|
18 września 2023 | Ostatnio zmodyfikowano 13 grudnia, 2023 o 16:32 | Czas na przeczytanie: 8 minut
Pozostałe Artykuły
Czym jest plan restrukturyzacyjny?
Ustawa prawo restrukturyzacyjne nie zawiera definicji legalnej planu restrukturyzacyjnego. Przyjmuje się, że jest to dokument prawno-ekonomiczny, który zawiera dokładny opis przedsiębiorstwa dłużnika, jego sytuacji majątkowej oraz środków, jakie mają zostać podjęte, aby wydobyć firmę z kryzysu. Dobry plan restrukturyzacyjny przypomina nieco plan biznesowy, dlatego im będzie dokładniejszy, tym większa szansa, że postępowanie zakończy się zgodnie z oczekiwaniami wnioskodawcy.
Można powiedzieć, że plan restrukturyzacyjny stanowi uzasadnienie dla propozycji układowych dłużnika, dlatego powinny one ze sobą korelować.
Rodzaje planów restrukturyzacyjnych. Wstępny plan restrukturyzacyjny
Obowiązujące przepisy wyróżniają dwa rodzaje planu restrukturyzacyjnego:
- wstępny plan restrukturyzacyjny (art. 9 ustawy);
- właściwy plan restrukturyzacyjny (art. 10 ustawy).
Plan wstępny składa się wraz z wnioskiem o otwarcie postępowania restrukturyzacyjnego, ponieważ ma on na celu zobrazowanie sytuacji dłużnika i przekonanie sądu o zasadności dalszego procedowania. Wstępny plan restrukturyzacyjny jest obligatoryjny w:
- przyspieszonym postępowaniu układowym;
- postępowaniu układowym (zwykłym);
- postępowaniu sanacyjnym, chyba że wniosek o jego wszczęcie złożył wierzyciel.
Planu wstępnego nie składa się w postępowaniu o zatwierdzenie układu, a także w uproszczonym postępowaniu restrukturyzacyjnym.
Minimalny zakres planu wstępnego obejmuje:
- analizę przyczyn trudnej sytuacji ekonomicznej dłużnika – w tym miejscu należy opisać przyczyny, które doprowadziły do zaistnienia przesłanek restrukturyzacji, czyli niewypłacalności lub zagrożenia stanem niewypłacalności;
- wstępny opis i przegląd planowanych środków restrukturyzacyjnych i związanych z nimi kosztów – warto zwrócić uwagę, aby środki restrukturyzacyjne były nakierowane na usprawnienie tych aspektów działania firmy, które stały się przyczyną złożenia wniosku o restrukturyzację, nie chodzi o poprawę kondycji finansowej przedsiębiorstwa jako takiego;
- wstępny harmonogram wdrożenia środków restrukturyzacyjnych – harmonogram pozwala określić, kiedy będą wdrażane poszczególne środki restrukturyzacyjne, dzięki temu możliwa jest ocena przybliżonego horyzontu czasowego oraz powodzenia całej restrukturyzacji.
Dodatkowo do planu powinno zostać załączone sprawozdanie finansowe dłużnika sporządzone w terminie nie dłuższym niż 30 dni poprzedzających złożenie wniosku (tj. datę sporządzenia planu restrukturyzacyjnego). W razie braku załączenia sprawozdania dłużnik podaje przyczyny niezłożenia dokumentu (np. brak nazwiska autorów planu restrukturyzacyjnego). Oczywiście nic nie stoi na przeszkodzie, aby rozbudować wstępny plan restrukturyzacyjny o kolejne elementy (np. celu finansowania restrukturyzacji, czy finansowych zobowiązań udziałowców lub wykorzystania dostępnego kapitału w ramach postępowania układowego i wykazania zapotrzebowania), jeżeli tylko jest to zasadne z punktu widzenia jego celu. Decyzję w tym przedmiocie podejmuje jednak dłużnik.
Warto zwrócić uwagę, że prawo restrukturyzacyjne w zasadzie nie limituje możliwości oddłużenia przedsiębiorstwa, zatem wskazanie jednego, uniwersalnego wzoru planu nie jest możliwe, a strony mają możliwość sięgnięcia po każde rozwiązanie, które nie jest sprzeczne z prawem. Każdorazowo środki restrukturyzacyjne powinny być dopasowane do sytuacji przedsiębiorstwa, jest struktury zadłużenia oraz specyfiki prowadzonej działalności gospodarczej. W razie wątpliwości warto skorzystać ze wsparcia kancelarii prawnej z wieloletnim doświadczeniem w prowadzeniu postępowań insolwencyjnych.
Jakie elementy powinny znaleźć się we właściwym planie restrukturyzacyjnym?
Zakres właściwego planu restrukturyzacyjnego jest znacznie szerszy niż w przypadku planu wstępnego. Należy jednak podkreślić, że ustawodawca wymienił w nim również jedynie elementy obligatoryjne, dokument może być poszerzony o inne informacje, o ile są one związane z postępowaniem restrukturyzacyjnym. Dobry plan restrukturyzacyjny powinien obrazować jego uczestnikom najbardziej prawdopodobny przebieg postępowania. Minimalny zakres planu obejmuje następujące elementy:
- Opis przedsiębiorstwa dłużnika wraz z informacją o aktualnym oraz przyszłym stanie podaży i popytu w sektorze rynku, na którym przedsiębiorstwo działa
W tym punkcie warto zwrócić uwagę na otoczenie biznesowe dłużnika, strukturę firmy, rodzaj i obszar jej działalności, a także sytuację ekonomiczną (np. wyniki finansowe) oraz prawną (np. struktura zadłużenia, postępowania wszczęte z udziałem dłużnika).
- Analizę przyczyn trudnej sytuacji ekonomicznej dłużnika
Podobnie jak w przypadku planu wstępnego liczy się opisanie przyczyn zewnętrznych i wewnętrznych, możliwie rzetelnie z uwzględnieniem wpływu danego zdarzenia na biznes dłużnika.
- Prezentację proponowanej przyszłej strategii prowadzenia przedsiębiorstwa dłużnika oraz informacje na temat poziomu i rodzaju ryzyk.
Opis strategii dłużnika to działania istotne z punktu widzenia restrukturyzacji, które pomogą osiągnąć jej cel. Przykładowe rodzaje ryzyk to np. ryzyko płynności, ryzyko podatkowe, finansowe czy stóp procentowych. Warto w tym miejscu opisać ewentualne mechanizmy zarządzania ryzykiem, jeżeli dłużnik takie stosuje.
- Pełny opis i przegląd planowanych środków restrukturyzacyjnych i związanych z nimi kosztów
W tym miejscu należy wskazać konkretne działania, jakie zostaną podjęte w celu oddłużenia przedsiębiorstwa wraz ze wskazaniem konkretnego efektu ich wdrożenia. Ustawodawca pozostawia w tym zakresie pełną swobodę uczestnikom postępowania. Do często stosowanych rozwiązań można zaliczyć np. redukcję zatrudnienia, zoptymalizowanie kampanii reklamowej, nawiązanie umów z nowymi kontrahentami czy zbycie składników majątku przedsiębiorstwa.
- Harmonogram wdrożenia środków restrukturyzacyjnych oraz ostateczny termin wdrożenia planu restrukturyzacyjnego
Środki wymienione w poprzednim punkcie powinny być zastosowane w kolejności zapewniającej możliwie najlepszy efekt i właśnie ten harmonogram powinien się tutaj znaleźć. Warto zadbać, aby zmiany w przedsiębiorstwie w możliwie najmniejszym stopniu oddziaływały na jego funkcjonowanie.
- Informacja o zdolnościach produkcyjnych przedsiębiorstwa dłużnika, w szczególności o ich wykorzystaniu i redukcji
W planie restrukturyzacyjnym należy określić maksymalne możliwości produkcyjne przedsiębiorstwa. Dzięki temu uczestnicy są w stanie obiektywnie ocenić wpływ planowanych środków restrukturyzacyjnych na szanse powodzenia oddłużania, a także ocenić horyzont czasowy takich zmian.
- Opis metod i źródeł finansowania
Źródła finansowania to nic innego, jak ilość środków, jakimi dysponuje dłużnik oraz kanałów ich dystrybucji. Ustawodawca wymienia przede wszystkim wykorzystanie dostępnego kapitału, ale typowymi źródłami finansowania są też kredyty, leasingi, poprawa metody windykacji wierzytelności lub sprzedaż instrumentów finansowych (np. akcji lub obligacji).
