Kto może zostać zarządcą masy restrukturyzacyjnej?

Zgodnie z art. 24 ust. 1 ustawy Prawo restrukturyzacyjne zarządcą może być osoba fizyczna, która posiada pełną zdolność do czynności prawnych i licencję doradcy restrukturyzacyjnego wydawaną na zasadach i w trybie określonych w ustawie z dnia 15 czerwca 2007 r. o licencji doradcy restrukturyzacyjnego oraz ma konto doradcy restrukturyzacyjnego w systemie teleinformatycznym obsługującym postępowanie sądowe. Funkcję tę może pełnić również spółka handlowa, której wspólnicy ponoszą odpowiedzialność za zobowiązania spółki bez ograniczenia całym swoim majątkiem albo członkowie zarządu reprezentujący spółkę, którzy posiadają taką licencję.

W tym kontekście należy zwrócić uwagę na to, że istnieje także katalog osób niemogących być zarządcą masy restrukturyzacyjnej. Otóż chodzi tutaj o osobę fizyczną albo spółkę handlową, która jest:

• wierzycielem lub dłużnikiem dłużnika;
• małżonkiem, wstępnym, zstępnym, jednym z rodzeństwa, powinowatym dłużnika lub jego wierzyciela w tej samej linii czy stopniu;
• osobą pozostającą z dłużnikiem w stosunku przysposobienia lub małżonkiem tej osoby albo osobą pozostającą z dłużnikiem w faktycznym związku, prowadzącą z nim wspólnie gospodarstwo domowe;
• lub była zatrudniona przez dłużnika na podstawie stosunku pracy albo wykonywała pracę lub świadczyła usługi na rzecz dłużnika na podstawie innego stosunku prawnego, z wyjątkiem wykonywania na rzecz dłużnika czynności doradztwa restrukturyzacyjnego, o których mowa w ustawie o licencji doradcy restrukturyzacyjnego;
• lub była członkiem organu, prokurentem lub pełnomocnikiem dłużnika albo jest lub w okresie dwóch lat przed dniem złożenia wniosku restrukturyzacyjnego była wspólnikiem albo akcjonariuszem dłużnika posiadającym udziały albo akcje w wysokości wyższej niż 5% kapitału zakładowego dłużnika lub wierzyciela, a w przypadku prostej spółki akcyjnej – więcej niż 5% akcji tej spółki;
• lub była spółką powiązaną z dłużnikiem lub jest lub była członkiem organu, prokurentem lub pełnomocnikiem takiej spółki albo jest lub w okresie dwóch lat przed dniem złożenia wniosku restrukturyzacyjnego była wspólnikiem albo akcjonariuszem posiadającym udziały albo akcje w wysokości wyższej niż 5% kapitału zakładowego spółki powiązanej z dłużnikiem, a w przypadku prostej spółki akcyjnej – więcej niż 5% akcji tej spółki (art. 24 ust. 2 Prawa restrukturyzacyjnego).

Zarządca restrukturyzacyjny powoływany jest przez sąd, który prowadzi postępowanie w danej sprawie (po otwarciu postępowania sanacyjnego). W postanowieniu w tym przedmiocie konieczne jest podanie numeru licencji doradcy restrukturyzacyjnego albo numer w Krajowym Rejestrze Sądowym dotyczący spółki, która ma pełnić funkcję zarządcy.

Zarządca masy restrukturyzacyjnej ma obowiązki określone w ustawie. Chodzi tutaj o objęcie zarządu nad masą restrukturyzacyjną i zarządzanie nią, przygotowanie spisu inwentarza wraz z oszacowaniem wartości jego poszczególnych składników, przygotowanie i następnie wykonanie planu naprawczego, poinformowanie wierzycieli o fakcie otwarcia postępowania restrukturyzacyjnego, przygotowania spisu wierzytelności, dokonanie oceny propozycji układowych, wzięcie udziału w zgromadzeniu wierzycieli oraz dokonanie oceny możliwości wykonania układu (co obejmuje zarząd masą sanacyjną u przedsiębiorcy realizujący zadania w toku postępowania sanacyjnego czy w postępowaniach restrukturyzacyjnych, jeśli chodzi o sporządzenie spisu wierzytelności do planu restrukturyzacyjnego).

To jednak nie wszystko. Otóż zarządca masy restrukturyzacyjnej może również ponosić odpowiedzialność za uzyskanie dodatkowych źródeł finansowania, składanie sprawozdań, a także zbycie zbędnego majątku.

W tym miejscu warto jeszcze zwrócić uwagę na następującą kwestię. Mianowicie zarządca masy restrukturyzacyjnej w toku postępowania restrukturyzacyjnego podejmuje działania w imieniu własnym, ale na rachunek dłużnika. Co więcej, nie ponosi on odpowiedzialności za zobowiązania, które zostały zaciągnięte w sprawach dotyczących masy restrukturyzacyjnej.

Restrukturyzacja jest skomplikowanym procesem, który wiąże się z koniecznością przeprowadzenia zmian w danym przedsiębiorstwie. Z tego względu niezbędna jest pomoc osób, które mają wiedzę i doświadczenie w tym zakresie, jak np. zarządca masy restrukturyzacyjnej. W przepisach określone zostały szczegółowe warunki, które musi spełnić osoba pełniąca tę funkcję.