Wzór wspólnotowy - Korzyści wynikające z rejestracji

Czym różni się polski i wspólnotowy wzór przemysłowy?

Polski ustawodawca nie mógł oczywiście dokonać implementacji rozporządzenia wspólnotowego tak, jak czyni to w przypadku dyrektyw. Rozporządzenia jako akty prawa harmonizującego wyznaczają jednolite standardy dla wszystkich krajów członkowskich i nie jest dopuszczalne ich precyzowanie w ustawach krajowych.

Kategorie polskich i wspólnotowych wzorów przemysłowych są jednak do siebie bardzo podobne, dlatego rozumiejąc istotę jednej kategorii, łatwo dostrzec kluczowe cechy drugiej.

Wzór przemysłowy w prawie polskim

Wzór przemysłowy (niezarejestrowany wzór wspólnotowy) w prawie krajowym został zdefiniowany w art. 102 ustawy prawo własności przemysłowej. Zgodnie z powołanym przepisem wzorem przemysłowym będzie nowa lub posiadająca indywidualny charakter postać wytworu lub jego części, nadana mu w szczególności przez cechy:

linii,
konturów,
kształtów,
kolorystykę,
fakturę lub materiał wytworu,
ornamentację.

Za wytwór uważa się każdy przedmiot wytworzony w sposób przemysłowy lub rzemieślniczy, obejmujący zwłaszcza opakowanie, symbole graficzne oraz wzory pisma typograficznego. Ustawodawca wyłączył jednak spod definicji wzoru przemysłowego programy komputerowe. Wytwory mogą mieć postać:

złożoną (kiedy składają się z wielu indywidualnych części składowych i można je rozłożyć oraz ponownie złożyć),
wymienialnej części utworu złożonego (jeżeli podłączenie jej do utworu złożonego sprawia, że jest ona widoczna w trakcie jego zwykłego używania).

Należy więc przyjąć, że wzory przemysłowe chronią zewnętrzną postać produktu, jego design. W czasach ogromnej konkurencji w każdym sektorze wysoka jakość nie wystarczy, aby produkt zdobył zaufanie odbiorców. Powinien być on jednocześnie na tyle atrakcyjny, aby zwrócił ich uwagę. I to właśnie tę atrakcyjność chroni wzór przemysłowy.

Wzór przemysłowy w prawie unijnym

Pojęcie wzoru wspólnotowego znalazło się w art. 3 rozporządzenia Rady (WE) nr 6/2002z dnia 12 grudnia 2001 roku w sprawie wzorów wspólnotowych. Zgodnie z powołanym przepisem, jest to całość lub część produktu, która wynika w szczególności z cech:

linii,
konturów
kolorystyki,
kształtu,
tekstury i materiałów,
ornamentacji.

Rozporządzenie analogicznie do polskiej ustawy definiuje także pojęcia produktu oraz produktu złożonego.

Przesłanki ochrony wzoru wspólnotowego

W świetle art. 5 oraz 6 wspomnianego rozporządzenia, aby wzór przemysłowy mógł uzyskać ochronę wspólnotową, musi:

spełniać kryterium nowości,
mieć indywidualny charakter.

W prawie krajowym analogiczną funkcję pełnią artykuły 103 oraz 104 ustawy prawo własności przemysłowej. Co więcej zarejestrowany wzór wspólnotowy przyznaje prawo posługiwania się nim. Takie posługiwanie się wzoru wspólnotowego przysługuje pracodawcy, który jako pierwszy dokonał rejestracji.

Przesłanka nowości

O nowości wzoru powiemy, jeżeli zostanie spełniona przesłanka z art. 5 rozporządzenia, tj. wzór nie został wcześniej udostępniony publicznie. Z uwagi na fakt, że rozporządzenie chroni zarówno wzory zarejestrowane, jak i niezarejestrowane:

w przypadku wzoru niezarejestrowanego decyduje data pierwszego publicznego udostępnienia wzoru, który ma zostać objęty ochroną,
w przypadku wzoru zarejestrowanego decyduje data złożenia wniosku o rejestrację wzoru, który ma zostać objęty ochroną; jeżeli wnioskodawca wystąpił o tzw. ochronę z pierwszeństwa, znaczenia ma data wynikająca z tego pierwszeństwa (np. zaprezentowanie wzoru na wystawie designerskiej).

Aby ochrona nie stała się iluzoryczna, za identyczne uważa się wzory, które różnią się między sobą jedynie nieznacznymi szczegółami.

Przesłanka indywidualności

Z kolei przesłanka indywidualnego charakteru – zgodnie z art. 6 rozporządzenia – zostaje spełniona, jeżeli całościowe wrażenie, jakie wzór wspólnotowy wywołuje na poinformowanym użytkowniku , różni się od wrażenia, jakie wywiera na tym użytkowniku wzór, który został udostępniony publicznie:

w przypadku wzoru niezarejestrowanego – przed datą pierwszego publicznego udostępnienia wzoru, który ma być objęty ochroną,
w przypadku wzoru zarejestrowanego – przed datą dokonania zgłoszenia wzoru do rejestracji lub datą wynikającą z pierwszeństwa (w przypadku ubiegania się o ochronę z pierwszeństwa).