- Projektowane zyski i straty na najbliższe 5 lat oparte na co najmniej dwóch prognozach
Ustawodawca nie doprecyzował, o jakie warianty koniunktury w firmie chodzi, więc można przyjąć, że doboru kryteriów oceny zysków i strat dokonuje dłużnik. Ważne jest, aby propozycje były na tyle realistyczne, aby wierzyciele dali przekonać się do ich wysokiego prawdopodobieństwa. Oczywiście nie chodzi o projekcję samych „czarnych scenariuszy”, ale nadmiernie optymistyczne szacunki najprawdopodobniej nie zdobędą aprobaty pozostałych uczestników postępowania.
- Imiona i nazwiska osób odpowiedzialnych za wykonanie układu
Te dane mają charakter porządkowy i nie przekładają się na powstanie roszczeń odszkodowawczych po którejkolwiek ze stron postępowania. W spółce osobami odpowiedzialnymi będą zwykle członkowie zarządu lub wspólnicy.
- Imiona i nazwiska autorów planu oraz data jego sporządzenia
Wymagania formalne pozwalające na ustalenie, kto i w jakiej dacie sporządził dokument.
Kto sporządza plan restrukturyzacji?
Wstępny plan restrukturyzacyjny sporządza sam dłużnik. Choć pozornie może się wydawać, że niewielka liczba wymagań przesądza o tym, że dokument jest przygotować łatwo, sądy restrukturyzacyjne często odmawiają wszczęcia postępowania właśnie z uwagi na potraktowanie wytycznych ustawodawcy „po macoszemu”. Jako przykład można podać wskazywanie jednej, konkretnej przyczyny, która uzasadnia złożenie wniosku.
W praktyce niemal zawsze tych przyczyn jest przynajmniej kilka i mogą mieć one charakter zarówno wewnętrzny (np. niezoptymalizowanie procesów wewnętrznych i wynikające z tego zbyt wysokie koszty prowadzenia działalności), jak i zewnętrzny (np. konflikt zbrojny, który wpłynął na drastyczne ograniczenie liczby zamówień). Aby zwiększyć swoje szanse na otwarcie postępowania, warto rozważyć skorzystanie z pomocy profesjonalistów.
Z kolei właściwy plan restrukturyzacyjny sporządza, w zależności od rodzaju postępowania:
- w postępowaniu o zatwierdzenie układu – nadzorca układu;
- w postępowaniu układowym (zwykłym i przyspieszonym) – nadzorca sądowy;
- w postępowaniu sanacyjnym – zarządca.
Stosownie do art. 10 ust. 4 prawa restrukturyzacyjnego, w szczególnie uzasadnionych przypadkach, za zgodą sędziego komisarza, nadzorca sądowy lub zarządca mogą zlecić sporządzenie planu restrukturyzacyjnego osobom trzecim.
Plan restrukturyzacyjny a pomoc publiczna
W sytuacji, kiedy przedsiębiorcy w toku postępowania restrukturyzacyjnego może być udzielona pomoc publiczna w jakiejkolwiek formie, np. poprzez rozłożenie spłaty zobowiązania na raty, plan powinien dodatkowo zawierać:
- test prywatnego wierzyciela lub test prywatnego inwestora stanowiący ocenę, czy udzielone wsparcie będzie stanowiło pomoc publiczną;
- ocenę, w oparciu o informacje udostępnione przez dłużnika czy wsparcie udzielone w postępowaniu restrukturyzacyjnym i w trakcie wykonywania układu stanowi pomoc de minimis.
Plan restrukturyzacyjny to jeden z najważniejszych dokumentów w całym postępowaniu restrukturyzacyjnym. Określa on w sposób możliwie precyzyjny w jaki sposób będzie przebiegało postępowanie i zwiększa szansę na porozumienie się uczestników postępowania oraz oddłużenie firmy.
Pytania i odpowiedzi
Jak najbardziej, plan restrukturyzacyjny może być zmieniany nawet kilkukrotnie w toku postępowania. Konieczność modyfikacji planu powoduje m.in. udzielenie przedsiębiorcy pomocy w rozumieniu art. 140 i nast. prawa restrukturyzacyjnego.
Oba testy polegają na ocenie, czy warunki zaproponowane przez inwestora publicznego są warunkami rynkowymi i zostałyby zaakceptowane przez wierzyciela (inwestora) prywatnego. Pozytywna odpowiedź na to pytanie oznacza, że wsparcie nie ma charakteru pomocy publicznej.
Zaufali nam:
