Czym jest rejestr LUCID na rynku niemieckim? Jak spełnić wymagane procedury?

W dniu 1 stycznia 2019 r. weszła w życie niemiecka ustawa o opakowaniach Gesetz über das Inverkehrbringen, die Rücknahme und die hochvertige Verwertung von Verpackungen, zwana w skrócie VerpackG. Akt prawny nakłada szereg obowiązków na podmioty dostarczające na rynek niemiecki towary w opakowaniach, w tym także na eksporterów prowadzących np. sklepy internetowe. Akt prawny nie wprowadza kryterium ilościowego, więc nawet sporadyczna sprzedaż będzie rodziła konsekwencje na gruncie ustawy.

VerpackG w paragrafie trzecim definiuje opakowanie jako produkt wykonany z dowolnego materiału przeznaczony do:

• przechowywania;

• ochrony;

• obsługi;

• dostawy;

• prezentacji towaru.

Nie ma znaczenia, czy w opakowaniu znajdują się surowce, czy towary przetworzone. Dyspozycją ustawy objęte są opakowania jednorazowe oraz wielorazowe, w tym przeznaczone do przechowywania napojów lub żywności. Ważne, aby trafiały one od producenta do dystrybutora lub użytkownika końcowego. Zakresem przedmiotowym ustawy objęte są:

• opakowania sprzedażowe – oferowane odbiorcy końcowemu;

• opakowania usługowe – umożliwiają lub wspierają przekazanie towarów do konsumenta;

• opakowanie wysyłkowe – służy do wysyłki towaru do odbiorcy końcowego.

Opakowaniem w rozumieniu ustawy będzie również opakowanie zbiorcze, w jakim wysyłane są partie towaru, np. produkty spożywcze, a także to, które ułatwia transport towaru, choć nie jest przeznaczone dla użytkownika końcowego.

Poprzez wprowadzenie opakowania do obrotu rozumie się każdą dostawę na rzecz osób trzecich (odpłatną lub nieodpłatną), jeżeli została dokonana z celu dystrybucji, konsumpcji lub użytkowania.

Wyłączeniem objęte jest dostarczenie uzupełnionych opakowań należących do osoby trzeciej na jej zamówienie, jeśli samo opakowanie jest oznaczone wyłącznie jej nazwą lub marką. Chodzi o sytuację, kiedy np. producent detergentów samochodowych zamawia w innej firmie zaprojektowanie unikalnego wosku do karoserii i przekazuje w celu przygotowania partii towarów własne opakowania, które następnie do niego wracają, gotowe do dalszej sprzedaży.

Obowiązek rejestracyjny nie dotyczy również obiektów, które mogą we własnym zakresie zajmować się przetwarzaniem odpadów i nie potrzebują w tym celu korzystać z pomocy firmy zewnętrznej.

Jakiego rodzaju opakowania podlegają rejestracji w systemie LUCID?

Do systemu powinny być opakowania:

• jednostkowe – zawierające pojedynczą sztukę produktu;

• zbiorcze – zawierające więcej niż jedną sztukę produktu, tzw. wielopaki;

• wysyłkowe – przeznaczone do ochrony towaru w trakcie jego pakowania i przewozu, np. kartony, folie ochronne.

Zwykle po użyciu trafiają one do prywatnych konsumentów końcowych (klientów detalicznych) jako odpady, które nadają się do utylizacji. Pod pojęcie prywatnego konsumenta końcowego VerpackG rozumie prywatne gospodarstwa domowe oraz miejsca porównywalne, w tym np. restauracje, hotele, punkty usługowe, szpitale, placówki oświatowe, kina i muzea. Są to nabywcy, którzy kupują produkty w określonej formie bez zamiaru ponownego wprowadzenia go na rynek w celu zarobkowym. Nowa ustawa znajduje więc zastosowanie do sektora B2C, ale również B2B.

Obowiązek rejestracji w systemie LUCID obejmuje producentów, którzy po raz pierwszy zawodowo lub zarobkowo wprowadzili opakowanie do obrotu. Z kolei dystrybutorem jest ten, kto samodzielnie, bez względu na metodę i etap handlu wprowadza opakowania do obrotu. Prostym przykładem będzie producent mebli z siedzibą w Polsce, który sprzedaje swoje wyroby na rzecz sieci niemieckich supermarketów. To na nim w myśl ustawy będzie ciążył obowiązek rejestracyjny.

Obowiązek rejestracyjny i zgłoszeniowy a system LUCID

Obowiązek rejestracji spoczywa na wszystkich przedsiębiorcach, którzy wprowadzają do obrotu opakowania objęte zgłoszeniem i musi być dokonana, zanim opakowanie trafi na rynek.

Rejestr na charakter publiczny i jawny, a wpisanie się do niego jest darmowe. Każdy ma możliwość weryfikacji, czy np. dany sklep internetowy został do niego wpisany. Za wprowadzenie do obrotu określonego rodzaju opakowania przedsiębiorca musi uiścić opłatę recyklingową. Jej wysokość zależy od rodzaju oraz ilości opakowań.

Rejestracja opakowań objętych systemem obejmuje opakowania:

• sprowadzone z terytorium państwa trzeciego i wprowadzone bezpośrednio na terytorium Niemiec;

• używane np. do zabezpieczenia towaru zakupionego w Niemczech i odsprzedawanie go w tym kraju.

Procedura rejestracyjna zaczyna się od złożenia wniosku rejestracyjnego w Centralnym Biurze Rejestru Opakowań (niem. Zentrale Stelle Verpackungsregister, ZSVR). Wpis do LUCID następuje po rejestracji. Aktywacja konta w systemie następuje poprzez potwierdzenie linka aktywacyjnego. Następnie przedsiębiorca ma 7 dni na uzupełnienie pozostałych informacji. Podczas rejestracji należy podać następujące informacje:

• nazwę, adres i dane kontaktowe producenta (w szczególności kod pocztowy, miejscowość, ulicę, numer domu, kraj, numer telefonu, europejski lub krajowy numer podatkowy;

• dane upoważnionego przedstawiciela lub osoby fizycznej reprezentującej przedsiębiorcę;

• krajowy numer identyfikacyjny (np. KRS w przypadku polskich przedsiębiorców) i adres e-mail producenta;

• nazwy marek, jakie producent umieszcza na opakowaniach wprowadzonych do obrotu;

• numer EU VAT oraz numer krajowy, np. polski;

• oświadczenia o dopełnieniu obowiązku rejestracyjnego oraz prawdziwości informacji.

Upoważnionym przedstawicielem będzie jednoosobowy przedsiębiorca w przypadku JDG albo członek zarządu legitymowany do reprezentowania spółki kapitałowej. Jeżeli towar nie jest oznaczony znakiem handlowym indywidualizującym przedsiębiorcę, w formularzu należy podać nazwę firmy. Po rejestracji przedsiębiorca otrzymuje indywidualny numer LUCID.

Informacje zgłoszeniowe obejmują też rodzaj opakowania i jego masę. Zmiany którychkolwiek danych powinny być niezwłocznie przekazane organom administracji – Centralnemu Rejestrowi Opakowań lub firmie zajmującej się utylizacją odpadów. Rejestracji dokonuje się za pośrednictwem LUCIDVerpakungsregister, dostępnego tutaj: https://lucid.verpackungsregister.org/.

Cały proces odbywa się za pośrednictwem elektronicznego systemu przetwarzania danych. Producenci nie mają prawa wprowadzać na rynek opakowań, które wymagają rejestracji, ale nie został względem nich dopełniony ten obowiązek. Dystrybutorzy nie mogą zaś oferować opakowań, których producent nie zarejestrował wbrew obowiązkowi.

W celu rejestracji warto skorzystać z pomocy kancelarii z doświadczeniem w stosowaniu niemieckiego prawa. Pomoże ona ustalić, czy przedsiębiorca ma obowiązek zgłoszenia się do LUCID, a także przeprowadzi krok po kroku cały proces rejestracji. Warto pamiętać, że zaniedbanie obowiązku rejestracyjnego wiąże się z wysokimi karami pieniężnymi.