Oceniając indywidualność utworu, należy wziąć pod uwagę stopień swobody twórcy przy opracowywaniu wzoru.

Przepisy rozporządzenia precyzują także pojęcie udostępnienia publicznego. Polega ono na jego opublikowaniu, wystawieniu lub wykorzystaniu (w handlu lub w inny sposób) z następującymi wyjątkami:

do udostępnienia nie dochodzi, kiedy wydarzenia z udziałem wzoru nie mogły stać się dostatecznie znane podczas zwykłego toku prowadzenia spraw przez daną branżę,
do udostępnienia nie dochodzi, kiedy wzór został zaprezentowany osobie trzeciej z zastrzeżeniem zachowania poufności,
ujawnienie nie jest brane pod uwagę, jeżeli wzór został udostępniony publicznie przez twórcę, jego następcę prawnego lub osobę trzecią działającą z upoważnienia twórcy w okresie 12 miesięcy poprzedzających datę dokonania zgłoszenia albo datę pierwszeństwa.

Jak wygląda procedura rejestracji wzoru wspólnotowego?

Zgłoszenie wzoru wspólnotowego może być dokonane na kilka różnych sposobów:

online,
listownie,
faksem,
osobiście w sekretariacie EUIPO.

W praktyce zgłaszający najczęściej korzystają z kanału online. Do formularza zgłoszeniowego powinno być załączone wyraźne przedstawienie wzoru, np. zdjęcie lub rysunek, a także dowód uiszczenia opłaty. Prawidłowe dokonywanie zgłoszeń wymaga wprawy i znajomości praktyki urzędu. Warto też pamiętać o podstawowych wytycznych w tym zakresie, przede wszystkim zaś:

wszystkie rzuty muszą dotyczy tego samego wzoru,
wzór powinien być przedstawiony na neutralny tle ułatwiającym jego ocenę i nie należy uzupełniać go o dodatkowe informacje (np. liczby, podpisy, strzałki),
jeżeli wzór jest kolorowy, barwa powinna być widocznie zaznaczona na wszystkich rzutach,
przynajmniej jeden wzór musi pokazywać zestaw wyrobów lub produkt złożony w całości.

Zgłoszenie online jest dostępne we wszystkich językach Unii Europejskiej. Proste zgłoszenie może być dokonane w trybie Fast Track (tzw. formularz czterech kroków). Jego bardziej rozbudowana wersja dostępna jest do skomplikowanych zgłoszeń. Co istotne, oba formularze dopuszczają możliwość ładowanie nie tylko statycznych obrazków i zdjęć, ale również brył 3D.

Zgłoszenie nie wymaga podpisu, ale należy w nim wskazać imię i nazwisko osoby, która uiściła opłatę.

Koszty rejestracji wzoru wspólnotowego

Opłaty za zastrzeżenie wzoru wspólnotowego są uiszczane za:

rejestrację wzoru,
publikację zgłoszenia,
przedłużenie ochrony.

Wysokość opłaty za rejestrację wzoru jest uzależniona od ilości zgłaszanych designów. Pierwszy zawsze kosztuje 230 Euro, kolejne są tańsze (od 2 do 10 to koszt 115 Euro, 11 i więcej – 50 Euro). Nie ma limitu co do ilości zgłoszeń w jednym wniosku pod warunkiem, że dotyczą one tej samej klasy z Klasyfikacji Lokarneńskiej, czyli są tego samego rodzaju, np. rodziny mebli.

Jeżeli wzór ma charakter wyłącznie ozdobny, nie ma znaczenia przyporządkowanie do konkretnych klas.

Opłata za publikację również jest trzystopniowa i zależy od ilości zgłaszanych wzorów:

przy jednym wzorze – 120 Euro,
od 2 do 10 – 60 Euro,
11 i więcej wzorów – 30 Euro.

Publikację można odroczyć. W ten sposób zgłaszający „zamraża” datę zgłoszenia, ale bez konieczności natychmiastowego upubliczniania wzoru. W tym przypadku opłaty za publikację wzrastają o odpowiednio 40, 20 i 10 Euro za każdy wzór, w zależności od ich ilości.

Ostatnia opłata dotyczy uzyskania ochrony. Pierwszy okres przedłużenia (lata 6-10) kosztuje 90 Euro, kolejne są odpowiednio droższe:

lata 11-15 – koszt to 120 Euro,
lata 16-20 – koszt to 150 Euro,
lata 21-25 – koszt to 180 Euro.

Jeżeli potrzebujesz pomocy w przeprowadzeniu rejestracji wzoru wspólnotowego, skorzystaj z pomocy zespołu prawników z wieloletnim doświadczeniem w zakresie własności przemysłowej.

