Optymalizacja podatkowa w 2025 roku, czyli jak obniżyć podatki?

Prowadzenie każdej działalności gospodarczej, niezależnie od jej formy i rodzaju, wiąże się z powstaniem określonych obciążeń publicznoprawnych. Zawsze będzie to podatek dochodowy, a niekiedy również VAT i innego rodzaju zobowiązania. Celem przedsiębiorcy z reguły jest to, aby te podatki były możliwie jak najniższe, ponieważ w ten sposób można zmaksymalizować zysk z prowadzonej działalności.

W tym miejscu pojawia się właśnie optymalizacja podatkowa. Pojęcie to nie ma legalnej definicji, ale w literaturze tłumaczy się je .. jako wybór formy oraz planowanej struktury transakcji w ramach i w granicach obowiązującego prawa podatkowego, które pozwalają zmniejszyć poziom efektywnego opodatkowania.

Korzystanie z dostępnych metod optymalizacji podatkowej jest ważne, ponieważ system podatkowy w Polsce należy do jednych z najbardziej skomplikowanych, a jednocześnie labilnych.

Choć metod optymalizacji podatkowej jest wiele, warto pamiętać, że przedsiębiorca nigdy nie będzie mógł skorzystać ze wszystkich z nich. Część jest zarezerwowana wyłącznie dla spółek prawa handlowego, inne dostępne są wyłącznie dla JDG. Dlatego tak ważne jest planowanie takich operacji z wyprzedzeniem. Pomoc w zakresie doboru metody optymalizacji oferują kancelarie prawne oraz współpracujący z nimi doradcy podatkowi.

Spółki – ze względu na bardziej złożony model działania – mogą korzystać z większej liczby dostępnych rozwiązań. Poniżej prezentujemy najważniejsze cechy wybranych spośród nich.

Estoński CIT

Estoński CIT, określany też jako ryczałt od przychodów spółek, został szczegółowo omówiony w przepisach ustawy o CIT. Rozwiązanie jest dostępne dla małych, średnich i dużych podatników, którzy funkcjonują w jednej z następujących form:

• spółka akcyjna;

• prosta spółka akcyjna;

• spółka z ograniczoną odpowiedzialnością;

• spółka komandytowa lub komandytowo-akcyjna, w której wspólnikami są wyłącznie osoby fizyczne niemające praw majątkowych związanych z uczestnictwem w fundacji, truście lub innych, podobnych strukturach.

Dodatkowo niezbędne jest spełnienie warunków wymienionych w art. 28j ustawy o CIT, tj.:

• mniej niż 50% przychodów osiągniętych w poprzednim roku podatkowym pochodzi z działalności innej niż działalność operacyjna (m.in.. z wierzytelności, poręczeń i gwarancji oraz praw autorskich);

• podatnik zatrudnia minimum 3 osoby na umowę o pracę lub umowy cywilnoprawne;

• podatnik nie posiada akcji lub udziałów m.in.. w kapitale innej spółki, funduszu inwestycyjnym;

• podatnik nie sporządza sprawozdań zgodnych z Międzynarodowym Standardem Rachunkowości;

• podatnik złoży zawiadomienie ZAW-RD do właściwego naczelnika urzędu skarbowego. Oświadczenie w tym zakresie należy złożyć do końca 1. miesiąca roku podatkowego, w którym spółka chce skorzystać z ryczałtu.

W przypadku podatników rozpoczynających działalność, a także małych podatników wejście w estoński CIT jest prostsze, ponieważ część warunków jest złagodzona (np. warunek zatrudnienia dla małego podatnika) lub uznaje się je za spełnione (np. warunek co do źródła przychodów dla podatników rozpoczynających działalność).

Na estoński CIT można przejść również w trakcie roku podatkowego. W tym celu należy rozliczyć należny podatek CIT, zamknąć księgi rachunkowe, sporządzić sprawozdanie finansowe i złożyć ZAW-RD do końca pierwszego miesiąca, w którym spółka chce korzystać z estońskiego CIT.

Co daje estoński CIT?

