Estoński CIT, określany również jako „ryczałt od spółek” pozwala na zarządzanie kapitałem spółki i lokowanie środków w kolejne inwestycje bez konieczności zapłaty podatku do czasu wypłaty zysku wspólnikom. Co zmieniło się w estońskim CIT od 1 stycznia 2023 r. i czy przedsiębiorcom nadal opłaca się korzystanie z tego rozwiązania? Czyli przekształcenie a estoński CIT.
Czym jest estoński CIT?
Estoński CIT to uproszczony system rozliczeń podatkowych, który pozwala na przesunięcie w czasie momentu powstania zobowiązania podatkowego. Ten model rozliczania jest dostępny dla:
-
spółki akcyjnej;
-
prostej spółki akcyjnej;
-
spółki z ograniczoną odpowiedzialnością;
-
spółki komandytowej;
-
spółki komandytowo akcyjnej.
Przedsiębiorcy prowadzący jednoosobową działalność gospodarczą, którzy chcą skorzystać z ulgi, muszą w pierwszej kolejności dokonać odpowiedniego przekształcenia podmiotowego.
O tym, kiedy będzie trzeba zapłacić podatek, decyduje sam podatnik, wypłacając zysk (dywidendę). Do tego czasu fundusze spółki mogą być przeznaczane na różnego rodzaju inwestycje, w tym modernizacje linii produkcyjnej, robotyzację, szkolenia pracowników lub inne wydatki związane z bieżącą działalnością spółki (np. marketing). Możliwość optymalizacji działalności widoczna jest przede wszystkim na płaszczyźnie podatkowej:
-
efektywna stawka opodatkowania dla małego podatnika wynosi 26,29% dla zwykłego CIT oraz 20,00% dla estońskiego CIT;
-
efektywna stawka opodatkowania dla dużego podatnika wynosi 34,39% dla klasycznego CIT oraz 25% dla estońskiego CIT.
Skorzystanie z estońskiego CIT to również szereg ułatwień dla przedsiębiorcy, który nie dokonuje:
-
prowadzenia rachunkowości podatkowej;
-
ustalania podatkowych kosztów uzyskania przychodów;
-
obliczenia podatkowych odpisów amortyzacyjnych.
Czy każdy może skorzystać z estońskiego CIT?
Aby móc skorzystać z estońskiego CIT, spółka musi spełnić szereg warunków. Początkowo były one bardzo surowe, przez co preferencyjny model rozliczania nie był dostępny dla wielu małych firm. Począwszy od 1 stycznia 2023 roku po raz drugi złagodzono przesłanki, nowelizując art. 28j ustawy o CIT. Jakie obecnie warunki należy spełnić, aby możliwe było skorzystanie z ryczałtu od spółek?
Warunek przychodów
Przede wszystkim przychody z działalności operacyjnej muszą być większe niż 50% od przychodów osiągniętych z działalności w poprzednim roku podatkowym, liczonych z uwzględnieniem kwoty należnego podatku od towarów i usług pochodzących:
-
z wierzytelności;
-
z odsetek i pożytków od pożyczek;
-
z części odsetkowej raty leasingowej;
-
z poręczeń i gwarancji;
-
z praw autorskich lub praw własności przemysłowej, w tym z tytułu zbycia tych praw;
-
ze zbycia i realizacji praw z instrumentów finansowych;
-
z transakcji z podmiotami powiązanymi w przypadku gdy w związku z tymi transakcjami nie jest wytworzona wartość dodana lub wartość ta jest znikoma.
Warunek zatrudnienia
Po drugie podatnik musi spełnić warunki w zakresie zatrudnienia. Spółka zatrudnia minimum 3 osoby na umowę o pracę w przeliczeniu na pełne etaty przez co najmniej 300 dni w roku podatkowym lub 82% dni przypadających w roku, jeśli rok podatkowy nie obejmuje kolejnych 12 miesięcy. Nie mogą one być udziałowcami, akcjonariuszami, ani wspólnikami.
Na zatrudnianych pracowników na innej podstawie niż umowa o pracę należy przeznaczyć kwotę nie mniejszą niż 3-krotność przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw włącznie z wypłatami z zysku w trzecim kwartale roku kalendarzowego poprzedzającego pierwszy dzień roku podatkowego ogłaszane przez GUS, przy czym podatnicy muszą być płatnikami przynajmniej jednego z dwóch obciążeń (PIT lub ZUS). W praktyce oznacza to, że do oceny, czy firma może skorzystać z estońskiego CIT, liczą się również:
-
osoby zatrudnione na podstawie umowy o dzieło;
-
osoby do 26. roku życia korzystający z ulgi w PIT;
-
studenci.
Wcześniej te osoby nie były brane pod uwagę, obecnie zmiana pozwala na lepszą optymalizację kosztów prowadzenia działalności.
Warunek uczestnictwa osób fizycznych
Trzecim warunkiem jest to, aby wspólnikami, akcjonariuszami lub udziałowcami były wyłącznie osoby fizyczne, które nie posiadają praw majątkowych jako założyciele lub beneficjenci fundacji, trustu lub innego stosunku o charakterze powierniczym.