Czy ochrona wzoru przemysłowego w Unii Europejskiej się opłaca?

Wzór wspólnotowy, podobnie jak jego krajowy odpowiednik, chroni aktywa firmy. Pozwala na bezpieczne prowadzenie działalności za granicą i eliminuje przypadki bezkarnego wykorzystania designu przez inne osoby. Jakie są zalety tego rozwiązania?

Kompleksowy charakter wzoru wspólnotowego

Nie ma konieczności wskazywania konkretnych państw, gdzie ma obowiązywać ochrona (tak jak przy procedurze międzynarodowej), ponieważ z mocy prawa działa ona na terenie całej Unii Europejskiej, w tym w Polsce.

Szybka procedura

Samo świadectwo ochronne jest także wydawane znacznie szybciej –zaledwie po kilkunastu dniach – niż w przypadku ochrony krajowej (gdzie procedura potrafi trwać nawet pół roku).

Ułatwione dochodzenie roszczeń

W przypadku sporu sądowego do uzyskania korzystnego wyroku sądowego wystarczy przedstawić świadectwo rejestracji, z którego wynika, kto jest uprawniony do posługiwania się wzorem przemysłowym. Zazwyczaj nie ma potrzeby zgłaszania innych dowodów, a sama sprawa trwa znacznie krócej.

Zadbaj o wyjątkowość swojej firmy

Dzięki rejestracji wzoru zabezpieczasz swoje pomysły przed kopiowaniem przez konkurencję. To prosty i wygodny sposób na ochronę indywidualnego charakteru wzornictwa Twoich towarów

Zwiększenie wartości przedsiębiorstwa

Rejestracja wzoru wspólnotowego buduje w oczach odbiorców wizerunek przedsiębiorstwa jako podmiotu świadomie dążącego do celu i dbającego o renomę. Taki prestiż pomaga znaleźć zewnętrznych inwestorów i może zwiększyć zysk z działalności.

Różnice między wzorem wspólnotowym zarejestrowanym a niezarejestrowanym

Prawo unijne chroni wzory zarejestrowane i niezarejestrowane, choć jej zakres w każdym z przypadków będzie nieco inny. Różnice dotyczą przede wszystkim:

czasu trwania ochrony,
domniemania własności,
zakresu ochrony,
domniemanie legalności.

Jeżeli chodzi o czas trwania ochrony, w przypadku znaków wspólnotowych zarejestrowanych może ona zostać udzielona maksymalnie na okres 25 lat (w następujących po sobie, 5-letnich cyklach). W tym przypadku czas ochrony liczony jest od momentu jej udzielenia. Jeżeli po upływie okresu nie dokonasz opłaty aktualizacyjnej, ochrona nie przejdzie na kolejny okres.

Wzory niezarejestrowane są chronione znacznie krócej, bo jedynie 3 lata od momentu ich publicznego udostępnienia towaru w państwie członkowskim. Przez publiczne udostępnienie można rozumieć np. oferowanie produktów w sklepie internetowym lub wprowadzenie ich do sieci sklepów stacjonarnych.

Domniemanie własności polega na uznaniu, że w przypadku wzoru wspólnotowego zarejestrowanego, osoba, która ma do niego prawo, jest wskazana na świadectwie ochronnym. Przy wzorach niezarejestrowanych uprawnionym będzie osoba, która rozpowszechnia wzór pod swoim imieniem i nazwiskiem.

Zakres ochrony zarejestrowanych wzorów wspólnotowych jest szeroki. Zasada wyłączności rozciąga się na wszystkie inne wzory, które na zorientowanym użytkowniku nie wywołują od razu wrażenia odmienności. Z kolei wzór niezarejestrowany chroni jedynie przed kopiowaniem, ale i tak nie w każdym przypadku! Ochrona jest wyłączona, jeżeli strona postępowania wykaże, że jej wzór, choć zarejestrowany później, powstał niezależnie.

Kolejną istotną różnicą jest domniemanie legalności. O ile w przypadku wzorów wspólnotowych zarejestrowanych sądy państw członkowskich posługują się domniemaniem obowiązywania ochrony, dla wzoru niezarejestrowanego trzeba każdorazowo wykazywać:

datę jego ujawnienia,
przesłankę nowości,
przesłankę indywidualnego charakteru.

Jeżeli planujesz rozszerzyć swoją działalność na rynki unijne, ale nie jesteś pewien, czy warto rejestrować wspólnotowy wzór przemysłowy, skorzystaj z porady prawnej w zakresie prawa własności przemysłowej.

Rejestrując wzór wspólnotowy, dbasz o wizerunek i pozycję ekonomiczną swojej firmy. Choć udzielenie ochrony jest droższe niż w przypadku procedury krajowej, wynikające z niej zalety są nie do przecenienia, jeżeli zależy Ci na ekspansji przedsiębiorstwa.

MAM PYTANIA | JESTEM ZAINTERESOWANY / A OFERTĄ

Zaufali nam

4/5 - (liczba głosów: 4)