Przede wszystkim estoński CIT pozwala na odsunięcie w czasie momentu powstania zobowiązania podatkowego. Reinwestowane zyski nie podlegają opodatkowaniu, CIT płacony jest dopiero w momencie „wyjścia” pieniędzy ze spółki, nie trzeba płacić comiesięcznych zaliczek na podatek. Zdarzeniem o takich skutkach będzie dywidenda, ale także każda inna operacja o zbliżonych skutkach, np. udzielenie bezzwrotnej pożyczki wspólnikowi.

Kolejną zaletą jest zmniejszenie efektywnego opodatkowania:

• w przypadku małych podatników z 26,29% do 20%;

• w pozostałych przypadkach z 34,39% do 25%.

Przejście na estoński CIT pociąga za sobą także cały szereg ułatwień w bieżącej księgowości spółki. Księgi rachunkowe prowadzone są wyłącznie na podstawie przepisów o rachunkowości. W tym modelu nie występują koszty uzyskania przychodu oraz amortyzacji środków trwałych.

Świadczenia niepieniężne w spółce z o.o.

Rozwiązaniem, które można zastosować wyłącznie w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością, są świadczenia niepieniężne wspólnika przewidziane w art. 176 k.s.h. Może być to np. świadczenie doradztwa prawnego lub usług marketingowych. Taki obowiązek, jak również rodzaj i zakres świadczeń powinny być wprost wskazane w umowie spółki. Należy wprawdzie pamiętać, że wynagrodzenie musi mieć wysokość godziwą i odpowiadać stawkom rynkowym. Wynagrodzenie należne jest wspólnikowi niezależnie od tego, czy spółka wykazuje zysk.

Z podatkowego punktu widzenia istotne jest to, że w przypadku świadczeń niepieniężnych nie występuje obowiązek podwójnego opodatkowania wynagrodzenia. Spółka wypłacająca wynagrodzenie nie jest płatnikiem podatku dochodowego, a cały ciężar w tym zakresie spoczywa na wspólniku (vide: interpretacja indywidualna Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 10 stycznia 2014 r., sygn. IBPBII/1/415-901/13/AA). Oznacza to, że spółki zapłaci od wynagrodzenia wyłącznie 12% podatku PIT (do kwoty 120 tysięcy złotych) i 32% od nadwyżki ponad tę kwotę), ale spółka nie będzie płaciła CIT. Obciążeń podatkowych jako planowanie podatkowe dla tworzenie podatkowych grup kapitałowych i międzynarodowe planowanie podatkowe w przepisach prawa podatkowego w celu zminimalizowanie obciążeń podatkowych i zmniejszenie obciążeń podatkowych przez rozliczanie strat podatkowych i angażowanie podmiotów pośredniczących nie ujawnia właściwemu organowi przedmiotu oszustwo podatkowe a oszczędzanie podatkowe oraz nielegalne unikanie opodatkowania nie stanowią kosztów uzyskania przychodów w tym czym jest optymalizacja podatkowa.

Wprowadzając do umowy świadczenia niepieniężne, wspólnik zyskuje także wynagrodzenie, które nie podlega oskładkowaniu. Jest to rozwiązanie podatkowo znacznie bardziej opłacalne od dywidendy opodatkowanej podatkiem dochodowym 19%

Zmiana terminu płatności zaliczek przy podatku dochodowym

Za instrument optymalizacji uważa się też wybór takiego terminu płacenia zaliczek na podatek dochodowy, aby maksymalnie odsunąć ten obowiązek w czasie. Z reguły będą to rozliczenia kwartalne. Korzystając z tego rozwiązania, spółka poprawia swoją płynność finansową i może lepiej zarządzać przychodami oraz kosztami podatkowymi.

Wynagrodzenie z tytułu powołania do zarządu spółki

Jeszcze jedną metodą optymalizacji jest przyznanie członkom zarządu wynagrodzenia w zamian za sprawowaną funkcję. Stosownie do art. 2031 k.s.h. uchwała wspólników może określać m.in.. zasady wynagradzania członków zarządu, w tym jego maksymalną wysokość.