Warunek działania bez powiązań z innymi podmiotami
Spółka wybierająca estoński CIT nie może posiadać akcji lub udziałów w kapitale innej spółki, tytułów uczestnictwa w funduszu inwestycyjnym, instytucji wspólnego inwestowania, a także praw majątkowych do fundacji, trustu lub innego stosunku prawnego o charakterze powierniczym. Preferencyjne opodatkowanie nie jest więc dostępne dla podmiotów, które zakładają tzw. spółki-córki.
Warunek stosowania ustawy o rachunkowości
Estoński CIT nie jest dostępny dla podmiotów, które za okres opodatkowania ryczałtem składają sprawozdanie zgodnie z Międzynarodowymi Standardami Rachunkowości (MSR) na podstawie art. 45 ust. 1a i 1b ustawy o rachunkowości. Obowiązek stosowania MSR zamiast ustawy o rachunkowości mają emitenci papierów wartościowych i banki.
Po spełnieniu wszystkich wymagań materialnoprawnych spółka musi jeszcze złożyć zawiadomienie o wyborze opodatkowania ryczałtem do właściwego naczelnika urzędu skarbowego. Zawiadomienie składa się na ujednoliconym formularzu ZAW-RD.
Po nowelizacji wyboru ryczałtowego opodatkowania można dokonać również przed upływem przyjętego roku podatkowego, jeżeli na ostatni dzień miesiąca poprzedzającego opodatkowanie ryczałtem podatnik:
-
zamknie księgi rachunkowe;
-
sporządzi sprawozdanie finansowe zgodnie z zasadami ustawy o rachunkowości;
-
złoży zawiadomienie do końca pierwszego miesiąca opodatkowania CIT estońskim o wyborze takiego sposobu opodatkowania.
Ustalenie, czy spółka spełnia wszystkie wymagania, pozwalające na wybór opodatkowania ryczałtem nie zawsze będzie proste. Warto skorzystać z pomocy kancelarii prawnej, która przeanalizuje sytuację podmiotu.
Wygaśnięcie zobowiązania z korekty wstępnej
Podatnicy, którzy podjęli decyzję o przejściu na estoński CIT, muszą sporządzić tzw. korektę wstępną na podstawie art. 7aa ustawy o CIT. To różnice księgowo-podatkowe, które obejmują przychody, koszty, dochód z przekształcenia oraz podatek należny w związku z przejściem na ryczałt. Informację sporządza się na ostatni dzień roku podatkowego poprzedzającego pierwszy rok rozliczania ryczałtem.
Jeżeli spółka była opodatkowana estońskim CIT krócej niż 4 lata, to zgodnie z art. 7aa ust. 5 pkt 1 ustawy o CIT płaci ona należny podatek z końcem pierwszego miesiąca następującego po ostatnim roku opodatkowania ryczałtem od dochodów spółek. Jeżeli jednak była opodatkowana estońskim CIT przez minimum 4 lata, zobowiązanie podatkowe z korekty wstępnej wygasa w całości.
Termin zapłaty estońskiego CIT
Ustawodawca zmodyfikował również termin zapłaty podatku ryczałtowego. Przed zmianą przepisów obowiązek podatkowy powstawał 20. dnia 7. miesiąca roku podatkowego, co rodziło kontrowersje w przypadku podatników, którzy wypłacili zysk po tej dacie.
Obecnie, ustawa o CIT wskazuje, że podatnik jest zobowiązany do zapłaty ryczałtu od dochodu do końca trzeciego miesiąca roku podatkowego następującego po roku, w którym podjęto uchwałę o podziale zysku lub uchwałę o wypłacie zaliczki
Przedmiot opodatkowania estońskiego CIT?
Artykuł 28m ustawy o CIT i ustawy o podatku dochodowym określa, co dokładnie podlega opodatkowaniu podatkiem ryczałtowym:
-
wysokość zysku netto w okresie opodatkowania ryczałtem w części, w jakiej został przeznaczony do wypłaty lub na pokrycie strat;
-
wysokość ukrytych zysków;
-
wysokość wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą;
-
nadwyżka wartości rynkowej nad wartością podatkową przejmowanego majątku lub wniesionego w drodze wkładu niepieniężnego;
-
suma zysków netto osiągniętych w roku podatkowym opodatkowania ryczałtem w części, w jakiej nie zostały one podzielone lub przeznaczone na pokrycie straty – w przypadku podatnika, który zrezygnował z opodatkowania ryczałtem;
-
dochód z tytułu nieujawnionych operacji gospodarczych.
Za wydatek niezwiązany z działalnością gospodarczą nie zostały uznane koszty związane z używaniem samochodów osobowych, środków transportu lotniczego, taboru pływającego oraz innych składników majątku pod warunkiem, że są one wykorzystywane wyłącznie na cele związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.
W przypadku wykorzystywania ich w sposób mieszany (np. służbowy samochód do użytku prywatnego) zwolnienie jest jedynie 50-procentowe. Ciężar wykazania charakteru korzystania ze składnika majątku spoczywa na podatniku, stosownie do art. 28m ust. 5 ustawy o CIT.
