|
5 stycznia 2024 | Ostatnio zmodyfikowano 3 października, 2024 o 16:39 | Czas na przeczytanie: 10 minut
Pozostałe Artykuły
Jakie jest podłoże sporów w branży IT?
Branża IT (a dokładniej usługi IT) wyróżnia się swoją specyfiką zależnie od konkretnej sytuacji. Z uwagi na możliwość korzystania z narzędzi do pracy zdalnej praktycznie na każdym etapie współpraca, często realizacja projektu odbywa się wyłącznie w przestrzeni wirtualnej, poza siedzibą zamawiającego, za pomocą programu komputerowego. Dodatkowo projekty z branży IT często wymagają zachowania hermetycznej siatki pojęciowej, która dla zamawiającego jest trudna do zrozumienia. W przypadku niestarannie sporządzonych umów, stąd już tylko krok do wykonania projektu niezgodnie z oczekiwaniami klienta.
Dostępne narzędzia pozwalają też na tworzenie aplikacji według wielu różnych metodyk opierających się na zupełnie odmiennych założeniach, harmonogramie prac czy sposobie nanoszenia poprawek. Nieporozumienie na tym tle może szybko doprowadzić do eskalacji sporu.
Na to wszystko nakładają się także problemy immanentnie związane z branżą IT, jak:
- ataki hakerskie;
- możliwość wydostania się danych chronionych poza chmurę;
- zalanie lub kradzież sprzętu IT;
- naruszenie postanowień umowy o zachowanie poufności (NDA);
- naruszenie postanowień umowy o zakazie konkurencji;
- naruszenia warunków licencji albo przeniesienia praw do utworu.
Jak skutecznie dochodzić swoich roszczeń w sytuacji, gdy jedna ze stron nie wywiązała się z umowy?
Metody rozwiązywania sporów w branży IT
Spory między stronami mogą być rozwiązywane na dwa sposoby – poprzez działania polubowne, czyli tzw. miękką windykację oraz poprzez skierowanie powództwa do sądu powszechnego. Co warto wiedzieć o tych działaniach i w czym może pomóc Ci nasza kancelaria?
Polubowne rozwiązywanie sporów
Prawidłowe przeprowadzenie działań polubownych jest ważne z kilku względów. Przede wszystkim często okazują się one wystarczające do tego, aby wierzyciel osiągnął oczekiwany efekt, tj. odzyskał pieniądze lub wymógł spełnienie świadczenia przez wykonawcę mniejszym kosztem i szybciej niż poprzez skierowanie powództwa.
Wezwanie dłużnika do dobrowolnego spełnienia świadczenia jest także obligatoryjnym elementem dalszych działań. Pominięcie tego etapu może skutkować nawet zwrotem pozwu, ponieważ zgodnie z treścią art. 187 §1 pkt 3 k.p.c. informacja o podjętej próbie pozasądowego rozstrzygnięcia sporu stanowi jedno z wymagań formalnych pozwu.
Dochodzenie zapłaty na etapie przedsądowym na celu skłonienie dłużnika, aby ten zapłacił dług dobrowolnie, bez konieczności pozywania go. Taki rezultat można uzyskać m.in. poprzez kierowanie:
- wezwań do zapłaty;
- wysyłania SMS-ów i maili przypominających o konieczności uregulowania należności;
- ostrzeżenia o zgłoszeniu dłużnika do jednego z BIG, jak np. ERIF BIG, BIG InfoMonitor czy Krajowy Rejestr Długów BIG.
Wierzyciel powinien jednak pamiętać o tym, aby podejmowane działania nie były zbyt nachalne. W przeciwnym razie trzeba liczyć się z zarzutem naruszenia dóbr osobistych dłużnika, a nawet wypełnienia swoimi działaniami znamion przestępstwa – na co wielokrotnie zwracały uwagę sądy powszechne. Jakie elementy powinno zawierać prawidłowo skonstruowane wezwanie do zapłaty? Przede wszystkim jest to:
- oznaczenie stron stosunku prawnego (wierzyciela i dłużnika);
- wskazanie podstawy roszczenia (konkretnej umowy);
- sprecyzowanie wysokości roszczenia głównego oraz odsetek;
- wskazanie terminu i sposobu zapłaty (np. 14 dni w drodze przelewu na rachunek);
- określenie sankcji w razie nieuregulowania zadłużenia (np. skierowanie sprawy na drogę sądową, zgłoszenie dłużnika do BIG).