Opłacalność tego rozwiązania jest uzależniona od podstawy zatrudnienia. W przypadku umowy o pracę oraz umowy zlecenia konieczne jest odprowadzenie wszystkich obciążeń, więc jest to rozwiązanie raczej mało opłacalne. Inaczej wygląda sytuacja w przypadku powołania. W razie aktu powołania członek zarządu zapłaci od wynagrodzenia wyłącznie podatek PIT oraz składkę zdrowotną w wysokości 9% podstawy wymiaru. Nie musi jednak odprowadzać składek społecznych.

Preferencje podatkowe dla wspólników spółki komandytowej

Spółki komandytowe jeszcze kilka lat temu były chętnie wybieraną forma prowadzenia działalności, kiedy jednak ustawodawca objął je podatkiem CIT, doprowadzając tym samym do powstania podwójnego opodatkowania (CIT na poziomie spółki i PIT na poziomie wspólników), rozwiązanie może wydawać się mniej opłacalne, ale czy na pewno? Obowiązujące regulacje podatkowe przewidują preferencje podatkowe zarówno dla komplementariusza, jak i komandytariusza.

W przypadku komplementariusza przy wypłacie zysku odliczana jest przypadająca na niego część podatku zapłaconego przez spółkę (CIT). Jeżeli spółka komandytowa płaci podatek dochodowy według stawki 19%, komplementariusz nie zapłaci podatku wcale, ponieważ zobowiązanie spółki zawsze będzie wyższe od zobowiązania wspólnika.

Z kolei w przypadku komandytariusza pojawia się możliwość skorzystania z ulgi podatkowej w wysokości 50% przychodów z tytułu udziału w zysku spółki komandytowej, jednak nie więcej niż 60 tysięcy złotych. Jeżeli wynagrodzenie komandytariusza przekroczy 120 tysięcy złotych w skali roku (granica dla drugiego progu podatkowego), pojawia się podwójne opodatkowanie.

Przekształcenie w spółkę komandytową przy określonych pułapach wynagrodzeń może również stanowić formę optymalizacji podatkowej. Warto jednak zdawać sobie sprawę z tego, że zamiana ról wspólników ma swoje konsekwencje, m.in.. w postaci odmiennego zakresu odpowiedzialności.

Ulgi podatkowe przewidziane w ustawie o CIT

Podatnicy zobligowani do zapłacenia podatku dochodowego CIT mają dostęp do całego szeregu ulg, z których każda funkcjonuje na nieco innych zasadach. Wśród nich można wymienić m.in..:

• ulgę na działalność badawczo-rozwojową;

• ulgę na prototyp;

• ulgę na robotyzację;

• ulgę na pierwszą ofertę publiczną dla spółek wchodzących na parkiet giełdowy;

• ulgę na terminale płatnicze;

• ulgę dla podmiotów wspierających sport, kulturę lub edukację;

• ulgę dla Venture Capital;

• ulgę konsolidacyjną;

• ulgę na ekspansję.

Odpowiednio ukierunkowane wydatki mogą posłużyć firmie jako wsparcie w relacjach PR, jednocześnie obniżając podstawę opodatkowania, a co za tym idzie – zmniejszając podatek. W przypadku poniesienia straty dopuszczalne jest rozliczenie jej w kolejnych 5 latach podatkowych.

Od 2023 r. polskie przepisy umożliwiają założenie fundacji rodzinnej, która funkcjonuje na podstawie przepisów ustawy o fundacji rodzinnej. Założenie takiego podmiotu jest wolne od PCC. Fundacja rodzinna jest podatnikiem podatku CIT, ale zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 25 tej ustawy tego podatku nie płaci.

Zwolnienie ma szeroki zakres, ale nie jest bezwzględne, o czym informuje art. 6 ust. 6, 7 oraz 8 ustawy o CIT. Oznacza to, że fundacja rodzinna zapłaci podatek dochodowy m.in.. od:

• świadczeń fundacji;

• mienia polikwidacyjnego;

• prowadzenia działalności w zakresie wykraczającym poza dopuszczalny dla fundacji rodzinnej, o którym mowa w art. 5 ustawy o fundacji rodzinnej (m.in.. najem, dzierżawa, nabywanie i zbywanie papierów wartościowych, udzielanie pożyczek).