Stawki podatki CIT po przekształceniu spółki
O tym, czy przejście przez spółkę powstałą w wyniku przekształcenia na estoński CIT jest opłacalnym rozwiązaniem, zawsze powinna decydować pogłębiona analiza prawno-podatkowa. Warto w tym miejscu zwrócić uwagę na bieżące stanowisko Krajowej Izby skarbowej, z którego wynika, że podatnik prowadzący działalność gospodarczą w formie spółki w wyniku przekształcenia przedsiębiorcy, ma prawo do zachowania preferencyjnego CIT 9%, o ile spełni pozostałe warunki wskazane w art. 19 ustawy o CIT, tj.:
-
przychody podatnika osiągnięte w roku podatkowym nie przekroczyły wyrażonej w złotych kwoty odpowiadającej równowartości 2 milionów euro;
-
podatnik posiada status małego podatnika lub rozpoczyna prowadzenie działalności gospodarczej.
Analogiczna kontynuacja nie zachodzi w przypadku podatników rozpoczynających prowadzenie działalności od przekształcenia się JDG w spółkę. Nowopowstały podmiot musi rozliczać się według zwykłego CIT, czyli 19%. W tym przypadku więc estoński CIT może być lepszym wyborem, ponieważ można przejść na niego od razu, nie ma potrzeby czekać 2 lata na preferencyjny CIT 9%.
Stanowisko w przedmiocie kontynuacji opodatkowania osób prawnych (w wyniku przekształcenia, ale także wniesienia przedsiębiorstwa aportem podatku dochodowego) zostało wielokrotnie potwierdzone przez KIS (vide: pismo z dnia 1 grudnia 2022 r., 0111-KDIB1-2.4010.588.2022.2.EJ oraz pismo z dnia 3 stycznia 2022 r., 0111-KDIB2-1.4010.537.2021.1.MKU). Warunkiem jest spełnianie pozostałych warunków dla preferencyjnego opodatkowania wskazanych w ustawie o CIT podatnika rozpoczynającego prowadzenie działalności.
Aby uniknąć “dużego CIT”, spółka po przekształceniu w inną spółkę może od razu wybrać rozliczanie ryczałtem. Jeśli podejmie taką decyzję, utrzymanie opodatkowania ryczałtowego przez 4 lata powoduje wygaśnięcie zobowiązania z korekty wstępnej. Brak oświadczenia o rezygnacji z estońskiego CIT po 4-letnim okresie powoduje przedłużenie opodatkowania na kolejny okres. Na rozliczanie ryczałtem można przejść:
-
do końca 1. miesiąca roku podatkowe opodatkowania ryczałtem;
-
w trakcie roku podatkowego (konieczne jest wtedy zamknięcie ksiąg i sporządzenie sprawozdania).
Estoński CIT dla nowych spółek
Dla nowych spółek warunek dotyczący struktury przychodów uznaje się za spełniony w pierwszym roku opodatkowania ryczałtem. Warunek zatrudnienia nie dotyczy podatnika rozpoczynającego rok przejścia na CIT estoński oraz dwóch lat po nim następujących. Od drugiego roku podatnik musi jednak zwiększać wolumen zatrudnienia (o minimum 1 etat w pełnym wymiarze czasu pracy) aż do osiągnięcia warunku wskazanego w ustawie.
Estoński CIT a wniesienie aportem JDG do spółki
Ustawodawca w art. 28k ust. 1 pkt 6 lit.b tiret pierwszy ustawy o CIT przepisów o opodatkowaniu ryczałtem nie stosuje się do podatników, którzy wnieśli tytułem wkładu do innego podmiotu, w tym na poczet kapitału uprzednio prowadzone przez siebie przedsiębiorstwo, jego zorganizowaną część lub określone składniki majątkowe o wartości przekraczającej równowartość 10 tysięcy euro wyrażonych w PLN.
W takich przypadkach zastosowanie estońskiego CIT nie będzie możliwe w roku podatkowym, w którym dokonano wkładu oraz w roku bezpośrednio po nim następującym, nie krócej jednak niż przez okres 24 miesięcy od dnia wniesienia wkładu.
Pytania i odpowiedzi
Nie, ustawodawca zastosował złagodzone wymagania dotyczące zatrudnienia dla tzw. małych podatników. W art. 28j ust. 3 wskazano, że w przypadku małych podatników wystarczy zatrudnienie 1 osoby na podstawie umowy o pracę lub innego stosunku prawnego, aby było możliwe z opodatkowania ryczałtem.
Zgodnie z art. 28m ust. 3 to świadczenia pieniężne, niepieniężne, odpłatne, nieodpłatne i częściowo odpłatne, wykonane zgodnie z prawem do udziału inne niż podzielony zysk, których beneficjentem (chociażby pośrednim) jest wspólnik, akcjonariusz lub udziałowiec. W szczególności może być to pożyczka lub kredyt, darowizna, wydatki na reprezentację, odsetki od udziału kapitałowego wypłacane przez spółkę lub dopłaty przy transakcjach M&A.
Zaufali nam: