Ulga IP Box - co to jest i jak uzyskać?

CZYM JEST ULGA IP BOX?

Pierwotnie ulga w postaci preferencyjnego opodatkowania (potocznie IP BOX) została wprowadzona do polskiego obrotu prawnego 23 października 2018 r., w wyniku zbiorczej nowelizacji ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ordynacji podatkowej oraz kilku innych ustaw, i weszła w życie 1 stycznia 2019 roku.

Jako deklarowany cel tej zmiany wskazano chęć pobudzenia rynku nowych technologii przez wprowadzenie 5% preferencji podatkowej w podatku PIT i CIT dla dochodów uzyskanych z kwalifikowanych praw własności intelektualnej, zamiast dotychczasowych 17/32 % (zasady ogólne PIT), 19% (podatek liniowy PIT) oraz 9/19 % (podatek CIT).

JAK UZYSKAĆ ULGĘ IP BOX?

Po pierwsze, należy zaznaczyć, że skorzystanie z ulgi IP Box jest możliwe dopiero w zeznaniu rocznym, w związku z czym dochody, które uzyskaliśmy w ciągu roku z kwalifikowanych praw własności intelektualnej i tak podlegać będą bieżącemu opodatkowaniu zgodnie z pierwotnie obraną formą opodatkowania.

Po drugie, samo uzyskanie ulgi jest dość szczelnie obwarowane przepisami. Jako kluczowe przesłanki, które trzeba spełnić należy wskazać:

• obowiązek prowadzenia działalności badawczo-rozwojowej,
• konieczność wykazania, że w ramach tej działalności doszło do wytworzenia kwalifikowanego IP (kwalifikowane prawo własności intelektualnej);
• obowiązek prowadzenia odrębnej ewidencji zdarzeń gospodarczych, która obejmuje wszystkie operacje finansowe związane z dochodami z kwalifikowanych IP, zgodnie z art. 24e ust. 1 pkt 1 ustawy o CIT i art. 30cb ust. 1 pkt 1 ustawy o PIT;
• konieczność osiągnięcia dochodu z kwalifikowanego IP, który podlega opodatkowaniu w Polsce;
• obowiązek wykazania, że poniesiono koszty kwalifikowane w związku z wytworzeniem, rozwinięciem lub ulepszeniem kwalifikowanego IP.

Spełnienie powyższych warunków to jednak jedynie połowa sukcesu. Drugą połowę stanowi uzyskanie potwierdzenia słuszności zastosowania preferencyjnej stawki przez wystąpienie, a następnie uzyskanie pozytywnej opinii organów skarbowych w ramach interpretacji indywidualnej.

CZYM JEST W KONTEKŚCIE ULGI IP BOX „DZIAŁALNOŚĆ BADAWCZO-ROZWOJOWA”?

W gruncie rzeczy mowa tu o działalności o charakterze twórczym. Zgodnie z art. 5a pkt 38 ustawy o PIT lub w oparciu o art. 4a pkt 26 ustawy o CIT definiuje się ją jako:

„[…]działalność twórczą obejmującą badania naukowe lub prace rozwojowe, podejmowaną w sposób systematyczny w celu zwiększenia zasobów wiedzy oraz wykorzystania zasobów wiedzy do tworzenia nowych zastosowań[…]”.

Twórczy charakter działalności badawczo-rozwojowej ma zatem skutkować powiększeniem się wiedzy w danej dziedzinie, a w konsekwencji stworzeniem nowych usług, produktów lub procesów.

W ramach takiej działalności prowadzi się badania naukowe (podstawowe, stosowane, przemysłowe) i prace rozwojowe. Badania naukowe bowiem przyczyniają się do poszerzania wiedzy (działalność badawcza), natomiast prace rozwojowe skupiają się na znalezieniu wykorzystania dla dostępnej, w tym nowo dostępnej, wiedzy celem stworzenia nowych bądź w jakiś sposób ulepszonych usług, produktów czy procesów (działalność rozwojowa) w celu uzyskania ulgi IP Box. Oznacza to, że właściwie wykazać należ 3 rzeczy:

• fakt prowadzenia działalności badawczej,
• działalności rozwojowej oraz
• wykazanie, że na podstawie prowadzenia tej działalności doszło do wytworzenia kwalifikowanego IP.