Odpowiednio zarządzając działalności fundacji rodzinnej można uniknąć płacenia CIT na podobnej zasadzie jak w przypadku CIT estońskiego – obowiązek zapłaty podatku powstaje dopiero z chwilą wypłaty świadczenia beneficjentom i jest on wyliczany według stawki 15%. Beneficjenci płacą od otrzymanego świadczenia podatek PIT według stawki 15%, chyba że należą do tzw. grupy zerowej (osoby najbliższe względem fundatora), wtedy korzystają ze zwolnienia. Beneficjenci są również zwolnieni z podatku od spadków i darowizn.

Fundacja rodzinna, w zależności od preferencji fundatora, może prowadzić działalność objętą podatkiem VAT, jak i zwolnioną z tego podatku. W związku z tym może pojawić się też prawo do odliczenia podatku naliczonego.

Kancelaria Prawna RPMS wspiera przedsiębiorców w prowadzeniu skutecznego i dochodowego biznesu. Nasi specjaliści zweryfikują, jakie rodzaje optymalizacji podatkowej dostępne są przy danej formie organizacyjnoprawnej i pomogą z nich skorzystać.

Proces optymalizacji podatkowej rozpoczynamy od dokładnej analizy modelu biznesowego przedsiębiorcy. Oceniamy nie tylko wybraną przez niego formę prawną, ale także treść umowy lub statutu spółki, analizując je pod kątem możliwości zmniejszenia opodatkowania. Na tym etapie korzystne może opłacać się:

• zmienienie formy prawnej na inną,

• zmiana umowy spółki, np. poprzez wprowadzenie do niej możliwości realizowania świadczeń niepieniężnych na rzecz spółki,

• wybór alternatywnej metody opodatkowania,

• utworzenie spółki offshore jako zupełnie nowego podmiotu lub podmiotu powiązanego.

Docelową formę prawną oceniamy także pod kątem możliwości skorzystania z ulg i zwolnień podatkowych. Może się na przykład okazać, że zmiana JDG w spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością per se nie przyniesie korzyści podatkowych, ale otworzy drogę do możliwości zastosowania konstrukcji charakterystycznych dla podatników podatku CIT.

Jeżeli przedsiębiorca wybrał już formę, w jakiej chce prowadzić biznes, dokonujemy oceny możliwości optymalizacji w tych granicach. Przykładami działań, jakie możemy zaproponować naszym klientom jest np.:

• optymalizacja przez outsourcing w celu zminimalizowania kosztów świadczenia usług specjalistycznych,

• optymalizację podatkową przez amortyzację, czyli rozłożenie w czasie wydatku na nabycie lub wytworzenie środka trwałego,

• skorzystanie z umów o unikaniu podwójnego opodatkowania dla firm, które świadczą swoje usługi za granicą (popularne rozwiązanie wśród przedsiębiorców z branży IT/Fintech),

• właściwe rozliczanie strat podatkowych,

• łączenie źródeł przychodu w celu uzyskania korzystnego opodatkowania.

Przedsiębiorcy, którzy dysponują portfolio aktywów IP, na przykład znakiem towarowym, mogą wykorzystać je również do obniżenia opodatkowania.

Każdorazowo oceniamy strategię optymalizacji podatkowej z punktu widzenia klauzuli GAAR. Planujemy działania tak, aby organy skarbowe nie mogły zarzucić istotności działania, sprzeczności z prawem i sztuczności, czyli przesłanek ogólnej klauzuli przeciwdziałania unikaniu opodatkowania. Dzięki temu masz pewność, że Twój biznes jest bezpieczny.

W przypadku fundacji rodzinnych doradzamy na etapie jej tworzenia, a także po rozpoczęciu działalności, pomagając w zarządzaniu majątkiem. Warto przypomnieć, że fundacje rodzinne mogą uzyskać zwolnienie z CIT. Nie są także obciążone składką zdrowotną i daniną solidarnościową.