Każde wezwanie do zapłaty powinno zostać podpisane przez osobę uprawnioną do reprezentowania dłużnika. Prowadzenie windykacji pozasądowej warto zlecić kancelarii prawnej, która będzie monitowała dłużnika, a także ewidencjonowała płatności, a w razie potrzeby podejmie bardziej zdecydowane kroki.
Rozwiązywanie sporów na drodze sądowej
Z uwagi na fakt, że ogromna większość usług IT jest świadczona na podstawie zawartej przez strony umowy, ogromne znaczenie dla powodzenia procesu sądowego ma precyzyjne sformułowanie poszczególnych klauzul. Im więcej niejasności pojawi się na sali sądowej, tym większe ryzyko, że kontrakt zostanie zrozumiany w sposób nieprawidłowy, a sąd oddali żądanie powoda. W jaki sposób może efektywnie dochodzić roszczeń umownych według przepisów procedury cywilnej jeśli chodzi o firmy informatyczne czy firmy windykacyjne lub organy podatkowe i inne podmioty z sektora IT i działalności usługowej jako doradca podatkowy w branży informatycznej?
Postępowanie nakazowe oraz upominawcze
Jeżeli podstawą żądania świadczenia pieniężnego jest m.in. umowa, powód co do zasady może wnioskować o wydanie nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym. Pozwany, który nie zgadza się z nakazem zapłaty, ma prawo do złożenia zarzutów, w których wskaże:
- zakres zaskarżenia;
- zarzuty podlegające prekluzji;
- fakty, z których wywodzi żądania;
- dowody na poparcie faktów
Alternatywnym postępowaniem dla trybu nakazowego może być postępowanie upominawcze. W tym jednak przypadku nakaz zapłaty bardzo łatwo obalić, ponieważ traci on moc w części zaskarżonej sprzeciwem, niezależnie od treści środka zaskarżenia.
Obowiązujące przepisy przewidują również elektroniczne postępowanie upominawcze. Zwraca uwagę fakt, że w tym przypadku wszystkie pisma procesowe są wnoszone w dużej mierze za pośrednictwem systemu teleinformatycznego do e-sądu w Lublinie czy przez Urząd Skarbowy.
Postępowanie uproszczone
Postępowanie uproszczone jest dopuszczalne, o ile wartość przedmiotu sporu nie przekracza 20 tysięcy złotych. Przy tak niskiej kwocie tryb uproszczony nie znajdzie raczej zastosowania do typowych umów IT (np. umowy wdrożeniowej), ale do działań marketingowych SEO/SEM czy mniejszych usług informatycznych, może okazać się dobrym wyborem jesli chodzi o działalność gospodarczą i rynek IT.
Kumulacja roszczeń jest w tym przypadku możliwa wyjątkowo, jeżeli roszczenia wynikają z tej samej umowy (np. kilka usług świadczonych przez ten sam software house) albo umów tego samego rodzaju. W razie wydania przez sąd negatywnego rozstrzygnięcia stronom przysługuje apelacja do sądu okręgowego.
Wybór właściwego trybu postępowania nie zawsze będzie prosty tym bardziej, że obok procedur uproszczonych kodeks postępowania cywilnego przewiduje również podstawowy wariant postępowania rozpoznawczego. Z tego względu prowadzenie sporu sądowego najlepiej zlecić kancelarii prawnej.
Przykład pieczęci prewencyjnej do wykorzystania na fakturach:
Jak przeprowadzić windykację w branży IT? Konkretny przykład
Najłatwiej zrozumieć kolejność działań windykacyjnych na konkretnym przykładzie, np. software house’u, który nie otrzymał w umówionym terminie zapłaty za świadczoną usługę. Jak w takiej sytuacji powinno wyglądać działanie developera?
- Skierowanie pisemnego wezwania do zapłaty do zamawiającego;
- Po bezskutecznym upływie terminu do dobrowolnego spełnienia świadczenia – skierowanie spraw na drogę sądową;
- W razie otrzymania niekorzystnego rozstrzygnięcia – złożenie apelacji do sądu odwoławczego;
- Wyposażenie orzeczenia sądu w klauzulę wykonalności i skierowanie wniosku o wszczęcie egzekucji do komornika sądowego.
