kolidować z uchwalonym dla danego terenu:

• planem zagospodarowania przestrzennego;

• studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego.

W przypadku eksploatacji złóż z dna morskiego niezbędne jest uzgodnienie inwestycji z dyrektorem właściwego urzędu morskiego w oparciu o art. 8 ustawy. Na zajęcie wspólnego stanowiska organy administracji mają 14 dni licząc od dnia doręczenia projektu rozstrzygnięcia.

Wydanie decyzji o udzieleniu koncesji i zawarcie umowy o ustanowienie użytkowania górniczego

Brak zastrzeżeń ze strony organów administracji rządowej lub samorządowej kończy postępowanie koncesyjne. Wnioskodawca otrzymuje projekt umowy o ustanowienie użytkowania górniczego, a po jego akceptacji – oryginał wraz z koncesją. Informacje, jakie znajdują się w koncesji określa art. 30 ustawy. Są to:

• rodzaj i sposób wykonywania zamierzonej działalności;

• przestrzeń, w granicach której ma być wykonywania działalność;

• czas obowiązywania koncesji;

• termin rozpoczęcia działalności koncesyjnej lub przesłanki jej rozpoczęcia.

Fakultatywnie mogą się w niej również znaleźć dodatkowe wymagania dotyczące bezpieczeństwa powszechnego lub ochrony środowiska. Organ może też nałożyć ograniczenia względem zarządzania gospodarowanym złożem, w tym minimalny stopień wykorzystania zasobów złoża oraz wskazać przedsięwzięcia niezbędne w zakresie racjonalnej gospodarki złożem.

Zgodnie z art. 34 ustawy, warunki koncesji mogą ulec zmianie w czasie jej trwania. Dopuszcza się także przeniesienie jej na inny podmiot, jeżeli:

• spełnia wymagania przewidziane przepisami o podejmowaniu działalności gospodarczej;

• wyraża zgodę na przyjęcie wszystkich warunków udzielonych w koncesji;

• wykaże się w zakresie niezbędnym prawem do korzystania z nieruchomości gruntowej, użytkowaniem górniczym albo przyrzeczeniem uzyskania tych praw;

• wykaże on prawo do korzystania z informacji geologicznej w niezbędnym zakresie;

• wykaże on, że jest w stanie spełnić wymagania niezbędne dla wykonywania działalności.

Przeniesienia koncesji zawsze dokonuje się na wniosek nowego podmiotu. Na tym samym terenie nie mogą funkcjonować dwie koncesje na ten sam rodzaj działalności górniczej.

Wpis obszaru górniczego do ROG

Każdy obszar górniczy musi być wpisany do Rejestru Obszarów Górniczych (ROG) i zamkniętych podziemnych składowisk dwutlenku węgla na podstawie art. 152a ustawy. Rejestr prowadzi Państwowy Instytut Geologiczny, który dokonuje wpisu w terminie 14 dni od dnia otrzymania wniosku. Informacja z bazy danych jest importowana również do ogólnodostępnej bazy danych MIDAS.

W razie zmiany warunków koncesji stosowne informacje również powinny zostać przekazane do ROG/MIDAS.

Możliwość wniesienia odwołania przez organizacje ekologiczne

Organizacje ekologiczne, które prowadzą działalność statutową w zakresie ochrony środowiska lub ochrony przyrody przez minimum 12 miesięcy przed wszczęciem postępowania mogą złożyć odwołanie od decyzji koncesyjnej. Warunkiem odwołania jest wydanie decyzji środowiskowej w postępowaniu z udziałem społeczeństwa.

Zgodnie z art. 129 § 2 k.p.a. odwołanie od decyzji administracyjnej składa się w terminie 14 dni od dnia doręczenia decyzji stronie.

Kiedy organem właściwy w sprawie koncesji będzie marszałek województwa?

Kompetencje marszałka województwa w zakresie udzielania koncesji na wydobywanie kopalin zostały ograniczone do surowców nieobjętych własnością górniczą. Może być to np. torf, wapień i margiel, marmur, piaskowiec lub kwarc.

Kiedy organem właściwym w sprawie koncesji będzie starosta?

Zgodnie z art. 22 ust. 2 ustawy koncesji na wydobywanie kopalin ze złóż udziela starosta jeżeli:

• obszar udokumentowanego złoża nieobjętego własnością górniczą nie przekracza 2 ha;

• wydobycie kopaliny ze złoża w ciągu roku nie przekracza 20 000 m3;

• działalność będzie prowadzona metodą odkrywkową oraz bez użycia środków strzałowych.

Udzielenie koncesji przez starostę wymaga opinii marszałka województwa.

Uzyskanie koncesji na wydobywanie kopalin to skomplikowany i mocno sformalizowany proces. Warto go poprzedzić staranną analizą możliwości finansowych i technologicznych firmy, aby ograniczyć ryzyko otrzymania decyzji odmownej. W takim przypadku wnioskodawcy zawsze przysługuje prawo żądanie ponownego rozpoznania sprawy przez organ administracji lub wniesienia odwołania do WSA.