Dopiero te trzy podstawy dają możliwość do ubiegania się o przyznanie ulgi IP Box.

ULGA IP BOX – CZYM JEST ZATEM „KWALIFIKOWANE IP”?

Chodzi tutaj o tzw. kwalifikowane prawa własności indywidualnej, wymienione w art. 30ca ust. 2 ustawy o PIT i art. 24d ust. 2 ustawy o CIT, do których można zastosować ulgę IP Box. Ten zamknięty katalog zawiera między innymi:

• patent,
• prawo ochronne na wzór użytkowy,
• prawo z rejestracji wzoru przemysłowego,
• dodatkowe prawo ochronne dla patentu na produkt leczniczy lub produkt ochrony roślin,
• prawo z rejestracji produktu leczniczego i produktu leczniczego weterynaryjnego dopuszczonego do obrotu,
• wyłączne prawo, o którym mowa w ustawie o ochronie prawnej odmian roślin,
• prawo z rejestracji topografii układu scalonego,
• autorskie prawo do programu komputerowego.

Wyżej wymienione prawa podlegają ochronie prawnej na podstawie przepisów ustaw lub ratyfikowanych umów międzynarodowych, których stroną jest Polska lub UE. Nadania jednego z powyższych praw dokonuje z kolei urząd patentowy na podstawie przeprowadzonej następczej kontroli merytorycznej w procesie rejestracji.

Co ważne, w tym miejscu należy wskazać, że preferencja podatkowa w ramach ulgi IP Box obejmuje tylko i wyłącznie dochody z kwalifikowanych IP. Oznacza to, że jeśli na przykład nasze prawo patentowe wygaśnie to przestanie ona obowiązywać! Dochody osiągnięte z praw własności intelektualnej po upływie prawa ochronnego podlegają opodatkowaniu zgodnie z zadeklarowaną formą opodatkowania, bez zastosowania preferencji.

KTO ZATEM MOŻE SKORZYSTAĆ Z ULGI IP BOX ?

Z ulgi IP Box może skorzystać przede wszystkim podatnik, który w ramach prowadzonej działalności badawczo-rozwojowej wytworzy kwalifikowane IP. Dalej podatnik, który w ramach prowadzonej działalności badawczo-rozwojowej wytworzy kwalifikowane IP i udzieli wyłącznego prawa do tego IP innemu podmiotowi, dla dochodów uzyskanych z tego tytułu, po spełnieniu określonych warunków, będzie mógł zastosować preferencyjną stawkę podatku w wysokości 5% w ramach IP Box. Ponadto preferencyjną stawkę podatku będzie mógł także zastosować podatnik nabywający kwalifikowane IP w celu jego dalszej komercjalizacji i rozwinięcia w ramach prowadzonej działalności badawczo-rozwojowej.

Do powyższych grup podatników należą zatem:

• a) Podmioty objęte podatkiem PIT, takie jak:

• jednoosobowe działalności gospodarcze,
• wspólnicy spółki cywilnej,
• wspólnicy spółki jawnej,
• wspólnicy spółki partnerskiej,
• wspólnicy spółki komandytowej,
• przedsiębiorstwa w spadku;

• b) oraz podmioty objęte podatkiem CIT, takie jak:

• osoby prawne,
• spółki kapitałowe w organizacji,
• jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, z wyjątkiem przedsiębiorstw w spadku i spółek niemających osobowości prawnej (z pewnymi wyjątkami),
• spółki komandytowo-akcyjne mające siedzibę lub zarząd na terytorium RP,
• podatkowe grupy kapitałowe,
• spółki niemające osobowości prawnej mające siedzibę lub zarząd w innym państwie, jeżeli prawo tego państwa traktuje je jako osoby prawne i podlegają one opodatkowaniu od całości swoich dochodów bez względu na miejsce ich osiągania.