Każdy z tych etapów wyróżnia się swoją specyfiką. Jej nieznajomość może niepotrzebnie przedłużyć proces windykacyjny, a w niektórych sytuacjach spowodować nawet oddalenie powództwa i brak możliwości dochodzenia roszczenia w przyszłości.
Jak skutecznie dochodzić swoich roszczeń od podmiotu zagranicznego?
Poszukując wykonawcy z branży IT, przedsiębiorcy niejednokrotnie zwracają się o pomoc do firmy zagranicznej. Także polskie software house’y często świadczą swoje usługi na rzecz kontrahentów z innych państw. Czy w takiej sytuacji można liczyć na odzyskanie należności od kontrahenta z innego państwa?
Przed podjęciem działań należy upewnić się co do właściwej jurysdykcji. W tym celu warto zapoznać się z rozporządzeniem nr 1215/2012 (tzw. rozporządzenie Bruksela I bis), rozporządzeniem nr 593/2008 (tzw. rozporządzenie Rzym I), a także treścią samej umowy. W kontrakcie może znajdować się klauzula jurysdykcyjna wskazująca na właściwy porządek prawny.
Narzędziem używanym do egzekucji pieniędzy od firmy mającej swoją siedzibę w innym państwie Unii Europejskiej (oprócz Danii) jest europejski nakaz zapłaty. Może on zostać wydany w sprawach cywilnych i handlowych, jeżeli dotyczy bezspornych roszczeń pieniężnych o charakterze transgranicznym. Pozew o wydanie nakazu zapłaty powinien być złożony na specjalnym formularzu.
Wbrew pozorom egzekucja należności od firmy zlokalizowanej za granicą nie musi być dużo droższa, ani trudniejsza, niż w przypadku procedur polskich. Oczywiście powód może dochodzić swoich roszczeń również w sposób przewidziany procedurami danego państwa, np. kierując zwykły pozew o zapłatę do sądu w Niemczech według prawa niemieckiego.
W przypadku firmy, która ma swoją siedzibę w państwie trzecim, nienależącym do wspólnoty, nie ma możliwości zastosowania mechanizmu europejskiego nakazu zapłaty. Nie oznacza to jednak, że dochodzenie należności nie jest możliwe. Niezbędne jednak może okazać się nawiązanie współpracy z kancelarią znającą lokalny porządek prawny, a cały proces egzekucyjny będzie droższy i bardziej długotrwały.
Nasza kancelaria świadczy kompleksowe wsparcie dla firm działających w sektorze IT. Wspieramy zarówno software house’y, jak i firmy korzystające z ich usług. Nasi prawnicy pomogą w odzyskiwaniu należności na każdym etapie – od działań polubownych, po prowadzenie sprawy przed sądem powszechnym. Wspieramy wierzycieli zarówno w postępowaniach krajowych, jak i transgranicznych.Pytania i odpowiedzi
Roszczenia związane z działalnością gospodarczą przedawniają się z upływem lat 3. Warto jednak zwrócić uwagę, że dla niektórych umów cywilnoprawnych (np. zlecenie lub dzieło) ustawodawca przewidział krótsze terminy przedawnienia. Większość umów IT stanowią umowy nienazwane, ale należy stosować do nich przepisy zbliżonej umowy nazwanej, którą zwykle będzie właśnie dzieło lub zlecenie.
Wysokość opłaty od pozwu jest uzależniona od wybranego trybu postępowania. W zwykłym postępowaniu rozpoznawczym przy wartości przedmiotu sporu powyżej 20 tysięcy złotych jest to 5% WPS, nie więcej niż 200 tysięcy złotych. Przy niższym WPS pobierana jest opłata stała w wysokości od 30 zł do 1000 zł. Szczególnie korzystna jest opłata w postępowaniu nakazowym oraz EPU, która wynosi czwartą część opłaty. Pozostałe trzy czwarte opłaty uiszcza pozwany w razie wniesienia zarzutów. Zwłaszcza przy wysokim WPS ten mechanizm pozwala na znaczną oszczędność.
W branży IT istotną rolę odgrywa wykonanie zastępcze. Jeżeli strony nie określiły go dokładnie w umowie, możliwość domagania się wykonania zastępczego wymaga wystąpienia z powództwem w trybie art. 480 k.c. Podstawą wytoczenia powództwa jest zwłoka dłużnika w spełnieniu świadczenia. Warto pamiętać, że niezależnie od wykonania zastępczego wierzyciel może dochodzić odszkodowania wynikającego z tej zwłoki.
Zaufali nam:
