Przekształcenia jednoosobowej działalności gospodarczej lub spółki a estoński CIT w 2023 r.

Estoński CIT to uproszczony system rozliczeń podatkowych, który pozwala na przesunięcie w czasie momentu powstania zobowiązania podatkowego. Ten model rozliczania jest dostępny dla:

• spółki akcyjnej;

• prostej spółki akcyjnej;

• spółki z ograniczoną odpowiedzialnością;

• spółki komandytowej;

• spółki komandytowo akcyjnej.

Przedsiębiorcy prowadzący jednoosobową działalność gospodarczą, którzy chcą skorzystać z ulgi, muszą w pierwszej kolejności dokonać odpowiedniego przekształcenia podmiotowego.

O tym, kiedy będzie trzeba zapłacić podatek, decyduje sam podatnik, wypłacając zysk (dywidendę). Do tego czasu fundusze spółki mogą być przeznaczane na różnego rodzaju inwestycje, w tym modernizacje linii produkcyjnej, robotyzację, szkolenia pracowników lub inne wydatki związane z bieżącą działalnością spółki (np. marketing). Możliwość optymalizacji działalności widoczna jest przede wszystkim na płaszczyźnie podatkowej:

• efektywna stawka opodatkowania dla małego podatnika wynosi 26,29% dla zwykłego CIT oraz 20,00% dla estońskiego CIT;

• efektywna stawka opodatkowania dla dużego podatnika wynosi 34,39% dla klasycznego CIT oraz 25% dla estońskiego CIT.

Skorzystanie z estońskiego CIT to również szereg ułatwień dla przedsiębiorcy, który nie dokonuje:

• prowadzenia rachunkowości podatkowej;

• ustalania podatkowych kosztów uzyskania przychodów;

• obliczenia podatkowych odpisów amortyzacyjnych.

Czy każdy może skorzystać z estońskiego CIT?

Aby móc skorzystać z estońskiego CIT, spółka musi spełnić szereg warunków. Początkowo były one bardzo surowe, przez co preferencyjny model rozliczania nie był dostępny dla wielu małych firm. Począwszy od 1 stycznia 2023 roku po raz drugi złagodzono przesłanki, nowelizując art. 28j ustawy o CIT. Jakie obecnie warunki należy spełnić, aby możliwe było skorzystanie z ryczałtu od spółek?

Warunek przychodów

Przede wszystkim przychody z działalności operacyjnej muszą być większe niż 50% od przychodów osiągniętych z działalności w poprzednim roku podatkowym, liczonych z uwzględnieniem kwoty należnego podatku od towarów i usług pochodzących:

• z wierzytelności;

• z odsetek i pożytków od pożyczek;

• z części odsetkowej raty leasingowej;

• z poręczeń i gwarancji;

• z praw autorskich lub praw własności przemysłowej, w tym z tytułu zbycia tych praw;

• ze zbycia i realizacji praw z instrumentów finansowych;

• z transakcji z podmiotami powiązanymi w przypadku gdy w związku z tymi transakcjami nie jest wytworzona wartość dodana lub wartość ta jest znikoma.

Warunek zatrudnienia

Po drugie podatnik musi spełnić warunki w zakresie zatrudnienia. Spółka zatrudnia minimum 3 osoby na umowę o pracę w przeliczeniu na pełne etaty przez co najmniej 300 dni w roku podatkowym lub 82% dni przypadających w roku, jeśli rok podatkowy nie obejmuje kolejnych 12 miesięcy. Nie mogą one być udziałowcami, akcjonariuszami, ani wspólnikami.

Na zatrudnianych pracowników na innej podstawie niż umowa o pracę należy przeznaczyć kwotę nie mniejszą niż 3-krotność przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw włącznie z wypłatami z zysku w trzecim kwartale roku kalendarzowego poprzedzającego pierwszy dzień roku podatkowego ogłaszane przez GUS, przy czym podatnicy muszą być płatnikami przynajmniej jednego z dwóch obciążeń (PIT lub ZUS). W praktyce oznacza to, że do oceny, czy firma może skorzystać z estońskiego CIT, liczą się również:

• osoby zatrudnione na podstawie umowy o dzieło;

• osoby do 26. roku życia korzystający z ulgi w PIT;

• studenci.

Wcześniej te osoby nie były brane pod uwagę, obecnie zmiana pozwala na lepszą optymalizację kosztów prowadzenia działalności.

Warunek uczestnictwa osób fizycznych

Trzecim warunkiem jest to, aby wspólnikami, akcjonariuszami lub udziałowcami były wyłącznie osoby fizyczne, które nie posiadają praw majątkowych jako założyciele lub beneficjenci fundacji, trustu lub innego stosunku o charakterze powierniczym.

Warunek działania bez powiązań z innymi podmiotami

Spółka wybierająca estoński CIT nie może posiadać akcji lub udziałów w kapitale innej spółki, tytułów uczestnictwa w funduszu inwestycyjnym, instytucji wspólnego inwestowania, a także praw majątkowych do fundacji, trustu lub innego stosunku prawnego o charakterze powierniczym. Preferencyjne opodatkowanie nie jest więc dostępne dla podmiotów, które zakładają tzw. spółki-córki.

Warunek stosowania ustawy o rachunkowości

Estoński CIT nie jest dostępny dla podmiotów, które za okres opodatkowania ryczałtem składają sprawozdanie zgodnie z Międzynarodowymi Standardami Rachunkowości (MSR) na podstawie art. 45 ust. 1a i 1b ustawy o rachunkowości. Obowiązek stosowania MSR zamiast ustawy o rachunkowości mają emitenci papierów wartościowych i banki.

Po spełnieniu wszystkich wymagań materialnoprawnych spółka musi jeszcze złożyć zawiadomienie o wyborze opodatkowania ryczałtem do właściwego naczelnika urzędu skarbowego. Zawiadomienie składa się na ujednoliconym formularzu ZAW-RD.

Po nowelizacji wyboru ryczałtowego opodatkowania można dokonać również przed upływem przyjętego roku podatkowego, jeżeli na ostatni dzień miesiąca poprzedzającego opodatkowanie ryczałtem podatnik:

• zamknie księgi rachunkowe;

• sporządzi sprawozdanie finansowe zgodnie z zasadami ustawy o rachunkowości;

• złoży zawiadomienie do końca pierwszego miesiąca opodatkowania CIT estońskim o wyborze takiego sposobu opodatkowania.

Ustalenie, czy spółka spełnia wszystkie wymagania, pozwalające na wybór opodatkowania ryczałtem nie zawsze będzie proste. Warto skorzystać z pomocy kancelarii prawnej, która przeanalizuje sytuację podmiotu.

Wygaśnięcie zobowiązania z korekty wstępnej

Podatnicy, którzy podjęli decyzję o przejściu na estoński CIT, muszą sporządzić tzw. korektę wstępną na podstawie art. 7aa ustawy o CIT. To różnice księgowo-podatkowe, które obejmują przychody, koszty, dochód z przekształcenia oraz podatek należny w związku z przejściem na ryczałt. Informację sporządza się na ostatni dzień roku podatkowego poprzedzającego pierwszy rok rozliczania ryczałtem.

Jeżeli spółka była opodatkowana estońskim CIT krócej niż 4 lata, to zgodnie z art. 7aa ust. 5 pkt 1 ustawy o CIT płaci ona należny podatek z końcem pierwszego miesiąca następującego po ostatnim roku opodatkowania ryczałtem od dochodów spółek. Jeżeli jednak była opodatkowana estońskim CIT przez minimum 4 lata, zobowiązanie podatkowe z korekty wstępnej wygasa w całości.