Z preferencyjnej 5% stawki podatku w ramach ulgi IP BOX podatnik może skorzystać także jeśli chodzi o dochody osiągnięte za granicą, o ile dochody te mogą być dochodami z kwalifikowanych IP w rozumieniu przepisów o IP Box oraz podlegają faktycznemu opodatkowaniu w Polsce.

CZY JEST KTOŚ, KTO NIE MOŻE SKORZYSTAĆ Z ULGI IP BOX?

Oczywiście! Jako, że uldze IP Box podlegają dochody z kwalifikowanych IP opodatkowanych na terytorium Polski to nie będą mogli z niej skorzystać wszyscy ci, którzy nie spełniają powyższego warunku. Ponadto z preferencji nie mogą skorzystać osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą opodatkowaną ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych.

JAK OBLICZYĆ DOCHÓD, KTÓRY BĘDZIE KORZYSTAĆ ZE STAWKI W RAMACH IP BOX?

W oparciu o art. 30ca ust. 7 ustawy o PIT (i analogicznie w oparciu o art. 24d ust. 7 ustawy o CIT), dochód, dla którego można zastosować ulgę IP Box, jest dochodem uzyskanym z kwalifikowanego IP w postaci:

• zysku ze sprzedaży kwalifikowanego IP,
• należności otrzymanych z tytułu umów licencyjnych dotyczących kwalifikowanego IP,
• zysku z kwalifikowanego IP uwzględnionego w cenie sprzedaży produktu lub usługi,
• uzyskanego w postępowaniu spornym (sądowym lub arbitrażowym) odszkodowania za naruszenie praw wynikających z kwalifikowanego IP.

Do powyższej kategorii zalicza się także nadwyżka przychodów osiągniętych z kwalifikowanego IP nad kosztami pośrednio lub bezpośrednio związanymi z tym przychodem. Gdy dochód z IP nie wystąpi, podatnik będzie miał możliwość odliczenia powstałej straty w najbliższych 5 latach podatkowych, ale wyłącznie w odniesieniu do dochodu osiągniętego z tego samego kwalifikowanego IP lub tego samego rodzaju produktu, usługi lub grupy produktów lub usług, w których to samo kwalifikowane IP zostało wykorzystane.

WYMÓG DOKUMENTACYJNY W RAMACH ROZLICZENIA ULGI IP BOX

Jednym z głównych wymogów stawianych kandydatom do skorzystania z ulgi IP Box jest wymóg dokumentacyjny. Przejawia się on w tym, że korzystający z ulgi muszą prowadzić odrębną ewidencję dla wszystkich zdarzeń gospodarczych i to nie tylko dla tych związanych z ulgą IP Box, ale też do wszystkich pozostałych związanych z prowadzoną działalnością. W takiej ewidencji powinna przede wszystkim znaleźć się łączna suma uzyskanych w danym okresie przychodów, kosztów, dochodów, strat wraz ze szczególnym wskazaniem dochodów, dla których można zastosować 5-procentową stawkę podatku dochodowego oraz pozostałych.

Co ważne, transakcje gospodarcze związane z tą ulgą, analogicznie jak w przypadku ulgi B+R należy wyszczególnić w Księdze Przychodów i Rozchodów (w postaci arkusza kalkulacyjnego) lub księgach rachunkowych (za pomocą konta ksiąg pomocniczych). W przypadku tych podatników, którzy prowadzą KPiR i stosują na potrzeby ulgi IP Box ewidencjonowanie zdarzeń gospodarczych w formie arkusza kalkulacyjnego, muszą oni pamiętać o tym, by ujmować w nim comiesięczne zestawienia wydatków w wartościach narastających. Natomiast nie muszą oni prowadzić tak szczegółowych ewidencji, jak podmioty prowadzące pełną księgowość.

Ci zaś, którzy w ramach prowadzonej działalności badawczo-rozwojowej pracują nad wytworzeniem więcej niż jednego kwalifikowanego IP, mają obowiązek prowadzenia osobnej ewidencji dla każdego projektu. Dodatkowo w takim przypadku należy w ewidencji zawrzeć opis projektu, a także czas jego trwania (od momentu rozpoczęcia do momentu jego zakończenia) oraz wykaz wszystkich osób pracujących nad projektem wraz z wyszczególnieniem prac przez nie stworzonych.

CZY ZATEM, NIE MA ŻADNYCH NIEŚCISŁOŚCI W PROCEDURZE UZYSKANIA ULGI IP BOX?

Niestety nie. Problematyczną kwestią jest na przykład to, jaka powinna być częstotliwość prowadzenia dodatkowej ewidencji na potrzeby rozliczania ulgi IP BOX. W oparciu bowiem o interpretację indywidualną z dnia 7 stycznia 2020 roku o sygn. 0113-KDIPT2-3.4011.589.2019.2.SJ widzimy, że według Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej “(…)fakt sporządzenia (przedstawienia czy posiadania) w przyszłości odrębnej ewidencji dopiero na potrzeby skorzystania z IP Box, nie wypełnia przesłanki z art. 30cb ust. 1 i 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Stworzenie w przyszłości odrębnej ewidencji tylko po to, aby wypełnić obowiązek wynikający z powołanego przepisu, nawet w sytuacji kiedy na jej podstawie możliwe będzie prawidłowe określenie podstawy opodatkowania stawką 5%, uniemożliwia zastosowanie preferencyjnej stawki opodatkowania uzyskiwanych dochodów.”

Stoi to w sprzeczności z linią orzeczniczą, która wskazuje, że brak bieżącego prowadzenia ewidencji na potrzeby ulgi IP BOX jednak nie wyklucza prawa do zastosowania preferencyjnej stawki podatku. Jako przykład przytoczyć można wyrok WSA w Gorzowie Wlkp o sygn. I SA/Go 115/20 w którym czytamy, że: “Dla celów obliczenia dochodu kwalifikowanego IP istotne jest by ewidencja ta była prowadzona w sposób należyty, tak aby móc w rocznym zeznaniu podatkowym wykazać łączą sumę przychodów i kosztów podatkowych, dochodów, strat, dochodów podlegających opodatkowaniu stawką 5%. Odrębna od podatkowej księgi przychodów i rozchodów ewidencja ma na celu obliczenie podstawy opodatkowania. Ewidencja ma być sporządzona w sposób mający osiągać wskazany cel. Jeżeli ten cel spełnia należy ją uznać za prowadzoną w sposób należyty. (…)

Natomiast w ocenie Sądu, nienależyte prowadzenie ewidencji o której mowa w art. 30 cb ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych to takie jej prowadzenie które uniemożliwia określenie prawidłowej podstawy opodatkowania stawką 5%, która nie zawiera informacji o których mowa w art. 30 cb ust. 1 powołanej ustawy. Jeżeli ewidencja ta spełnia wskazany cel na dzień dokonania rozliczenia to nie można jej uznać z prowadzoną w sposób nieprawidłowy.

(…)Zdaniem składu orzekającego w odniesieniu zarówno do ksiąg rachunkowych jak i ewidencji najistotniejszym elementem jest sprawdzalność i prawidłowość informacji o których mowa w art. 30 cb ust.1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.”

Nasuwa się zatem dość oczywisty wniosek, że wszystko zależy od indywidualnej interpretacji.

ULGA IP BOX – PODSUMOWANIE

Ulga IP Box jest zdecydowanie rozwiązaniem wartym polecenia wszystkim tym, którzy prowadzą biznes opierający się na prowadzeniu badań i kreowaniu nowych usług. Potencjalne problemy mogą pojawić się przy spełnianiu warunków niezbędnych do jej uzyskania, szczególnie w kwestii uzyskania indywidualnej interpretacji, niemniej wydaje się, że jest to warte zachodu.

FAQ

MASZ PYTANIA LUB POTRZEBUJESZ POMOCY?

DAJ NAM ZNAĆ W SEKCJI KOMENTARZ PONIŻEJ LUB POPRZEZ FORMULARZ KONTAKTOWY